Transport en afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Transport

Je herhaalt:

• Waar bloed uit bestaat
• welke bloedvaten er zijn
• de bouw en werking van het hart
• welke hart- en vaatziekten er zijn
• hoe afweer geregeld is

Bestanddelen bloed

transporteert stoffen en warmte

helpt bij bloedstolling

maakt ziekteverwekkers onschadelijk

vervoert zuurstof

brengt bloed naar het hart

heeft kleppen

minder dikke wand

één cellaag dik

zuurstof eruit, koolstofdioxide erin

bloed komt uit het hart

veel druk

dikke spierlaag

Hartslag

3 fasen:

1. Samentrekken boezems
2. Samentrekken kamers
3. Rust
   

kleine bloedsomloop

Grote en kleine bloedsomloop

slagaderverkalking

hartaanval

Weefselvloeistof

• Vocht dat aan het begin van het haarvat uit het bloed gaat;
• bevat zuurstof en voedingsstoffen.
• Vocht met afvalstoffen weer opgenomen in het haarvat. 
• Deel weefselvloeistof blijft achter.

Lymfe

• achtergebleven weefselvloeistof gaat lymfevaten in;
• lymfe wordt afgevoerd;
• lymfevaten hebben kleppen;
• in lymfeknopen check op ziektekiemen;
• Lymfe komt bij het sleutelbeen weer in de bloedsomloop.

Lymfe komt bij sleutelbeen en borstbuis in bloedsomloop.

Afweer

• Het laagje talg: aantasting van de huid door ziekteverwekkers

• Het slijmvlies in luchtwegen en darmkanaal

• Maagsap bevat zoutzuur

• Witte bloedcellen: ziekteverwekkers onschadelijk

Medicijnen

Bacterie wordt gedood door antibiotica

Specifieke afweer: hulp door antistoffen, gemaakt door witte bloedcellen

één type antistof kan maar aan één type antigeen hechten

Immuun

Eerste keer ziek

Typen immuniteit

Natuurlijk: ziekteverwekkers of antistoffen normaal binnen

Kunstmatig: ziekteverwekkers of antistoffen via spuit binnen

Actief: zelf antistoffen maken

Passief: antistoffen gekregen

Baby's

Antistoffen via

• placenta
• moedermelk

Allergie

Afweersysteem van je lichaam reageert heel sterk op een bepaalde, onschuldige stof.

Hooikoorts: reactie op stuifmeel.