§13 Werkwoordsvormen en werkwoordstijden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Werkwoordspelling

Werkwoordsvormen en werkwoordstijden

Planning

• Huiswerk bespreken
• Uitleg
• Aan de slag (zelfstandig aan het werk? Maak dan opdracht 2 t/m 4 op blz. 267)

Wat valt je op?

De docent legt de opdracht uit.

De docent legde de opdracht uit.

De docent heeft de opdracht uitgelegd.

De docent had de opdracht uitgelegd.

Mevrouw zou de opdracht uit kunnen leggen.

Werkwoordstijden

Een werkwoord kan verschillende 'tijden' hebben. Je gebruikt het ww op verschillende manieren. De manieren hebben een naam: werkwoordstijden

Er zijn verschillende werkwoordstijden: 

Werkwoordstijden

OTT: onvoltooid tegenwoordige tijd

         Ik speel gitaar. 

VTT: voltooid tegenwoordige tijd

        Ik heb gitaar gespeeld.

OVT: onvoltooid verleden tijd

        Ik speelde gitaar. 

VVT: voltooid verleden tijd

       Ik had gitaar gespeeld.

OTTT/OVTT/VTTT/VVTT: toekomende  tijd

Voltooide tijd: hulpwerkwoord (hebben of zijn) + voltooid deelwoord

Stappenplan

Stap 1: Bepaal het gezegde.

Stap 2: Staat er een vorm van hebben of zijn + een voltooid deelwoord in de zin? Dit bepaalt de eerste letter. Voltooid (V) of Onvoltooid (O)

Stap 3: In welke tijd staat de persoonsvorm? Dit bepaalt de tweede letter.

Tegenwoordig (T) of Verleden (V).

STAP 4: Staat er een vorm van 'zullen' in de zin? Ja=T erbij. Nee=niets erbij.

Stap 4: Rond af met T voor tijd.

Voorbeeld

Heb je het huiswerk al gemaakt?

• Gezegde: heb gemaakt 
  
• Heb + voltooid deelwoord (gemaakt): voltooid (V)
  
• De persoonsvorm (heb) staat in de tegenwoordige tijd: tegenwoordig (T)
  
• Sluit af met een T voor Tijd.
•  VTT: voltooid tegenwoordige tijd
  

Voorbeeld

Zullen wij een tien halen voor de toets?

• Vorm van hulpwerkwoord hebben of zijn? Nee = O
• Pv in TT of VT? > TT, dus OT
• Vorm van zullen? Ja > OTT
• Sluit af met een T voor Tijd.
• OTTT
  

Voorbeeld

Hij zou de prijs kunnen winnen.

• Vorm van hulpwerkwoord hebben of zijn? Nee = O
• Pv in TT of VT? > VT, dus OV
• Vorm van zullen? Ja > OVT
• Sluit af met een T voor Tijd.
• OVTT
  

Voorbeeld

Zullen ze naar Spanje zijn geweest?

• Vorm van hulpwerkwoord hebben of zijn? Ja = V
• Pv in TT of VT? > TT, dus VT
• Vorm van zullen? Ja > VTT
• Sluit af met een T voor Tijd.
• VTTT
  

Voorbeeld

Zou hij op dat feest hebben gedanst?

• Vorm van hulpwerkwoord hebben of zijn? Ja = V
• Pv in TT of VT? > VT, dus VV
• Vorm van zullen? Ja > VVT
• Sluit af met een T voor Tijd.
• VVTT
  

Hij kijkt naar een serie.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Cenny heeft vandaag een haai gezien.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Pat zou die barbecue kunnen aansteken.

1. ottt
2. ovtt
3. vtt
4. vvtt

Jay zal in Spanje veel eten kopen.

1. ottt
2. ovtt
3. vttt
4. vvtt

Justin zou getekend kunnen hebben in caravan.

1. ott
2. ovt
3. vvtt
4. ottt

Aan de slag

Groep instructie: maak opdracht 2 en 3 op blz. 267

Groep zelfstandig: maak opdracht 2 t/m 4 op blz. 267