bijvoeglijke bijzin versus zinsdeelzin

Doel 

Aan het eind van deze Lessonup weet je dat er een verschil bestaat tussen bijvoorbeeld een onderwerp als zinsdeel met daarin een bijvoeglijke bijzin en een onderwerpszin. Maar ook het verschil tussen een bwb-zin en een bwb met daarin een bijvoeglijke bijzin. 
1 / 16
suivant
Slide 1: Diapositive
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

Cette leçon contient 16 diapositives, avec diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 50 min

Éléments de cette leçon

Doel 

Aan het eind van deze Lessonup weet je dat er een verschil bestaat tussen bijvoorbeeld een onderwerp als zinsdeel met daarin een bijvoeglijke bijzin en een onderwerpszin. Maar ook het verschil tussen een bwb-zin en een bwb met daarin een bijvoeglijke bijzin. 

Slide 1 - Diapositive

Een bvb is een stuk van een zinsdeel!!!
Je weet dat een BVB in elk zinsdeel kan voorkomen. Dus in een OW, in een LV, in een MV, in een BWB en ook in een naamwoordelijk deel van het gezegde.

Slide 2 - Diapositive

Kijk maar! BVB in een ow: 

  • Mijn oude laptop / is / gisteren / van de trap / gevallen.  

Oude is bvb bij laptop. MIjn oude laptop is het ow.

Slide 3 - Diapositive

Kijk maar! BVB in een LV:
  • Ik / heb/ mijn oude laptop / laten stuiteren / toen ik naar boven liep.

BVB is oude bij laptop. MIjn oude laptop is LV.  (Dit is trouwens een samengestelde zin, want meer dan 1 persoonsvorm. 'Toen ik naar boven' liep is een bwb, het geeft immers antwoord op de vraag ' wanneer', het is een bijzin want ow en pv staan niet naast elkaar. Het is een bwb-zin omdat er een pv in staat: liep. 

Slide 4 - Diapositive

Kijk maar! BVB in een MV:
  • Ik / heb / mijn oude laptop / aan mijn oudste dochter / gegeven . 

Ik heb twee dochters. Om aan te geven (bij te voegen) dat ik die laptop gedoneerd heb aan de oudste en niet aan jongste, gebruik ik dus een BVB. In dit geval staat er dus een BVB in een MV. Er staat ook nog steeds een BVB in het LV. 

Slide 5 - Diapositive

Kijk maar! BVB in een BWB:
  • Zij / laat / mijn oude laptop / door haar slimme vriend / repareren. Door haar slimme  vriend is een BWB. Slimme  zegt iets over vriend. Is dus een BVB, en die BVB staat in een BWB. Stel je voor dat zij meerdere slimme vrienden heeft die her en der verspreid over Nederland wonen, kan ik nog meer info geven over die slimme vriend door een BVB toe te voegen! Kijk maar:
  • Zij / laat / mij oude laptop / door haar slimme vriend uit Groningen / repareren. Twee BVB's dus in een BWB. Het kan allemaal! Uit Groningen is BVB bij vriend. Heeee! Die BVB begint met een voorzetsel! Een BVB achter een kern (zn) begint altijd met een vz!

Slide 6 - Diapositive

Waar waren we gebleven? 
Je weet nu dus dat een BVB in elk zinsdeel kan voorkomen. 

Dan kan dus een BVB-zin OOK in elk zinsdeel voorkomen!

Slide 7 - Diapositive

Kijk maar: een BVB-zin in een OW!
Mijn juf die een beetje stom was, / liet / haar oude laptop / van de trap / vallen 

Een gewone BVB: oude bij laptop 
Een BVB-zin:  die een beetje stom was. Dit zegt namelijk iets over je juf.  Er staat een PV in (was)  en daarom is het een BVB-zin


Slide 8 - Diapositive

Mijn juf die een beetje stom was, / liet / haar oude laptop / van de trap / vallen 
De PV is liet. Alles voor de PV is een zinsdeel. Dus 'Mijn juf die een beetje stom was' is een zinsdeel. Wat voor een zinsdeel? Wie liet vallen? Mijn juf die een beetje stom was, is dus het OW. 
We hebben hier dus te maken met een BVB-zin in een onderwerp. 

Slide 9 - Diapositive

  • De slimme vriend van mijn dochter / verdient / een pluim. De BVB in het onderwerp zijn onderstreept.
  • Wie oude laptops kan repareren / verdient / een pluim.
Twee persoonsvormen, dus een samengestelde zin.  Het onderwerp in de hoofdzin  vind je door de vraag te stellen Wie plus PV, dus wie verdient? Antwoord: Wie oude laptops kan repareren. Het is echter een OW-zin omdat er een persoonsvorm in staat (kan). In de OW-zin staat een BVB 'oude' , Ook deze zin. is weer uit te breiden! 

Slide 10 - Diapositive

We gaan een bvb-zin aan de ow-zin toevoegen! Dan moet je dus iets toevoegen aan een ZN, aan laptops dus. 
  • Wie oude laptops die de juf heeft laten stuiteren, kan repareren / verdient / een pluim.
  • Wie oude laptops die de onhandige juf heeft laten stuiteren, kan repareren / verdient / een pluim.
  • Wie oude laptops die de onhandige juf uit Utrecht heeft laten stuiteren, kan repareren / verdient / een pluim. 

In principe kun je aan iedere kern weer iets toevoegen door er iets voor of achter te zetten.

Slide 11 - Diapositive

Het komt echter de leesbaarheid (en daarmee de begrijpelijkheid) van de zin niet ten goede. 

Dit verschijnsel wordt recursiviteit genoemd. 


Slide 12 - Diapositive

Gelukkig hebben we eigennamen!
mijn dochter
de vriend van mijn dochter
de vader van de vriend van mijn dochter
de moeder van de vader van de vriend van mijn dochter
AAAAAAAAHHHHHH!!!
Wie?
Truus!

Slide 13 - Diapositive

Voorbeeld van een BVB-zin in een LV
Ik / lees / de krant die ik vanochtend op de deurmat hoorde vallen.

de krant die ik vanochtend op de deurmat hoorde vallen is LV .
In het LV staat een BVB-zin die iets zegt over krant. Voor het gemak even onderstreept. 

Slide 14 - Diapositive

Slide 15 - Diapositive

Extra oefenen
  • https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-samengestelde-zin/
  • Nieuw Nederlands online

Kom. naar een d-uur als je iets nog niet begrijpt!!!

Slide 16 - Diapositive