Nectar 14.3 Zenuwstelsel dl1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

ZENUWSTELSEL DL1

Leerdoelen zenuwstelsel dl1

1. uitleggen welk deel van het gezichtsveld in welk deel van de hersenen komt
2. verschil centrale zenuwstelsel-perifere zenuwstelsel
   
3. functies van de verschillende onderdelen beschrijven
   
4. voorbeelden bewuste geautomatiseerde beweging en onbewuste beweging
   
5. verschil autonome en animale zenuwstelsel
   
6. verschillen noemen tussen orthosympatisch en parasympatisch

Even herhalen

Via welk onderdeel krijgen ogen voedingsstoffen?

Voedingsstoffen worden aangevoerd via

In het vaatvlies bevinden zich de bloedvaatjes voor aanvoer voedingsstoffen en afvoer afvalstoffen

In welke onderdelen zitten pigmenten?

In de volgende onderdelen zitten pigmenten

De iris is een gepigmenteerd deel van het vaatvlies

Bij albinisme is de iris rood

Netvlies

Achterin het ooh liggen onder de staafjes en kegeltjes pigmentcellen die zorgen dat het licht niet wordt weerkaatst.

Gele vlek:

Licht op het netvlies

Alleen maar kegeltjes

Blinde vlek:

Op het netvlies

Geen staafjes en kegeltjes:

Oogzenuw gaat hier het oog uit!

Wel lopen hier ook veel bloedvaatjes doorheen.

Een oogarts zie met een lampje in je ogen schijnt ziet...

1

2

De blinde vlek is nr ....

1. 1
2. 2

Wie heeft er gelijk?

Bij het ouder worden kunnen er door veranderingen in het glasachtig lichaam scheurtjes ontstaan in het netvlies. Er kan dan vocht tussen het netvlies en het vaatvlies komen. Dit wordt een netvliesloslating genoemd. Het deel van het netvlies dat losgelaten is, kan niet meer goed functioneren. Wanneer een netvliesloslating niet wordt behandeld, kan dat leiden tot slecht zien of zelfs tot blindheid.

Brahim en Coby maken een werkstuk over oogafwijkingen en bespreken samen de gevolgen van een netvliesloslating.

Brahim beweert: “Als gevolg van een netvliesloslating kan de lens niet meer accommoderen.” Coby beweert: “Als gevolg van een netvliesloslating kunnen lichtprikkels niet meer goed omgezet worden in impulsen.”

Zijn de beweringen van Brahim en Coby juist?

Brahim beweert: “Als gevolg van een netvliesloslating kan de lens niet meer accommoderen.” Coby beweert: “Als gevolg van een netvliesloslating kunnen lichtprikkels niet meer goed omgezet worden in impulsen.”
Zijn de beweringen van Brahim en Coby juist?

1. alleen Brahim
2. alleen Coby
3. zowel Brahim als Coby
4. geen van beiden

Nectar 14.3 Zenuwstelsel

Intro

Bekijk het volgende introfilmpje over de hersenen tot 8:30

www.hetklokhuis.nl

Beeld vormen

Het beeld van de linker kant van het gezichtsveld komt rechts op het netvlies van beide ogen. Via de kruising van de oogzenuwen gaat de info naar de rechter hersenhelft.

En het rechter gezichtsveld?

Tip: noteer de begrippen gezichtsveld en gezichtscentrum in je begrippenlijst.

Opdracht

Lees Nectar online 14.3 onderdeel afstand schatten.

Maak daarna opdr 10 en 11

Centrale Zenuwstelsel

Grote hersenen

Kleine hersenen

Hersenstam

Ruggenmerg

Wat doen de onderdelen? Bestudeer Nectar 14.3 de onderdelen zenuwen en grote hersenen.

Maak een overzicht in je samenvatting.

Perifere zenuwstel

zenuwen met zenuwcellen/ neuronen:

vervoeren impulsen tussen zintuigen en centrale zenuwstelsel (CZ) en tussen CZ en spieren en klieren

Uitleg 

Bekijk de volgende uitlegvideo tot 4 minuten over het zenuwstelsel en verwerk de info bij leerdoel 2 en 3 (zie begin lessonup) in je samenvatting.

Noteer de functie van perifere zenuwstelsel

Automatische beweging

Een beweging die je kunt uitvoeren zonder erbij na te denken, noem je een geautomatiseerde beweging. Je moet hem wel aanleren. Daarbij werken de hersenschors van de grote hersenen en de kleine hersenen samen.

De grote hersenen slaan een stappenplan op (motorprogramma) en de kleine hersenen zorgen voor een goede afstemming van de spieraansturing.

Je wilt je rechterhand optillen. Waar beginnen de impulsen?

1. motorische schors van grote hersenen
2. kleine hersenen
3. hersenstam

Automatisch en onbewust

In een reflex voer je een beweging uit voordat je hem bewust wordt. 

Voorbeelden reflexen:

- kniepeesreflex

-pupilreflex

-wegtrekken van je voet als je bijna in een punaise stapt,

Noem nog eens een reflex

Animale zenuwstelsel

Zowel de bewuste bewegingen als de reflexen lopen via het animale zenuwstelsel: de zenuwen lopen van uitwendige zintuigen (receptoren) via het centrale zenuwstelsel naar de uitvoerders (=effectoren) (spieren en klieren)

Opdracht

Maak nu opdr 5 t/m 9 in Nectar 14.3

Autonome zenuwstelsel

Dit zenuwstelsel regelt de activiteit van de inwendige organen. Het bestaat uit twee delen:

-orthosympatisch deel (actie van je lichaam)

-parasympatisch deel (rust en herstel)

Opdracht  

-Noteer verschillen tussen autonome en animale zenuwstelsel

-Bekijk de volgende video tot 3:12 (de rest gaat te diep op de stof in) en verwerk de info in je samenvatting.

- Bekijk Binas 88L

Je schrikt. Welk deel van je autonome zenuwstelsel is actief? En wat gebeurt er met je pupilgrootte?

1. orthosympatisch-groter
2. orthosympatisch-kleiner
3. parasympatisch-groter
4. parasympatisch-kleiner

Afsluiting

Loop de leerdoelen van het begin de lessonup nog eens door.

Heb je alles in je samenvatting?

Welke vragen wil je nog stellen in de les? Noteer deze in de volgende dia.

Welke vragen heb je voor de volgende les?