11.2-1 De lever V5 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Bloedsuikerspiegel

Cellen in de alvleesklier (eilandjes van Langerhans) kunnen insuline en glucagon afgeven aan het bloed. Insuline stimuleert de opname van glucose uit het bloed door lever- en spiercellen, in deze cellen wordt het omgezet naar glycogeen. Glucagon stimuleert levercellen tot afbraak van glycogeen en afgifte van glucose aan het bloed. Hiermee blijft de bloedsuikerspiegel tussen 5-7 mmol/L.

Teken een regelkring. Benoem norm, receptor, effector, regelcentrum, effect

regelkring: hoog glucose gehalte

• Je eet, hierdoor meer glucose in het bloed
• Je lever meet en geeft een signaal aan de alvleesklier
• De alvleesklier maakt insuline
• Onder invloed van insuline nemen lichaamscellen glucose op en zet de lever glucose om in glycogeen
• Glucosegehalte in het bloed daalt naar normaal

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 11.2 Processen in de lever deel 1

Doel en begrippen 11.2 

Je leert wat de belangrijkste functies van de lever zijn

Bloed aan-/ afvoer

Aanvoerende bloedvaten:

Leverslagader en poortader (vanaf de 

darmen)

Afvoerend bloedvat:

Leverader

Leverlobje

Sinusoïde

Zijn de pijlen juist weergegeven?

A: P wel, Q wel

B: P wel, Q niet

C: P niet, Q wel

D: P niet, Q niet

Zijn de pijlen juist weergegeven?

A: P wel, Q wel

B: P wel, Q niet

C: P niet, Q wel

D: P niet, Q niet

Functies van de lever

De lever heeft 10 verschillende functies.

Afweer

Aanmaak nuttige stoffen (koolhydraat-/ vet-/ eiwitstofwisseling)

Afbraak schadelijke stoffen

Opslag

Afweer (1)

In de wand van de sinusoïden bevinden zich Kupffercellen.

Deze cellen breken schimmels, bacteriën, parasieten en celresten af.

Koolhydraatstofwisseling (2)

Bij een hoog bloedsuikergehalte zetten levercellen glucose uit het bloed om in glycogeen (onder invloed van insuline uit de alvleesklier)= glycogenese

Koolhydraatstofwisseling (2)

Bij een laag bloedsuikergehalte zetten levercellen glycogeen om in glucose en geven dat af aan het bloed (onder invloed van glucagon uit de alvleesklier)

Koolhydraatstofwisseling (2)

Wanneer de glycogeenvoorraad onvoldoende is voor de energiebehoefte wordt door de lever glucose gemaakt uit andere voedingsstoffen = gluconeogenese

Vetten

Aminozuren

De schommelingen in glucosegehalte van het bloed in de poortader, in de leverader en in de leverslagader worden met elkaar vergeleken. In welk van deze bloedvaten is het verschil tussen het minimum en het maximum glucosegehalte van het bloed het kleinst en in welk het grootst?

1. kleinst = leverader & grootst = poortader
2. kleinst = leverader & grootst = leverslagader
3. kleinst = leverslagader & grootst = poortader
4. kleinst = leverslagader & grootst = leverader

Vetstofwisseling (3)

De lever zet vetachtige stoffen om naar lipoproteïnen waardoor de hydrofobe vetten wel in het bloedplasma vervoerd kunnen worden (H10). 

LDL en HDL blaasjes.

Vetstofwisseling (3)

De lever zet ongeschikte vetzuren om in geschikte vetzuren (bijvoorbeeld verzadigde vetzuren in onverzadigde vetzuren)

Essentiële vetzuren kan de lever niet maken. Die moet je via je voeding binnen krijgen (H10).

Vetstofwisseling (3)

Vetten worden in het lichaam gebruikt als energiebron, bouwstof, bescherming. 

Overbodige vetten worden afgescheiden in de vorm van cholesterol of galzure zouten (gal) 

Vetstofwisseling (3)

De lever maakt ook cholesterol (grondstof voor celmembranen en hormonen)

Cholesterol is de basis voor de aanmaak van sommige hormonen (testosteron, oestrogeen, bijnierhormonen)

Cholesterol zit in celmembranen voor flexibiliteit

Doel 11.2

Je hebt geleerd wat de belangrijkste functies van de lever zijn

BINAS 82C Spijsverteringsorganen 

BINAS 82D Leverlobje

BINAS 89A Hormonen

Begrippen 11.2

leverlobjes, sinusoïden, glycogenese, gluconeogenese, transaminering, deaminering

Huiswerk

Maken 11.1 

3, 4, 7

Doorlezen paragraaf 11.2