les 8 B6 en B8 thema 6

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom

Mobiel uitzetten en in de tas doen.

Rustig op je eigen plek gaan zitten.

Je schrift en etui op tafel leggen.

Je laptop alvast opstarten en inloggen bij lessonup, daarna je laptop omdraaien (met scherm naar de docent).
Als de timer op 0 staat start de uitleg en zit je klaar.

Deze les

-Terugblik doelen vorige les (B6).

-Uitleg nieuwe doelen voor vwo B8.   

-Opdrachten maken.   

-Afsluiten; hoe is het deze les gegaan? 

De leerdoelen voor deze week: 

-Je kunt de ecologische voetafdruk van Nederland vergelijken met die van andere landen.

-Je kunt uitleggen wat duurzaamheid is.

-Je kunt aangeven wat duurzame oplossingen voor milieuproblemen in Nederland kunnen zijn.

En voor vwo ook:

-Je kunt de landbouw in Nederland beschrijven.

Vorige les de eerste drie, deze les de vierde (voor vwo).

Wat zou je kunnen doen om jouw ecologische voetafdruk te verkleinen?

Havo gaat aan het werk.

-Te lezen / bestuderen de tekst van B5 

-Te maken: B5 opdr 1 t/m 10 afmaken  

-Antwoorden van de opdrachten controleren  

-Formatief toetsen van de leerdoelen met 

• de flitskaarten en 
• de test je zelf.

Laatste 10 minuten doen we weer met z'n allen klasikaal.

-Je kunt de landbouw in Nederland beschrijven.

1. Akkerbouw
2. Veeteelt
3. Tuinbouw
   
   

Tot 1950 waren de meeste boerenbedrijven 

gemengde/combinatiebedrijven.
Dus zowel voedingsgewassen (planten) als landbouwhuisdoeren (dieren). 
Nu zijn de meeste bedrijven gespecialiseerd in 1 ding.

Wat is er fout aan de mededeling: Hier volgen de berichten voor de land en tuinbouw.

-Je kunt de landbouw in Nederland beschrijven.

Akkerbouw: grootschalig, machinaal, altijd buiten

Tuinbouw: kleinschaliger, meer handmatig. Soms buiten, meestal in kassen.

Akkerbouw

Graan

Aardappelen

Suikerbieten

Maïs

Akkerbouw

Door ruilverkaveling zijn de akkers van boeren steeds groter geworden.

Meestal wordt maar één gewas geteeld: monocultuur

Voordelen: grote gespecialiseerde machines, grote opbrengst

Nadelen: gevoelig voor ziektes/ insecten

Vroeger kleine akkers, 

veel afwisseling.

Voedselproductie

Efficiënte landbouw --> optimale biotische en abiotische factoren

Abiotische factoren:

• Mest
• Extra CO2
• Kassen

Biotische factoren:

• Bestrijding van ongedierte

Bemesting

Planten hebben mineralen nodig:

• nitraat - fosfaat - sulfaat - natrium - kalium - calcium
• Organische mest (gier uit put en vaste mest uit mesthoop)
• Kunstmest (korrels)
• Gevaar: overbemesting en uitspoeling

Akkerbouw - bemesting

Door monocultuur snelle uitputting van de bodem. Er wordt mest gebruikt om de grond van voedingsstoffen te voorzien.

Organische mest: mest van organismen (compost/ koeien) 

Kunstmest: mest uit een fabriek

Met kunstmest heeft een boer meer controle.

Mest kan in het grondwater (sloot) terecht komen en verstoort het natuurlijke evenwicht.

Gewasbescherming

Één van de grootste uitdagingen voor boeren is het beschermen van hun gewassen tegen ziekten en plagen. 

• Plaag -> Insecten eten oogst op
• Ziekten -> bacteriën en virussen maken vee ziek 

Om gewassen en vee te beschermen maken boeren gebruik van bestrijdingsmiddelen:

• Chemische bestrijdingsmiddelen
• Biologische bestrijdingsmiddelen

Chemische gewasbescherming

Doen we met biociden, die  

doden levende organismen.

Voordeel:

Het werkt snel.

Boeren maken vaak gebruik van pesticiden om hun gewassen te beschermen tegen insecten

Er zijn 2 verschillende soorten insecticiden:

• Niet-soort specifiek (dood alle insecten)
• Soortspecifiek (dood één specifieke soort)

Meestal zijn ze  niet erg selectief en doden ze ook niet schadelijke en nuttige organismen.

Chemische gewasbescherming, nadeel 1.

Chemische gewasbescherming, nadeel 2:

Resistentie: het kan gebeuren dat sommige individuen van een soort tegen het gif kan (resistent is) als die dan nakomelingen krijgen krijg je een hele resistente ziekte/ plaag

Chemische gewasbescherming, nadeel 3:

Accumulatie: de gifstoffen worden niet afgebroken in de organismen. Als deze worden gegeten komt het gif ook in het volgende dier in de voedselketen en zo verder. 

Accumulatie is een moeilijk woord voor ophoping.

Chemische gewasbescherming, nadeel 3

Accumulatie.

De biomassa neemt af in ieder trofisch niveau, maar de hoeveelheid pesticide blijft gelijk. 

Toppredator krijgt hierdoor teveel pesticide binnenen kan ziek worden.

Biologische gewasbescherming

Gebruik maken van biologische processen, zoals natuurlijk vijanden. 

Biologische bestrijding

Voorbeeld: last van witte vliegen? Zet sluipwespen in om de witte vliegen uit te roeien 

0

Welk proces zie je in de afbeelding?

1. Accumulatie
2. resistentie
3. assimilatie
4. fotosynthese

Wat is een nadeel van chemische bestrijding?

1. Resistentie
2. Accumulatie
3. Persistentie
4. Niet-soortspecifiek

Biologische landbouw

Vormen van landbouw die minder/ geen impact op het milieu hebben maar toch voldoende voedsel opleveren.

Biologische landbouw

Gebruik van biologische gewasbeschermingsmiddelen (niet giftig of zelfs dieren zoals sluipwespen)

Vruchtwisseling om te voorkomen dat ziekteverwekkers de kans krijgen.

 Biologische landbouw

-geen monocultuur

-vruchtwisseling

-geen kunstmest

-geen chemische gewasbestrijding

(onbespoten)

-scharrelen

-natuurlijke bestrijding

-mechanische verwijdering van onkruid

Vind je het terecht dat niet biologische boeren en vissers er op worden aangekeken dat ze niet duurzaam omgaan met ons milieu?
Leg je antwoord uit.

Om over na te denken

Boeren krijgen vaak de schuld van milieuproblemen. 

Maar is dat wel helemaal eerlijk?

Is het niet net zo goed, of meer, de schuld van de consument (want die koopt liever goedkoop bioindustrie vlees dan biologisch vlees) of van de regering want die zou via wet en regelgeving de biologische landbouw kunnen stimuleren.

Hoe denk jij hier over?

Vind je het terecht dat niet biologische boeren en vissers er op worden aangekeken dat ze niet duurzaam omgaan met ons milieu?

1. Ja
2. Nee
3. Deels

Leerdoelen:

-Je kunt de ecologische voetafdruk van Nederland vergelijken met die van andere landen.

-Je kunt uitleggen wat duurzaamheid is.

-Je kunt aangeven wat duurzame oplossingen voor milieuproblemen in Nederland kunnen zijn.

En voor vwo ook:

-Je kunt de landbouw in Nederland beschrijven.

Kun je bereiken door:

-De tekst van basisstof 6 en de samenhang (en vwo ook B8) te lezen/bestuderen.

-Te maken: Basisstof 6 opdracht 1 t/m 11, de samenhang opdracht 1 tm 6 en vwo ook B8 opdracht 1 t/m 7. 

-De antwoorden van de opdrachten serieus te controleren.

-Je kennis van de leerdoelen te toetsen met de flitskaarten en de test je zelf.

  Na afloop nog een paar (4) vragen via lessonup.  

Zorg dat je om 11.45 uur klaar zit met de lessonup open.

Afsluiting.

Wat nog niet af is van de studiewijzer van deze week is huiswerk voor de 1e les van volgende week. (maandag)

Volgende week Toets (openboek, punt extra)

Wat heb je geleerd deze les, alles duidelijk?

Zo niet gebruik dan de volgende links in lessonup om extra te oefenen.

Extra uitleg nodig? 

Herhaling/extra uitleg

Kringloop van water

Voedselkringloop

Koolstofkringloop

Biologiepagina uitleg deel 1

Biologiepagina uitleg deel 2

Biologiepqagina oefenen deel 1

Biologiepagina oefenen deel 2

Site met filmpjes over voedselketen en plastic

Snapput ecologie (5 uitleg video's)

kringlopen-afval

Verstoring biologisch evenwicht (bio bits)

Planten en hun omgeving (aanpassingen)

Aanpassingen bij planten.

Dieren en hun omgeving (aanpassingen)

Broeikaseffect

broeikaseffect>>pinguïns

Broeikaseffect natuurlijk

Broeikaseffect versterkt

Gevolgen klimaatverandering voor Nederland

Plasticsoep

Biologische gewasbescherming

Bio industrie

Zondag met Lubach: bio-industrie

Biodiversiteit

 Meer weten?

Meer weten?

bio bits leven in groepen

Zondag met Lubach: kernenergie

Energie besparen in huis

Er was eens..  De Uitputting van EnergieBronnen

Er was eens..  Hernieuwbare EnergieBronnen

Plastic kills

Belang van de oceaan

Pikorde kippen
Je eigen ecologische voetafdruk berekenen

Linkjes gekregen vanuit de agrarische sector.

https://www.boerderijeducatienederland.nl/lesmateriaalhttps://boerburgerbeweging.nl/boerburgerbegrip/

Een teler heeft last van bladluis op zijn gewas.
Hij zet lieveheersbeestjes in om de bladluizen op te eten.
Dit is een voorbeeld van?

1. Vruchtwisseling
2. Accumulatie
3. Biologische bestrijding
4. Bio industrie

akkerbouw

tuinbouw

veehouderij

3 soorten agrarische bedrijven

welke producten maken ze?

Door de bio-industrie is de voedselproductie in Nederland verhoogd.

1. juist
2. onjuist

Waarin verschilt de biologische landbouw van de gangbare landbouw?

1. De biologische landbouw is ouderwets.
2. De biologische landbouw is gericht op natuur- en landschapsbehoud.
3. In de biologische landbouw worden geen chemische middelen gebruikt.
4. In de biologische landbouw worden antibiotica en bestrijdingsmiddelen gebruikt

Dit is het einde van deze les.

In je agenda gezet wat je gaat of moet doen?

Tot donderdag.