Democratische rechtstaat in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Politieke Partijen

Links

midden

rechts

Doe de kieswijzer

Ga naar:

https://www.welkepartijpastbijmij.nl/ 

H1 Patriotten en Oranjegezinden

Bataafse Revolutie

Invloed Amerikaanse Revolutie en Verlichting

• Pamflet Joan Derk van der Capellen tot den Pol
• Kritiek op bestuur Willem V
•  Patriotten(democraten en regenten)
• 1787 Patriotten grijpen de macht, koning Pruisen grijpt in
• 1795 patriotten komen met Franse soldaten mee

Herstel van de oude glorie van de Republiek

Stadhouder Willem V voerde het land naar de ondergang

Milities

Verantwoordelijkheid in stadsbesturen

De Eerste grondwet en het Burgerlijk Wetboek

Staatsregeling van 1798, de eerste grondwet van ons land. 

Uitgangspunten

Gelijkheid van alle burgers voor de wet

Scheiding van de machten

Onafhankelijkheid van de rechtelijke macht

Gevolgen

Steden: stadsrechten inleveren

Platteland: heerlijke rechten verdwijnen

Franse Revolutie

• Einde feodale samenleving/standenmaatschappij
• Natiestaat/centralisatie
• Uitbreiding belastingheffing
• Invoering algemene dienstplicht
• Wettelijke gelijkheid van alle burgers.
• 1810 Code Civil
• 1838 Burgerlijk wetboek

H2 De revolutionaire grondwet van 1848

Koning Willem I

Na de val van Napoleon werd de zoon van stadhouder Willem V, koning van de Nederlanden, een constitutionele monarchie (maar niet in de praktijk)

Belgische Opstand

• Onvrede in België
• 1839 onafhankelijk
• Aanpassing grondwet

autoritaire regeringsstijl van Koning Willem I

het gedwongen gebruik van het Nederlands

de achterstelling van de katholieken

Ministers strafrechtelijk verantwoordelijk

Contraseign

Een nieuwe grondwet

Willem II volgde in 1840 zijn vader op. Hij werd met vele problemen geconfronteerd:

• Afscheiding België (financiële ramp)
• Schulden door legerkosten
• Belasting op eerste levensbehoeften
• Hongersnood door misoogst

Revolutiejaar 1848

Thorbecke krijgt de opdracht een nieuwe grondwet te schrijven. Nieuwe parlementaire stelsel

Nieuwe parlementaire stelsel

• 1e kamer benoemd door provinciebesturen, 2e kamer door burgers gekozen
• koning is onschendbaar
• Ministers zijn verantwoordelijk, ze moeten zich verantwoorden voor het parlement en hebben een Kamermeerderheid nodig om te regeren
• Censuskiesrecht

H3 Algemeen kiesrecht voor man en vrouw

Welke drie politieke stromingen zijn er?

Het liberalisme

• Liberalisme

       - Politieke stroming voor zoveel mogelijk vrijheid

      - Veel bestuurders in de Nederlandse regering

      - Deden eerst niets voor de arbeiders

• Liberalen

       - Aanhangers van het Liberalisme

       - Zijn voor kapitalisme

Het socialisme / socialisten

Politieke stroming die wil dat ongelijkheid in de samenleving wordt tegengegaan. Onderlinge gelijkheid is belangrijk.

Sociaaldemocraten

Kiesrecht voor iedereen.

Via parlement kunnen sociaaldemocraten voor wetgeving zorgen die gelijkheid in samenleving bevordert.

Communisten

De macht grijpen door middel van revolutie. Andere partijen verbieden en gelijkheid met dwang opleggen.

Marxisme.

Confessionalisme

• politieke stroming die in de politiek uitgaan van het christelijk geloof.
  
  
• protestants en katholiek confessionalisme
• hele maatschappij moest gehoorzaam zijn aan Gods woord in de Bijbel.
• Boeren en eenvoudige burgers, "kleine luyden" 

Eerste feministische golf

• In de wereld: vanaf 1848 (suffragettes)

• In Nederland: 1870-1920

• Doel 1: Ontwikkelmogelijkheden
• Doel II: Positieverbetering
• Doel III: Kiesrecht

Drie kwestie

• Sociale kwestie
• Kiesrechtkwestie
• Schoolstrijd 

Pacificatie van 1917

Alle kwesties opgelost, alle partijen geven toe