4.2 - Leren H1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Thema 4: Gedrag

In dit hoofdstuk:

4.1 - Prikkels en gedrag

4.2 - Leren

4.3 - Lichaamstaal

4.4 - Samen leven

4.5 - Samenhang: De dierenopvang

4.1 - Prikkels en gedrag

Wat bedoelen we als we het hebben over gedrag?

Waar of niet waar?
Gedrag kan slecht of goed zijn

1. Waar
2. Niet waar

Een prikkel van buiten het organisme heet een ...

1. Inwendige prikkel
2. Binnenprikkel
3. Uitwendige prikkel
4. Buitenprikkel

Honger is een?

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

Een harde knal is een

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

Je ziet een zak chips

1. inwendig prikkel
2. uitwendige prikkel

Hoe noem je een prikkel die altijd tot hetzelfde gedrag leidt?

Waarom zou iemand gedrag willen onderzoeken?

Hiernaast staat een...

1. protocol
2. ethogram
3. grafiek
4. diagram

Hoeveel handelingen staan in de volgende zin?
'De hond staat op uit zijn mand en loopt naar zijn bak, waar hij gaat eten'

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Waar of niet waar?
Je maakt een protocol, voor je het ethogram maakt

1. Waar
2. Niet waar

Thema 4: Gedrag

In dit hoofdstuk:

4.1 - Prikkels en gedrag

4.2 - Leren

4.3 - Lichaamstaal

4.4 - Samen leven

4.5 - Samenhang: De dierenopvang

Doelen van de paragraaf:

Je kan uitleggen wat leren door oefenen inhoud

Je kan uitleggen wat leren door imiteren inhoud

Je kan uitleggen wat leren door inzicht inhoud

Je weet hoe je zelf een dier iets kan leren

Je kan benoemen welk gedrag wel en niet aangeleerd is

Je weet wat een reflex is

Leren door imiteren

Leren door oefenen

Leren door inzicht

Hoe kan je een dier trainen?

Geef een voorbeeld van aangeboren gedrag bij mensenkinderen

Leren

Leren kan op verschillende manieren:

Imiteren

Oefenen

Inzicht

Inprenting

Imiteren

Gedrag wat je ziet na doen

Oefenen

Leren door herhalen. 

Steeds opnieuw proberen tot het lukt

Leren door inzicht

Köhler (1887-1967)

Inzicht en Inprenting 

Inzicht = Leren door nadenken, zonder dat je het eerder gezien of gedaan het. 

Inprenting = leren in een korte, gevoelige periode.

Hoe leren dieren en mensen?

1. Oefenen en inzicht
2. Inzicht en imiteren
3. Imiteren en oefenen
4. Imiteren, oefenen en inzicht

Hoe noem je het leren door soortgenoten na te doen?

1. Imiteren
2. Oefenen
3. Inzicht
4. Inprenting

Hoe noem je leren door herhaling?

1. Oefenen
2. Imiteren
3. Inzicht
4. Inprenting

Na een aantal pogingen vangt een welp zijn eerste prooi

1. Imiteren
2. Oefenen
3. Inzicht
4. Inprenting

Een jonge eend, net uit het ei, volgt meteen zijn moeder

1. Imiteren
2. Oefenen
3. Inzicht
4. Inprenting

Jonge leeuwenwelpjes leren iets door het af te kijken bij hun moeder.. hoe heet dit?

1. inprenten
2. imiteren
3. oefenen
4. inzicht

Als je Franse woordjes leert door het steeds te herhalen. Dan heet dit leren:

1. Imiteren
2. Oefenen
3. Inzicht
4. Inprenten

Hoe noem je het leren door na te denken?

1. Imiteren
2. Oefenen
3. Inzicht
4. Aangeboren gedrag

Door welke vorm van leren heeft deze jongen dit gedrag hoogstwaarschijnlijk geleerd?

1. Imitatie
2. Imprenting
3. Oefening
4. Inzicht

Aan het werk

Maken: 

• Les 1: Opdr 1 t/m 8 (tl/h) ; Opdr 1 t/m 8 (h/v)
  
• Les 2: Opdr 9 t/m 18 (tl/h) ; Opdr 9 t/m 15 (h/v)

Trainen

Trainen kan door:

- Belonen van gewenst gedrag 

- Bestraffen van ongewenst gedrag

Train jij je huisdier?

Wat gaat vanzelf?

- Aangeboren gedrag - Gedrag dat er direct vanaf de geboorte is

- Reflex - onbewust, sommige reflexen verdwijnen (zuigreflex), sommigen blijven (hand wegtrekken bij vuur)

Aangeboren gedrag

Aangeleerd gedrag

Reflex = onbewuste reactie

Moet je alles leren?

Pupilreflex

Omkeerreflex bij katten

Beschermende reflex:

- Hand bij kaars

- Armen voor gezicht

aangeleerd/aangeboren gedrag

Een baby drinkt melk uit de borst bij de moeder

1. aangeleerd gedrag
2. aangeboren gedrag

Een reflex is aangeboren

1. Juist
2. Onjuist

Bekijk de afbeelding.
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?

1. Bewuste reactie
2. Reflex

Bekijk de afbeelding.
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?

1. Bewuste reactie
2. Reflex

Pasgeboren kuikentjes vertonen...

1. Aangeleerd gedrag
2. Aangeboren gedrag
3. geen gedrag
4. menselijk gedrag

Aan het werk

Maken: 

• Les 1: Opdr 1 t/m 8 
  
• Les 2: Opdr 9 t/m 18 (tl/h) ; Opdr 9 t/m 15 (h/v)