S36 - Betekenis: dubbele bodem en symboliek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

S36 - Betekenis:

Dubbele bodem en symboliek

Lesprogramma

• Doelen
• Pretest
• Instructie
• Oefeningen
• Reflectie en vragenronde

Doelen

1. Je kent en begrijpt de betekenis van de begrippen symboliek en dubbele bodem.
   
2. Je kunt woordspelingen of boodschappen met een dubbele bodem herkennen in verschillende tekttypes.
   
3. Je kunt symboliek herkennen in verschillende teksttypes.

Pretest

Noteer een slagzin/reclameslogan met een dubbele bodem. Je mag er ook zelf een verzinnen.

Is het een zin zonder of met woordspeling? Leg uit.
"Het is warm, smeer zeker zonnecrème!"

1. Zonder woordspeling
2. Met woordspeling

Is het een zin zonder of met woordspeling? Leg uit.
"Roken blijft een teer onderwerp."

1. Zonder woordspeling
2. Met woordspeling

Geef een voorbeeld van symboliek in de reclamewereld.

Betekenis: dubbele bodem

Dubbele bodem: ambiguïteit

• Ambigu = dubbelzinnig (op meerdere manieren op te vatten)
• Ook in taal: zinnen, teksten en verhalen
• Meestal d.m.v. woordspelingen
• Bewust of onbewust

Dubbele bodem: bewust

Doel:

- de aandacht trekken

- mensen laten nadenken

- mensen laten lachen (= taalhumor)

1. Homoniem (woord met meerdere betekenissen)

De taxichauffeur zette zijn klanten af.

• Hier kan afzetten betekenen 'afleveren', maar ook 'te veel laten betalen'.

.

2. Woordgroep met meerdere betekenissen

Het schilderij van oom Karel is gestolen.

• Oom Karel is de eigenaar.
• Oom Karel is op het schilderij afgebeeld.
• Oom Karel  heeft het schilderij gemaakt.

Nog enkele voorbeelden

Waar wordt een dubbele bodem gebruikt? Duid de juiste zinnen aan.

1. Zonder Bibi bij, geen groenten en fruit
2. Vitamini's
3. Maar haast je, want we vliegen de deur uit!
4. Er is een feestje aan de gang bij Lidl.

Behalve de Vitamini's komen er in de reclamespot ook mensen voor.
Welke leeftijdscategorie zie je vooral?

Lidl gebruikt in haar logo verschillende kleuren. Welke?

Symboliek

Je zag in de video vooral kinderen, want zij zijn het doelpubliek.

Toch is dat niet de enige reden. Door kinderen te tonen wordt een vrolijk, maar vertrouwd gevoel opgeroepen: kinderen staan immers symbool voor onschuld. 

Ook de kleuren van het Lidl-logo zijn bewust gekozen.

Betekenis: symboliek

Symboliek

• Extra betekenis of gevoel
• Kleuren, getallen, elementen en mensen 
• Voorbeelden:
  - 13, een zwarte kat en onder een ladder lopen = ongeluk
  - klavertje vier = geluk

Symboliek in de reclamewereld

• In de reclamewereld wordt symboliek vaak toegepast om (onbewust) mogelijke kopers of klanten te beïnvloeden.
• Gebruik van kinderen en/of dieren in afbeeldingen en filmpjes = vertrouwen en gezelligheid
• Bewust gebruik van bepaalde kleuren in logo's

Welke kleuren zitten er in het logo van McDonalds?

McDonalds (vroeger)

rood =

intens, krachtig

Mc Donalds (nu)

 

groen = 

een milieuvriendelijk imago

Hebben jullie nog vragen?

Ja

Nee

Oefeningen

• Basis: 1 + 2
• Uitbreiding: 1
• Omkadering: 5
• Opdracht: zie volgende dia

Opdracht (individueel of in duo)

• Bedenk een product dat je graag op de markt zou brengen. Zoek een originele naam.
• Geef een korte omschrijving van het product.
  
  Dubbele bodem:
• Bedenk voor het product een reclameslogan met een dubbele bodem.
  
• Geef een verklaring van de dubbele bodem in de reclameslogan.
  
  Symboliek:
• Kies bewust je eigen logokleur(en). 
• Verklaar waarom je voor die kleur(en) hebt gekozen.