3.2. en 3.3 - Hofstelsel & feodaal bestuur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.1

Een korte cursus:

'De Romeinen zijn weg, hoe run ik nu een land?!'

Leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe West-Europa zich na het einde van het West-Romeinse rijk zich bestuurlijk ontwikkelde

Je weet wat de feodale verhoudingen zijn en hoe ze ontstonden

Je kunt de oorzaken beschrijven van de verbrokkeling de macht in de late negende en tiende eeuw

Je kunt beschrijven. door welke oorzaken West-Europa in de vroeg Middeleeuwen weer een agrarische samenleving werd

Je kunt het ontstaan van horigheid verklaren

Je kunt uitleggen dat domeinen zelfstandig waren

Van landbouwstedelijke naar landbouwsamenleving

Val van het Romeinse rijk is oorzaak van de landbouwsamenleving die geheel autarkisch is.
Politiek: corruptie

Politiek-militair: verzwakking van het leger

Sociaal-economisch: landbouwcrisis, boeren konden de hoge belastingen niet betalen en kwamen in de schulden.

economisch: belastingcrisis

en volksverhuizingen....

Einde Romeinse rijk

Einde centraal bestuur -> nieuw besturingsysteem (feodalisme)

Einde militaire veiligheid.

Einde geldeconomie

--> geen handel en geen steden.

Door het verval van de steden, konden grootgrondbezitters hun agrarische producten niet kwijt. Om extra inkomsten te krijgen, verpachten ze het land aan hun pachtboeren/slaven

Zelfvoorzienende landbouwsamenleving. Samenleving produceert alleen en net genoeg voor eigen omgeving. 

landbouwsamenleving

Door Germaanse plunderaars verdween de handel/werd het moeilijker om belastingen te heffen. 

Overheid had steeds minder macht en geld werd schaarser

In het Middellandse zeegebied bleef beperkt handel in wijn, graan zout. 

Maar over het algemeen: zelfvoorzienende gemeenschappen

Boeren zoeken bescherming (aantekening)

Boeren zoeken bescherming bij grondgrondbezitters.
Ze ruilen hun zelfstandigheid in ruil voor bescherming.

Plichten horige:

-  herendiensten

- Pacht betalen

- Mocht domein niet verlaten

- Op het land van de heer werken

Machtige boeren, halfvrije boeren

paragraaf 4.3

Hofstelsel

Dit systeem van horige boeren op domeinen: hofstelsel

Sommige koningen, hoge edelen hadden meerdere grote domeinen en lieten hun zaken beheren voor rentmeesters

Schema over het hofstelsel

Kenmerkend apsect

Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur

Feodale syteem (aantekening)

Lastiger organisatie door:

- Gebrek aan goede wegen

- Gebrek aan schriftelijke communicatie

- Gebrek aan geld

Clovis

De Germanen die het Romeinse rijk binnendrongen waren Krijgsheren. 

In heel West-Europa koninkrijken ontstaan. 

Clovis erfde in 481 groot gebied in het huidige Frankrijk , wist dit rijk uit te breiden.

Nam het romeinse recht/Germaanse gewoonterecht over. 

erfrecht: gebied verdelen over alle zonen.

Frankische rijk van Karel de Grote

- Koningen afhankelijk van lagere heren (ridders te paard)

- Karel de Grote verbond de adel aan zich door wederzijdse trouw.

Leenmannen beloofden trouw/ kreeg gebied in leen.

Moesten het gebied in naam van de Heer besturen.

Het Leenstelsel

Leenstelsel

Leenstelsel

Versplintering van het rijk

Na Karel de Grote: Lodewijk de Vrome

Zonen van Lodewijk de Vrome verdeelden het rijk.

Verdeling van het rijk werd versterkt door hertogen of graven die zich onafhankelijk opstelden.

Daarnaast kreeg Europa te maken met de plundertochten van o.a. de Noormannen. 

Op het platteland heersten lokale heren alsof ze koningen waren

Maken

examentraingen H1, H2 en H3.