EPITHEELWEEFSEL

• anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 1

EPITHEELWEEFSEL

LESDOELEN

• Bestuderen soorten weefsels

• Bestuderen van het epitheelweefsel naar -vorm, -aantal lagen en -functie

LESINHOUD

• Soorten weefsels
• Indeling weefsels 
• Indeling epitheelweefsel
• Vormen epitheelweefsel
• Lagen epitheelweefsel
• Plaatsen epitheelweefsel
• Functie epitheelweefsel

WEEFSEL

• Een weefsel is een groep dezelfde cellen

• Een orgaan = een groep weefsels

• Een orgaanstelsel = groep organen 

SOORTEN WEEFSELS

• Weefsels die bepalend zijn voor de functie van organen

• Weefsels die zorgen voor verbinding en steun 

INDELING WEEFSELS

• Epitheelweefsel

• Zenuwweefsel

• Spierweefsel

• Steunweefsel 

EPITHEELWEEFSEL

• Opgebouwd uit epitheelcellen

• Cellen liggen dicht tegen elkaar (weinig/geen tussenstof)

• Bedekt alle inwendige en uitwendige oppervlakken van het lichaam 

INDELING EPITHEELWEEFSEL

• Naar vorm

• Naar aantal lagen

• Naar functie 

INDELING NAAR VORM

• Platte vorm = plaveiselepitheel
• Vierkante vorm = kubisch epitheel
• Ronde/cilindervormige vorm = cylindrisch epitheel
• Trilhaarepitheel

TRILHAAREPITHEEL

Trilharen zitten tussen de cilindervormige cellen ingeplant

INDELING NAAR AANTAL LAGEN

• 1-lagig

• Meerlagig 

PLAATSEN 1-LAGIG CYLINDRISCH EPITHEEL

• Basaalcellenlaag opperhuid

PLAATSEN 1-LAGIG KUBISCH EPITHEEL

• Eierstokken

PLAATSEN 1-LAGIG PLAVEISELEPITHEEL = ENDOTHEEL

• Binnenkant bloed- en lymfevaten
• Hart
• Wand van de kleinste luchtpijptakjes en longblaasjes

PLAATSEN MEERLAGIG PLAVEISELEPITHEEL

• Opperhuid = epidermis

1-LAGIG TRILHAAREPITHEEL

• Eileiders

• Oor (buis van Eustachius)

• Slijmvliezen luchtwegen 

PLAATSEN MEERLAGIG KUBISCH EPITHEEL

Opperhuid

INDELING NAAR FUNCTIE

• Bedekkend/beschermend epitheel

• Afscheidend epitheel = klierweefsel 

BEDEKKEND/BESCHERMEND EPITHEEL

Beschermt tegen invloeden van buitenaf

Plaatsen:

• Opperhuid

• Bij inwendige holle organen

AFSCHEIDEND EPITHEEL = KLIERWEEFSEL

• Eencellige klieren = slijmbekercellen

• Meercellige klieren 

SLIJMBEKERCELLEN

• Functie: maken van slijm

• Plaats: tussen de cilindercellen of trilharen

• Slijmvlies is dus epitheelweefsel 

MEERCELLIGE  KLIEREN

Indeling naar:

• Afscheidingswijze

• Vorm

• Functie

NAAR AFSCHEIDINGSWIJZE

• Exocrien = met afvoerbuis

• Endocrien= zonder afvoerbuis (hormoonklieren)

• Endo-exocrien = met en zonder afvoerbuis (alvleesklier en geslachtsklieren) 

INDELING EXOCRIENE KLIEREN

• Eccriene klieren (alleen de stof wordt uit/afgescheiden)

• Apocriene klieren (een deel van de cel wordt met de stof uit/afgescheiden)

• Holocriene klieren (de hele cel wordt met de stof afgescheiden) 

ECCRIENE KLIEREN

• Kleine zweetklieren

• Speekselklieren 

APOCRIENE KLIEREN

• Grote zweetklieren

• Melkklieren 

HOLOCRIENE KLIEREN

Talgklieren

ENDOCRIENE AFSCHEIDING

Afscheiden van hormonen

door:

• Hormoonklieren

• Weefsel = weefselhormonen

ENDO-EXOCRIENE AFSCHEIDING

• Door:

• Alvleesklier = Pancreas

• Geslachtsklieren

ALVLEESKLIER

• Endocriene deel: afscheiden van hormonen 

• Exocriene deel: afscheiden van spijsverteringsenzymen

GESLACHTSKLIEREN

• Vrouw: eierstokken = ovaria
• Man: zaadballen = testis

• Endocriene deel: afscheiden van hormonen
• Exocriene deel: afscheiden van eicellen en zaadcellen

INDELING NAAR VORM

• Buisvormig (zweetklieren)
• Trosvormig (talgklieren en melkklieren)
• Gemengde klieren (oorspeekselklier) 

INDELING NAAR FUNCTIE

• Secretie = nuttige afscheiding

• Incretie = interne secretie = interne nuttige afscheiding 

• Excretie = uitscheiding van afvalstoffen 

SECRETEN = NUTTIGE STOFFEN

• Speeksel

• Talg

• Melk 

INCRETEN

Hormonen

EXCRETEN = AFVALSTOFFEN

• Zweet

• Koolzuurgas = kool(stof)dioxide

• Urine