College 7 spijsvertering chapter 42 (herhaling)

• Biologie
• HBO
• Studiejaar 1

Herhaling spijsvertering

Welke route legt het voedsel af?

1. van 1 naar A
2. van 2 naar A
3. van 1 naar B
4. van 2 naar B

Welke stof in je speeksel breekt de celwanden van bacteriën af?

Welke organen maken eiwitafbrekende enzymen?

Door welke stof wordt maagzuur geneutraliseerd?

Welke voedingsstoffen worden opgenomen in de dunne darm?

Wanneer wordt insuline geproduceerd?

Wat is een functie van de dikke darm?

Wat is darmflora?

Waarom kun je niet alle medicijnen oraal innemen?

Waarom is de dunne darm geplooid?

Welk orgaan maakt enzymen die betrokken zijn bij de vertering van koolhydraten en vetten?

1. maag
2. alvleesklier
3. lever
4. galblaas

Deaminering is de afbraak van aminozuren tot o.a. ammoniak. In welke organische stof wordt dit ammoniak omgezet?

Bij een bepaalde ziekte komen gelijktijdig de volgende verschijnselen voor:

1) het oogwit is geel gekleurd
2) de ontlasting is bleek van kleur

Waardoor zullen deze verschijnselen waarschijnlijk veroorzaakt zijn?

1. doordat de galwegen verstopt zijn
2. doordat de urineleiders verstopt zijn
3. doordat de nieren rode bloedcellen doorlaten
4. doordat de lever te veel ureum afgeeft

Enkele stoffen in het lichaam van de mens:
essentiële aminozuren, gal, glucagon, glucose en ureum. Welke van deze stoffen worden in de lever gevormd?

1. essentiële aminozuren en glucagon
2. essentiële aminozuren en ureum
3. glucagon en glucose
4. gal en ureum

• De lever...betrokken bij...

• vertering: verwerkt voedingsstoffen uit darmen
• produceert gal=emulgator
• bloedvorming en -afbraak
• uitscheiding
• opslagfunctie (glycogeen, vetoplosbare vitamines, aminozuren, vetten)
• eiwitproducent
• afbraak afval- en gifstoffen
• cholesterolhuishouding

• De lever controleert de samenstelling van het bloed

• beïnvloedt daarmee de werking van vele andere organen 

Bloed aan-/ afvoer

Aanvoerende bloedvaten:

Leverslagader en poortader (vanaf de 

darmen)

Afvoerend bloedvat:

Leverader

Het vat bij P is de poortader, het "vat" bij Q is de galgang. Wat kun je zeggen over de richting van de pijl bij P?

Koolhydraatstofwisseling 

Bij een hoog bloedsuikergehalte zetten levercellen glucose uit het bloed om in glycogeen (onder invloed van insuline uit de alvleesklier)= glycogenese

Koolhydraatstofwisseling 

Bij een laag bloedsuikergehalte zetten levercellen glycogeen om in glucose en geven dat af aan het bloed (onder invloed van glucagon uit de alvleesklier)

Koolhydraatstofwisseling 

Wanneer de glycogeenvoorraad onvoldoende is voor de energiebehoefte wordt door de lever glucose gemaakt uit andere voedingsstoffen = gluconeogenese

Vetten

Aminozuren

Vetstofwisseling 

De lever zet vetachtige stoffen om naar lipoproteïnen waardoor de hydrofobe vetten wel in het bloedplasma vervoerd kunnen worden (H10).

Vetstofwisseling 

De lever zet ongeschikte vetzuren om in geschikte vetzuren (bijvoorbeeld verzadigde vetzuren in onverzadigde vetzuren)

Essentiële vetzuren kan de lever niet maken. Die moet je via je voeding binnen krijgen (H10).

Vetstofwisseling 

Vetten worden in het lichaam gebruikt als energiebron, bouwstof, bescherming. 

Overbodige vetten worden afgescheiden in de vorm van cholesterol of galzure zouten (gal) 

Vetstofwisseling 

De lever maakt ook cholesterol (grondstof voor celmembranen en hormonen)

Cholesterol is de basis voor de aanmaak van sommige hormonen (testosteron, oestrogeen, bijnierhormonen=steroïdhormonen)

Cholesterol zit in celmembranen voor flexibiliteit

Eiwitstofwisseling

De lever kan aminozuren omzetten in andere aminozuren -> transaminering

Eiwitstofwisseling

9 van de 20 aminozuren zijn níet door de lever te maken: essentiële aminozuren.

Overtollige aminozuren worden door de lever afgebroken (er is geen ‘voorraad’). 

De lever produceert verschillende plasma-eiwitten.

Galproductie

Levercellen leveren plm 0,5 l gal per dag.

Gal wordt opgeslagen in de galblaas en/ of afgescheiden in de 12-vingerige darm.

Gal bevat bilirubine en galzure zouten (emulgator voor vet).

Afbraak gifstoffen 

Levercellen breken lichaamsvreemde stoffen af (alcohol, nicotine, medicijnen etc.) -> detoxificatie

Opslag 

In de lever worden de volgende stoffen opgeslagen:

Glycogeen

IJzer (in de vorm van ferritine)

Sommige vitamines en mineralen

Overige functies 

Je lever bevat 0,5 tot 1,5 liter bloed -> extra bloeddepot

Bij alle chemische omzettingen ontstaat veel warmte.

De lever is ongeveer 40°C -> warmtebron voor je lichaam