4.1: De Pruikentijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.1: De Pruikentijd

Deze les:

• Bespreken histoclip Franse Revolutie
• Bespreken oorzaken Franse Revolutie
• Start 4.1 De Pruikentijd
• Aan de slag met het uitwerken van leerdoelen en begrippen. 

Aan het einde van deze les:

• Kun je beschrijven hoe het ging met de economie in Nederland in de 18e eeuw.
• Kun je uitleggen wat een standenmaatschappij is.
• Kun je uitleggen in welke standen Frankrijk was ingedeeld en wat de verschillen waren. 

Franse Revolutie

Oorzaken Franse Revolutie

4.1: De Pruikentijd

In deze paragraaf leer je: 

1. Hoe het ging met de Nederlandse economie
2. Welke sociale verhoudingen er waren in Frankrijk
3. Hoe de Verlichting zorgde voor een andere manier van denken
4. Welke kritiek er was op de samenleving.

Kenmerkend aspect: Het denken over staat en maatschappij in de Verlichting

4.1: De Pruikentijd

Begrippen: 

• atheïst
• driemachtenleer (Trias Politica)
• mensenrechten
• rationeel
• rechtstaat
• standenmaatschappij
• Verlichting
• Westers

De Nederlandse Economie:

• Gouden Eeuw is voorbij
• Achteruitgang van de handel
• Van de textielnijverheid weinig meer over
• VOC maakt weinige winst.
• Groei van armoede en werkloosheid in veel steden. 

De Nederlandse economie:

• Wel goed met banken
• Rijke families lenen geld uit met rente
• Amsterdam als financiële centrum van Europa, ondernemers en overheden lenen hier geld. 
• Rijke handelaren en regenten bouwen grote huizen buiten de stad: Buitenhuizen.

Tijd van Pruiken en Revoluties:

• Aanzienlijke mannen dragen een pruik
• Revolutie in Frankrijk die invloed heeft op Europa
• Revolutie in Amerika
• 1700 - 1800 de 18e eeuw 

Franse sociale verhoudingen:

• Bloei van handel en nijverheid
• grote rijkdom maar ook grote armoede.
• standenmaatschappij: de bevolking is ingedeeld in drie groepen met eigen rechten en plichten. 

Franse sociale verhoudingen:

• De eerste stand: Geestelijkheid: mensen die in dienst zijn van de katholieke kerk.
• De tweede stand: adel: mensen uit bepaalde rijke families
• De derde stand: rest van de bevolking , boeren, ambachtslieden, handelaren enz. 

Franse sociale verhoudingen:

• Stand 1 en 2 hebben veel privileges, speciale voorrechten .
• betalen niet of nauwelijks belasting.
• heerlijke rechten waarmee ze de boeren uitbuitten.
• derde stand: betaald bijna alle belastingen.
• Driekwart van alle staatsinkomsten van Frankrijk komen van de derde stand.

Wat zie je op deze afbeelding?

Wat zou deze afbeelding betekenen?

Door welke stand zou deze afbeelding gemaakt zijn en waarom?

Leg in eigen woorden uit wat de stroming van de Verlichting is

Wat is de Trias Politica? Waar moest dit systeem voor zorgen?

Wat vonden verlichtingsdenkers oneerlijk over de standenmaatschappij?

Leerdoel van deze les

Hoeveel sterren geef je jezelf?

Minimaal 1 ster, maximaal 5 sterren

Ik kan een beschrijving geven van de standensamenleving in het ancien regime
Ik kan uitleggen waarom de verlichting een nieuwe manier van denken was
Ik kan met enkele voorbeelden uitleggen dat verlichte denkers nieuwe ideeën hadden over goed bestuur

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier het Romeinse Rijk zich ontwikkelde van stadstaat tot enorm wereldrijk, en hoe dit rijk door de eeuwen heen werd bestuurd.