Karel en Elegast les 4 GIEI

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Literatuur van de middeleeuwen

Karel en Elegast, les 4

Programma

• Lezen in je boek (leeskring, 10 minuten)
• Karel en Elegast (gelezen tot en met blz 61): vragen over wat je hebt gelezen
• Uitleg
• Karel en Elegast: verder lezen, t/m blz. 72

Hoofs en dorpers

• Hoofs: cultuur van het hof, omgangsvormen elite (maar snel norm bredere lagen samenleving), galant, hoffelijk, beschaafd, zelfbeheersing 
• Dorpers: tegenovergestelde, barbaars 
• Hoofse liefde:  ridders en onbereikbare, hooggeplaatste liefdes, platonisch

Functie

Ridderromans laten zien hoe je je kunt gedragen. 

De Arturroman wordt gezien als een typische hoofse ridderroman. De hoofse liefde speelt een rol, net als hoofs, beschaafd gedrag. 

De ridder in de Karelroman is meer een vechtersbaas die niet met vrouwen bezig is. De ridder moet vooral moedig, trouw en krachtig zijn.

Jongeren aan het hof en de ridders in opleiding vormden de belangrijkste doelgroep van de ridderroman.

Ridderroman had zodoende een educatieve functie en ontspanningsfunctie. De verhalen bieden immers ook veel spanning en sensatie. 

Een verhaal als Karel en Elegast..

1. Werd in stilte gelezen
2. Werd voorgedragen door een minstreel.
3. Werd voorgedragen door de koning

Wat gebeurde er als je een ploegijzer stal?

1. Dan werd je verbannen zoals Elegast
2. Dan had je een schuld bij de leenheer
3. Dan werd je opgehangen
4. Dan werd je vrouw aan een ander gegeven

Was Karel ende Elegast een origineel verhaal?

1. Jazeker, het is niet voor niets zo beroemd!
2. Nee, het is gebaseerd op Franse liederen.

In welk genre kom je er als vrouw het beste van af?

1. Karelroman, want de vrouw hoeft dan zelf niets actiefs te doen
2. Klucht, er wordt perfect voor de vrouw gezorgd
3. Arturroman, de vrouw staat op een voetstuk
4. Klucht, de vrouw wordt als slim voorgesteld

Wat is hoofse liefde NIET?

1. Liefde in de categorie 'ze leefden nog lang en gelukkig'
2. Platonische liefde
3. Onbereikbare liefde
4. Romantische, beschaafde liefde

Speelt trouw een belangrijke rol in Karel ende Elegast?

1. Nee, het gaat om de hoofse liefde.
2. Ja, Karel moet trouw zijn aan god.
3. Ja, echtgenote van Eggeric moet trouw zijn aan hem.
4. Ja, Elegast toont zijn trouw aan Karel.

Vragen:

1. Als Elegast nog een keer bij de slaapkamer van Eggeric en zijn vrouw naar binnen gaat, schrikt Eggeric wakker. Waarvan?

2. Zijn vrouw heeft in de gaten dat hij (Eggeric) erg onrustig is en al drie nachten slecht slaapt. Ze dringt aan op een verklaring. Wat vertelt hij haar?

3. Zijn vrouw reageert woedend en daarop slaat hij haar in het gezicht. Het bloed stroomt uit haar mond en neus en zij valt op het bed. Onder het bed ligt Elegast die het bloed opvangt. Waarmee?

vervolg

4. Waarom noemen we Karelromans eigenlijk vóórhoofs? Waaraan had de adel zijn handen vol?

5. Wat wordt er bedoeld met 'hoofs'? Leg uit.

6. Elegast is zo boos over de plannen van Eggeric dat hij opnieuw het kasteel wil binnengaan om Eggeric een kopje kleiner te maken. De koning zegt: "Laat hem de koning toch doden." Maar Elegast wil nu bijna de koning te lijf gaan. De koning raakt nu zwaar onder de indruk. Wat bewijst Elegast daarmee?

Uitleg

Je leert over de indeling van het middeleeuwse kasteel en over het Middelnederlands.

Middeleeuws

kasteel

Twee delen:

• Ommuurde voorburcht - grachten en ophaalbrug - buitenhof/boerderij: eerste verdediging
• Daarachter hoofdburcht - via tweede brug - woonvertrekken/ridderzaal

Middelnederlands

• Klinkt nogal anders!
• Lijkt ook op Duits, Engels en Frans
• Naamvalsvormen

We lezen het verhaal uit!