V4 - BS1.5

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Basisstof 5: transport door membranen

VWO/ HAVO 4

Thema 1

Inleiding in de biologie

Leerdoelen

vorige week: 

• Je kunt uitleggen hoe een membraan is opgebouwd
• Je kunt uitleggen dat een membraan semipermeabel is

vandaag

• Je kunt uitleggen hoe door middel van diffusie en osmose stoffen door het celmembraan worden getransporteerd
• Je kunt uitleggen welke gevolgen dit transport voor cellen kunnen hebben

herhalen

organellen en hun functie.

Nieuw vandaag: ATP

ATP

Herhalen: Diffusie en osmose

Beide gaan vanzelf/ kosten geen energie.

Osmose bij dierlijke cellen

hypotone oplossing BUITEN de cellen

water gaat door osmose de cel in en knapt uiteindelijk 

isotone oplossing BUITEN de cellen

geen osmose want geen concentratieverschil 

hypertone oplossing BUITEN de cellen

water gaat door osmose de cel uit en cellen krimpen

Osmose bij plantaardige cellen

hypotone oplossing BUITEN de cellen

water gaat door osmose de cel in 

De cel staat bol en is stevig

TURGOR

isotone oplossing BUITEN de cellen

geen osmose want geen concentratieverschil 

hypertone oplossing BUITEN de cellen

water gaat door osmose de cel uit en cellen krimpen:

PLASMOLYSE

herhalen:

celmembraan

Het celmembraan bestaat uit een dubbele laag van fosfolipiden. 

Hydrofiele buiten- en binnenkant

hydrofobe tussenlaag

moeilijk doordringbaar voor water

aquaporine

eiwitkanaal waardoor water de cel in en uit kan.

VWO

gefaciliteerde diffusie

diffusie die makkelijker kan plaatsvinden door een eiwitkanaal voor stoffen

ATP

is onze

oplaadbare

batterij

ATP: oplaadbaar energiemolecuul

ATP (energierijk) -> ADP + P

ADP + P -> ATP 

ATP gebruiken we bij 

actief transport

Actief transport

de vorming van ATP

functie ATP: energiedrager

To

Huiswerk

Bs 1.4: 28, 32, 33, 34, 37  

Bs 1.5: 40, 41, 44, 45, 48, 50, 55 

Men voegt een hypertone oplossing toe aan rode bloedcellen van runderen.
Uiteindelijk zullen deze cellen...

1. zwellen doordat ze door osmose water opnemen, net zolang totdat ze knappen
2. krimpen doordat ze door osmose water verliezen
3. geen water opnemen of verliezen

Als je een zak chips opeet dan...

1. stijgt de osmotische waarde van het bloed
2. blijft de osmotische waarde van het bloed gelijk
3. daalt de osmotische waarde van het bloed

Leg uit waardoor de dorst krijgt na het eten van een zak chips

De cel links is ....
De cel rechts is ....

1. links = turgide rechts = geplasmolyseerd
2. links = geplasmolyseerd rechts = turgide

Aan het linker preparaat is een ... oplossing toegevoegd waardoor de cellen turgide zijn.

1. hypertone
2. isotone
3. hypotone

Aan het rechter preparaat is een ... oplossing toegevoegd waardoor de cellen geplasmolyseerd zijn.

1. hypertone
2. isotone
3. hypotone