Examentraining vwo 6

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

HC Steden en Burgers

Herhaling

Atrecht;
Welke landbouwontwikkeling was voornamelijk belangrijk voor de groei van Atrecht in de Late Middeleeuwen?

1. Drieslagstelsel
2. Ontginningen
3. Betere bemesting
4. IJzeren ploeg met paarden

In 1267 werd de Hanze opgericht. Wat is NIET WAAR over de Hanze?

1. De Hanze was een samenwerking tussen steden.
2. De Hanze leverde de kooplieden veel voordelen op, zoals afspraken over goedkopere prijzen.
3. Bij de Hanze waren veel gildes aangesloten die hun producten zo beter konden verkopen.
4. De IJssel was een rivier waaraan veel Hanze steden lagen.

Waarom was Brugge rond 1300 de belangrijkste stad van de Lage Landen?

1. In andere steden waren veel burgeroorlogen, in Brugge was vrede
2. Goede ligging aan Noordzee en verbinding met handelsnetwerken
3. Andere steden hadden minder stadsrechten
4. Doordat er een bisschop zat was het altijd een stad gebleven

Wat is geen oorzaak voor het verval van de jaarmarkten en de opkomst van Brugge?

1. Handelaren brachten waren direct naar Brugge via de zee
2. Toenemend oorlogsgeweld maakte handel over weg te gevaarlijk
3. Door het periodieke karakter van de jaarmarkten konden handelaren niet genoeg verdienen aan de handel
4. Belasting op de handel maakte de handel op jaarmarkten minder rendabel

De economische bloei van steden in de Lage Landen verliep in de volgende volgorde:

1. Brugge, Atrecht, Antwerpen, Gent
2. Atrecht, Antwerpen, Amsterdam, Brugge
3. Atrecht, Brugge, Antwerpen, Amsterdam
4. Rotterdam, Gouda, Delft, Brussel

Wat was géén oorzaak van het feit dat Antwerpen de positie van Brugge overnam

1. Antwerpen was goed voor zeeschepen bereikbaar via de Schelde
2. Antwerpen lag dichtbij rivieren als de Rijn en de Maas
3. Brugge werd bezet door een Spaans leger
4. Portugal besluit koloniale waren direct in Antwerpen te verkopen

De Guldensporenslag was...

1. een overwinning van de Vlaamse burgers op het ridderleger van de koning
2. een overwinning van het patriciaat op de Vlaamse burgers
3. Een overwinning van het Franse ridderleger op het leger van de Vlaamse graaf
4. een overwinning van de Vlaamse burgers op de legers van de Vlaamse graaf

Wat zijn voorbeelden van stadsrechten, en wat moesten steden doen in ruil voor stadsrechten?

Stadsrecht

In ruil voor stadsrecht

Een stadsmuur bouwen

Soldaten leveren in oorlog

Zelf wetten maken

Zelf markten organiseren

Belasting betalen

Zet de volgende gebeurtenissen op de juiste volgorde van tijd in de tijdbalk:

1

2

3

4

5

goede contacten Vlaanderen - Engeland

landbouwoverschot

steden krijgen stadsrechten

Guldensporenslag

patriciërs krijgen macht in het stadsbestuur

Is iedere stelling juist of onjuist?

JUIST

ONJUIST

Steden met stadsrechten mochten zichzelf besturen.

Alleen de koning van een land kon stadsrechten aan een stad verlenen.

Een stad met stadsrechten mocht een eigen munt slaan.

In een middeleeuwse stad woonden vooral boeren.

In ruil voor stadsrechten betaalde een stad belasting aan de heer van het gebied.

Zet in de goede tijdsvolgorde van boven naar beneden.

Je bent meester en mag zelfstandig aan het werk

Je wordt poorter (officieel burger) van de stad Rotterdam

Je gaat als leerling bij een meester aan het werk

Je legt een meesterproef af

Je wordt gezel 

Wat was de 'bonum commune'?

1. Het gemeenschappelijk leven van begijnen
2. Het algemeen belang van de poorters
3. Het streven naar gezamenlijk bestuur van de Nederlanden
4. Het bouwen van stadsmuren

Wat was het belangrijkste kenmerk van de moderne devotie

1. nadruk op individuele geloofsbeleving
2. de kerk en geestelijkheid bepaald goed en kwaad
3. wilden zich afscheiden van katholicisme
4. eerste protestantse geloof van NL

Karel de Stoute wilde: 'Uniformering en centralisering' in Bourgondië. Leg uit waarom vooral de steden zich hier tegen verzetten.

1. Dit zou betekenen dat zij hun privileges zouden verliezen
2. Dit zou betekenen dat zij minder invloed zouden hebben op het bestuur van de stad
3. Dit zou tegen het principe van bonum commune ingaan
4. Dit zou betekenen dat zij geen significante rol meer zouden spelen bij de interregionale handel

In 1464 riep Filips van Bourgondië voor het eerst een Nederlandse Staten- Generaal bijeen. Bij welk kenmerkend aspect past deze ontwikkeling?

1. het begin van staatsvorming en centralisatie
2. het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
3. de opkomst van handel en ambachten die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-stedelijke samenleving
4. de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden

Wat was de tiende penning van Alva?

1. Een belasting van 10% op het inkomen vd mensen
2. Een belasting van 10% op elk verkocht product
3. Een nieuwe wet waarmee hij mensen onderdrukte
4. Een onderdeel vd Raad van Beroerten

Wat is moedernegotie?

1. De handel die ervoor zorgt dat er genoeg graan was voor de inwoners van de Republiek.
2. Amsterdam wordt de stapelmarkt en daarmee het centrum van de wereld.
3. Oostzeehandel in graan wordt basis voor handel Republiek. Republiek wordt rijk door Oostzeehandel.
4. De steden in de Republiek beginnen met commerciële nijverheid en boeren met commerciële landbouw.

Particularisme

Centralisatie

Privileges

Gewesten

Stadhouder

Zelf wetten bepalen

Vorst/landvoogd

1 hoofdstad

Centralisatie

Particularisme

Het streven naar zoveel mogelijk zelfbestuur

Plakkaten die gelden voor alle Nederlanden

Een gerechtshof dat beslist over alle Nederlanden

Regeren vanuit Brussel

Het behouden van privileges

Alles bij het oude laten

Economisch

Politiek-bestuurlijk

Cultureel

Vaste belastingen i.p.v. beden

Centralisatiepolitiek

Kettervervolgingen 

Landvoogd

Reformatie

Zet in chronologische volgorde:

1

2

3

4

Margaretha van Parma wordt landvoogdes

De Beeldenstorm

Het Smeekschrift

Hagenpreken

Vroeger

Later

Plakaat van Verlatinghe

Willem van Oranje vermoord

De Republiek opgericht

Ruzie tussen Noord en Zuid NL

Geuzen veroveren Den Briel

Spanjaarden

Opstandelingen

Calvinistisch

Hertog van Alva

Tiende Penning

Beeldenstorm

Bloedplakkaat

Graaf van Egmont en van Horne

Raad van Beroerten

Geuzen

➤ Lees de zes gebeurtenissen en zet ze in de juiste tijdsvolgorde

vroeger

Republiek wordt opgericht

De geuzen nemen Den Briel in.

Antwerpen ingenomen door Spanjaarden

De Unie van Utrecht wordt opgericht.

De Beeldenstorm raast door de Nederlanden

De noordelijke Staten zweren Filips II af als hun landsheer.