romantiek en realisme 2022

• kunst algemeen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

16e en 17e eeuw

Hofcultuur

Renaissance en Barok

Adel/hoven en kerk als opdrachtgevers voor de kunst

Humanisme en herwaardering Klassieke Oudheid

Kunst als machtsmiddel/ propaganda 

Lesdoel: Wat leren we?

• Je kunt vertellen wat er maatschappelijk en historisch is gebeurt in de 18e en 19e eeuw .
• Je kunt uitleggen welke revoluties van invloed zijn geweest op het ontstaan van de Romantiek.
• Je kunt aan de hand van 3 kunstwerken (beeldanalyse) uitleggen welke veranderingen er in de maatschappij en kunst hebben plaatsgevonden.
• Je weet welke thematiek typerend is voorde Romantiek en kunt uitleggen waar dit een reactie op is?
• Je weet wie de nieuwe opdrachtgevers zijn in de 19e eeuw.

Wat weet jij over de maatschappij en kunst
18e eeuw
hoofdstuk 6

Oriënteren 

8 minuten om H7 te lezen/ boek door te bladeren om indruk te krijgen van nieuwe onderwerp = individueel

Schrijf in je schrift welke ontwikkelingen in 

wetenschap-maatschappij - kunst 

aan bod komen

'De vijheid leidt het volk' 

Eugene Delacroix

Rain, Steam and Speed – The Great Western Railway

William Turner

Caspar David Friedrich

Der Wanderer über dem Nebelmeer (1818)

Een inleiding op hoofdstuk 7; Romantiek en Realisme in de 19e eeuw

Welke drie grote revoluties/omwentelingen vonden er plaats tussen 1750 en 1850?

'La Liberté guidant le peuple'

'de vrijheid leidt het volk'

Eugene Delacroix

Rain, Steam and Speed – The Great Western Railway

William Turner

Kernconcept

IDEALEN FRANSE REVOLUTIE (1789): vrijheid, gelijkheid, broederschap 

individualisme & opgaan in de massa 

van standen maatschappij naar klassenmaatschappij

Wat weet je al over de Industriële Revolutie?

Teleurstelling

Na het veelbelovende vooruitgangsdenken van de 18e eeuw, viel de vooruitgang van de 19e eeuw een beetje tegen.

Verschrikkelijke woon- en werkomstandigheden voor de arbeiders, grote inkomensverschillen tussen de gegoede burgerij en de arbeiders, vervuiling.

De Romantisch kunstenaars willen als het ware wegvluchten uit de harde werkelijkheid. Ken je toevallig al een aantal onderwerpen die de Romantisch kunstenaars gebruikten en waar zij in 'wegvluchten'?

Vlucht uit het alledaagse

(escapisme)

Kunstenaars vluchtten uit dat verschrikkelijke dagelijks leven.

Ze vluchtten in het verleden (nationalisme) en in de ongerepte natuur, in fantasie, sprookjes en griezelverhalen (verheerlijking bovennatuurlijke) of in een andere, exotische wereld.(exotisme)

Kunstenaars vertrouwen niet langer op de ratio, maar juist op gevoel en intuïtie. Alles om te ontsnappen aan de alledaagse werkelijkheid!

Caspar David Friedrich

Der Wanderer über dem Nebelmeer (1818)

Kernconcept

Reactie op de verlichting (rede/ratio) daardoor: GEVOEL STAAT CENTRAAL: HET ONBEREIKBARE, GROTE VERLANGEN: groots en meeslepend, HET SUBLIEME (= paradoxale ervaring: mooi, overweldigend, groots maar ook dreigend, huiveringwekkend), dramatiek (opera) en lyriek (het lied; gedichten).  

het sublieme

Filosofen als Edmund Burke en Immanuel Kant maakten met betrekking tot het oordeelsvermogen al in de achttiende eeuw een onderscheid tussen het schone en het sublieme: daar waar het schone harmonie tussen verbeelding en rede impliceert en gaat over welgeproportioneerde vormen, verwijst het sublieme naar disharmonische, onregelmatige, niet te bevatten en daarmee vaak ook angstwekkende vormen. 'Alle dingen die, op welke manier dan ook angstaanjagend zijn of verband houden met iets verschrikkelijks, of een vergelijkbare uitwer¬king hebben als angst en afschuw, zijn een bron van het sublieme', schreef Burke over dat laatste: 'Ze zijn in staat de sterkste emotie op te wekken die de geest kan ondergaan'. Het kan mede verklaren waarom de mens vaak gefascineerd wordt door dingen die hij eigenlijk verafschuwt of toch wil kijken naar dingen die hij eigenlijk niet wil zien, zoals rampen.

De fascinatie voor het sublieme bereikte een hoogtepunt in de romantiek.
In het werk van de Duitse schilder Caspar David Friedrich is het sublieme
duidelijk aanwezig.
Leg uit waarom de voorstelling op de afbeelding een sublieme ervaring
mogelijk maakt.

Terugblik

Controleer je lijstje schrift en vul aan welke ontwikkelingen in 

wetenschap-maatschappij - kunst 

aan bod zijn gekomen.

Lesdoel: Wat leren we?

• Je kunt vertellen wat er maatschappelijk en historisch is gebeurt in de 18e en 19e eeuw .
• Je kunt uitleggen welke revoluties van invloed zijn geweest op het ontstaan van de Romantiek.
• Je kunt aan de hand van 3 kunstwerken (beeldanalyse) uitleggen welke veranderingen er in de maatschappij en de kunst hebben plaatsgevonden.
• Je weet welke thematiek typerend is voorde Romantiek en kunt uitleggen waar dit een reactie op is?
• Je weet wie de nieuwe opdrachtgevers zijn in de 19e eeuw.

Huiswerk 

• Bekijk de drie filmpjes in de werkboek op blz 88
• Lezen blz 136 t/m 139, Lezen blz 154 en 155 (serpentine dans)Lezen blz 156 en 157
• Maken vraag 3 t/m 13 blz 90 en 91 uit je werkboek

Romantiek & Realisme

De Industriële revolutie:

•  Verlichting: rationalisme en natuurwetenschappelijke
  ontwikkelingen
• ca. 1750: komst stoomcabine -> industriële revolutie
• Kapitalisme
• Massaproductie
• Nieuwe transportmiddelen -> transport --> globalisering

Romantiek als
stroming

Kunstenaars gingen autonoom aan de slag. Werkten niet meer in opdracht, maar verkochten hun eigen, persoonlijke en dus originele werk. Werken vanuit het gevoel was van belang. Individuele expressie en emotie! De kunstenaar werd hierbij zelfs tot genie verheven.