LJ1 5.5 Gedrag - LJ2 5.5 Geschiedenis en leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

	Vak: Biologie Hoofdstuk: 5.5
1.	Lesopening
2.	Lesdoel + leergebiedoverstijgende doelen
3.	Mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

LJ 1: Pak je boek van biologie en open deze op blz 109

LJ 2: Lees de theorie van paragraaf 5.5 in stilte goed door. Vanaf blz 143. Maak daarna de samenhang op blz 152 en 153.

Huiswerk controle

2. Lesdoel + leergebiedoverstijgende doelen

Aan het einde van de les:

- kun je uitleggen wat gedrag is

- kun je uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.

- kun je het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag.

Leergebiedoverstijgende doelen:

Plannen en organiseren

- Neem in je agenda op wat je de komende week moet leren

- Pas je planning aan (indien nodig) voor de andere helft van de week

3. Mini-check + arrangementen

Verdiept arrangement --> 8 of hoger: Jessica

Jij maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 4 op blz 112 t/m 113.

De rest doet mee met de mini-check.

Waar of niet waar?
Gedrag bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen.

1. Waar
2. Niet waar

Hoe heet een reactie op een prikkel?

1. Bewegen
2. Respons
3. Impuls
4. Reflex

Fietsen op een fiets is een voorbeeld van aangeboren gedrag.

1. Waar
2. Nietwaar

Wat is een waarde?

1. Je mag niet stelen
2. Iemand aanspreken met "u".
3. Je mag niet liegen
4. Eerlijkheid

Wie maakt wat?

Had je 3/4 vragen goed, dan ga je zelfstandig aan de slag. Je maakt opdracht 1 t/m 4 op blz 112 t/m 113.

De rest doet mee met de instructie. 

Wat is gedrag? 

Gedrag bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen. Deze handelingen hebben samen een doel. 

Gedragsketen: handelingen die elkaar in een vaste volgorde opvolgen, waarbij het effect van de 

ene handeling leidt tot een 

volgende handeling.

Reageren

Een prikkel is een invloed van de omgeving, bijvoorbeeld geluid van telefoon. Jouw zintuigen reageren hierop, dit noem je een respons. 

Prikkels kunnen van binnen uit komen (ontstaan in je lichaam). 

-> Bijvoorbeeld: honger

Prikkels kunnen ook van buiten af komen (ontstaan buiten je lichaam)

-> Bijvoorbeeld: ruiken van versgebakken wafels. 

Motivatie

Motivatie is de bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag door een prikkel. 

Bijvoorbeeld: 

Je hebt honger en je ruikt vers brood. Je motivatie om te eten is dan hoog. 

Aangeboren en aangeleerd

•  Aangeboren gedrag: gedrag dat niet aangeleerd hoeft te worden. Bijvoorbeeld: Kittens die gaan drinken bij hun moeder. Dit kunnen ze meteen. 
• Aangeleerd gedrag: gedrag dat ontstaat door te leren.                    Bijvoorbeeld: Leren eten met een lepel, leren fietsen. 

Sociaal gedrag

Soms wordt het gedrag beïnvloed door anderen, bijvoorbeeld vrienden. Dit noem je sociaal gedrag. Het gedrag van een mens (of dier) is een prikkel voor een handeling bij een ander. 

                                                                               

Bijvoorbeeld: 

Je ziet een bekende lopen, hij steekt zijn hand op. Jij zwaait terug. 

Gedrag van mensen

Om goed met elkaar te kunnen leven, hebben mensen normen en waarden. 

Waarden: 

Dingen die mensen belangrijk vinden in het leven.

Normen:

Gedragsregels waarvan veel mensen vinden dat jij je daaraan moet houden.

Bijvoorbeeld: 

Eerlijkheid

Bijvoorbeeld: 

Je mag niet stelen

Observatie en interpretatie

Een hand opsteken is een signaal. Dit signaal kan verschillende betekenissen hebben. 

• Het feitelijke gedrag (gedrag dat je ziet), noem je observatie. 

Bijvoorbeeld: hand opsteken, kwispelen staart bij een hond.

• Wat jij denkt dat dit gedrag betekent, noem je interpretatie. 

Bijvoorbeeld: de hond is blij, want hij kwispelt met zijn staart. 

5. Begeleid inoefenen

Had je geen of 1 vraag goed bij de mini-check -->

Dan maken we samen opdracht 2. 

6. Zelfstandig werken

Je maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 4 op blz 112 t/m 113.

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna maak je de inzichtsvragen op blz 113 t/m 116.

2. Lesdoel

Aan het einde van de les:

- Kun je beschrijven hoe fossielen zijn ontstaan

- Kun je benoemen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke voorouder hebben.

Leergebied overstijgende doelen:

Plannen en organiseren

- Neem in je agenda op wat je de komende week moet leren

- Pas je planning aan (indien nodig) voor de andere helft van de week

3. Mini-check + arrangementen

Verdiept arrangement --> 8 of hoger: Bregje

Jij maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 3 op blz 147 t/m 148

De rest doet mee met de mini-check.

Wat zijn fossielen?

Waarom was er aan het begin van de aarde geen leven mogelijk op aarde?

Wanneer ontstonden er land dieren?

1. 450 miljoen jaar geleden
2. 500 miljoen jaar geleden
3. 350 miljoen jaar geleden
4. 400 miljoen jaar geleden

Wat betekent ' verwantschap'?

Wie maakt wat

Had je 3/4 vragen van de mini-check goed, dan maak je de opdrachten zelfstandig.

Opdracht 1 t/m 3 op blz 147 t/m 148

De rest doet mee met de instructie. 

Fossielen

Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken in gesteenten. Fossielen ontstaan als de resten van organismen worden bedekt door lagen van zand- of kleideeltjes. Als dit snel gebeurt, krijgen bacteriën en schimmels niet de tijd om de resten helemaal af te breken. De zand- en kleideeltjes verstenen en het fossiel blijft bewaard. Zachte delen vergaan vaak te snel om te kunnen fossiliseren. Van schelpdieren worden dan ook veel meer fossielen gevonden dan van bijvoorbeeld wormen. 

In de onderstaande afbeelding zie je voorbeelden van fossielen.

Ontstaan van fossielen

5. Begeleid inoefenen

Geen of 1 vraag goed bij de mini-check -->

Dan maak je samen met de leerkracht opdracht 1 en 2!

6. Zelfstandig werken

LJ1 - Je maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 4 op blz 112 t/m 113.

LJ2 - Je maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 3 op blz 147 t/m 148

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna maak je de inzichtsvragen op blz 148 t/m 152

 Aan het einde van deze les:

- kun je uitleggen wat gedrag is? 

- kun je uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald? 

- kun je het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag? 

Leerdoelen van deze les LJ1

Hoeveel sterren geef je jezelf? 

Minimaal 1 ster, maximaal 5 sterren per doel. 

Ik kan uitleggen wat gedrag is
Ik kan uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald
Ik kan het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag

 Aan het einde van deze les:

- kun je beschrijven hoe fossielen zijn ontstaan

- kun je benoemen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke voorouder hebben

Leerdoelen van deze les LJ2

Hoeveel sterren geef je jezelf? 

Minimaal 1 ster, maximaal 5 sterren per doel. 

Ik kan uitleggen hoe fossielen zijn ontstaan
Ik uitleggen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke voorouder hebben

Huiswerk & Toetsen

Huiswerk LJ1: 

Donderdag 20 april 

5.5 opdracht 1 t/m 4

Huiswerk LJ2: 

Donderdag 20 april 

5.5 opdracht 1 t/m 3

Toetsen LJ1: 

Toetsen LJ2: