Epitheel en steunweefsels

• anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 1

EPITHEELWEEFSEL

LESDOELEN

• Bestuderen soorten weefsels

• Bestuderen van het epitheelweefsel naar -vorm, -aantal lagen en -functie

LESINHOUD

• Soorten weefsels
• Indeling weefsels 
• Indeling epitheelweefsel
• Vormen epitheelweefsel
• Lagen epitheelweefsel
• Plaatsen epitheelweefsel
• Functie epitheelweefsel

WEEFSEL

• Een weefsel is een groep dezelfde cellen

• Een orgaan is een groep weefsels

• Een orgaanstelsel is een groep organen 

SOORTEN WEEFSELS

• Weefsels die bepalend zijn voor de functie van organen

• Weefsels die zorgen voor verbinding en steun 

INDELING WEEFSELS

• Epitheelweefsel

• Zenuwweefsel

• Spierweefsel

• Steunweefsel 

EPITHEELWEEFSEL

• Opgebouwd uit epitheelcellen

• Cellen liggen dicht tegen elkaar (weinig/geen tussenstof)

• Bedekt alle inwendige en uitwendige oppervlakken van het lichaam 

INDELING EPITHEELWEEFSEL

• Naar vorm

• Naar aantal lagen

• Naar functie 

INDELING NAAR VORM

• Platte vorm = plaveiselepitheel
• Vierkante vorm = kubisch epitheel
• Ronde/cilindervormige vorm = cylindrisch epitheel
• Trilhaarepitheel

TRILHAAREPITHEEL

Trilharen zitten tussen de cilindervormige cellen ingeplant

INDELING NAAR AANTAL LAGEN

• Eenlagig

• Meerlagig 

PLAATSEN EENLAGIG CYLINDRISCH EPITHEEL

• Basaalcellenlaag opperhuid
• Slijmvlies maag en darmen
• Baarmoeder
• Binnenzijde sommige klieren
• Binnenzijde spijsverteringskanaal 

PLAATSEN EENLAGIG KUBISCH EPITHEEL

• Eierstokken

• Sommige klieren

• Nierkanaaltjes 

PLAATSEN EENLAGIG PLAVEISELEPITHEEL 

• Binnenkant bloed- en lymfevaten
• Hart
• Wand van de kleinste luchtpijptakjes en longblaasjes
• Buikvlies
• Borstvlies
• Hartzakje 

EENLAGIG TRILHAAREPITHEEL

• Eileiders

• Oor (buis van Eustachius)

• Slijmvliezen luchtwegen 

PLAATSEN MEERLAGIG PLAVEISELEPITHEEL

• Slokdarm

• Opperhuid = epidermis

PLAATSEN MEERLAGIG KUBISCH EPITHEEL

Opperhuid

INDELING NAAR FUNCTIE

• Bedekkend/beschermend epitheel

• Afscheidend epitheel = klierweefsel 

BEDEKKEND/BESCHERMEND EPITHEEL

Beschermt tegen invloeden van buitenaf

Plaatsen:

• Opperhuid

• Bij inwendige holle organen

AFSCHEIDEND EPITHEEL = KLIERWEEFSEL

• Eencellige klieren = slijmbekercellen

• Meercellige klieren 

SLIJMBEKERCELLEN

• Functie: maken van slijm

• Plaats: tussen de cilindercellen of trilharen

• Slijmvlies is dus epitheelweefsel 

Wat is een kenmerk van epitheelweefsel?

1. De cellen liggen dicht tegen elkaar
2. De cellen liggen met tussenruimten naast elkaar
3. Er zit veel stof tussen de cellen

Welke vorm hebben de cellen van plaveiselepitheel?

1. Plat
2. Rond
3. Vierkant

Waar zit trilhaarepitheel onder andere?

1. In de eileiders
2. In de eierstokken
3. In de hoornlaag

Wat is een functie van epitheelweefsel?

1. Het beschermt als dekweefsel
2. Het geeft impulsen door
3. Het geeft stevigheid aan het lichaam

H2 Botten en ander steunweefsel

Leerdoelen

• 3 soorten steunweefsels kunnen noemen met de samenstelling en eigenschappen ervan
  
• Uitleggen wat de eigenschappen van kalkstof en lijmstof zijn en hoe je deze kunt aantonen.
• Microscopische foto's van been en kraakbeen kunnen herkennen en onderdelen kunnen benoemen

Samenstelling van botten

Botten bestaan uit
been (=kalk + lijmstof + beencellen + water)
of
kraakbeen (beencellen + lijmstof + water)

Kalk ( voor de stevigheid, hard en broos)

Lijmstof ( buigzaam, soepel)

veel lijmstof 

weinig lijmstof 

Steunweefsels

3 soorten steunweefsel

1. beenweefsel
2. kraakbeenweefsel
3. bindweefsel

Beenweefsel

Al je botten bestaan hieruit, hard maar ook breekbaar.

Beencellen liggen in cirkels rond de bloedvaatjes.

De cellen maken van kalk en lijmstof de tussencelstof.

Kraakbeenweefsel

Botten van een ongeboren kindje bestaan uit kraakbeen, dat is flexibel en veert terug in zijn vorm.

Bij jullie in je groeischijven tot aan eind puberteit.

Bij volwassenen tussen de ribben en borstbeen, de tussenwervelschijven, neus en oorschelpen.

Bindweefsel

Steunweefsel, is het zachtst soms erg rekbaar (spieren) soms niet (pezen), bevat lange eiwitstrengen.

Komt voor in pezen, onder de huid en rond spieren.

Zit als vliezen om de organen, houdt organen op hun plek en in vorm.

Welk weefsel in het menselijk lichaam is het stevigst?

1. Bindweefsel
2. Beenweefsel
3. Kraakbeenweefsel
4. Spierweefsel

In de botten van oudere mensen zit.....

1. veel lijmstof
2. veel kalk
3. weinig lijmstof
4. weinig kalk

Wat zit er in beenweefsel?

1. Kraakbeencellen
2. Tussencelstof met gelei
3. Tussencelstof met veel lijm
4. Tussencelstof met veel kalk

Huiswerk

Leren voor de toets