2h week 10-2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Woordsoorten 

woordsoorten blok 1 en 2

werkwoorden                                 persoonlijk voornaamwoord              lidwoorden                                       bezittelijk voornaamwoord

zelfstandignaamwoord              wederkerend/wederkerig vnw

bijvoeglijk naamwoord               vragend voornaamwoord    

voorzetsels                                       onbepaald voornaamwoord

aanwijzend voornaamwoord    betrekkelijk voornaamwoord

zelfstandig werkwoorden

Belangrijkst werkwoord in de zin met een eigen betekenis (meestal het laatste werkwoord in een zin)

Ik schrijf een mooie brief.

Ik heb een mooie brief geschreven.

hulpwerkwoord

Overige werkwoorden in een zin. Heeft geen eigen betekenis.

Hij heeft een dokter gebeld. 

Hij had graag dokter willen worden. 

wederkerend voornaamwoord

wederkerig

elkaar, mekaar, elkander 

we schudden elkaar de hand

we zien mekaar morgen nog

we hebben elkander al gezien

aanwijzend voornaamwoord

vragend voornaamwoord

Vragende voornaamwoorden zijn: wie, wat , welke (welk) en wat voor (een). 

Ze staan heel vaak aan het begin van een vraagzin.

Let op: wanneer je andere woorden aan het begin van een vraagzin ziet staan, is het dus geen vragend voornaamwoord. 

betrekkelijk voornaamwoord

Woorden die betrekking hebben, terugverwijzen: 

die, dat, wie, wat

De kat die daar loopt, heeft een gebroken poot

onbepaald voornaamwoord

Wijst iemand of iets aan, maar zegt niet precies over wie of wat het gaat: 

iemand, niemand, iets, niets etc.

hoofdtelwoord

bepaald hoofdtelwoord: Geeft een precies aantal: 

zes, vijftien etc.

onbepaald hoofdtelwoord: Onduidelijk aantal: 

veel, sommige etc.

rangtelwoord

bepaald rangtelwoord:

Een plaats in een rij: 

vierde, derde etc.

onbepaald rangtelwoord: Onduidelijke plaats in een rij:

eerste, laatste etc.

woordsoorten blok 3 en 4

aanwijzend voornaamwoord             hoofdtelwoord

persoonlijk voornaamwoord              rangtelwoord

betrekkelijk voornaamwoord             nevenschikken voegwoord

onbepaald voornaamwoord               onderschikkend voegwoord

nevenschikkend voegwoord

Deze metselen twee hoofdzinnen aan elkaar. De nevenschikkende voegwoorden kun je (bijna allemaal) uit je hoofd leren. 

Het zijn: want, (of) dus, en, maar (WODEM)

voorbeeld

Het is droog, dus we kunnen buiten spelen.

1. Het is droog.

2. We kunnen buiten spelen.

Door het voegwoord dus wordt er één zin van gemaakt.

onderschikkend voegwoord

Deze metselen een hoofdzin en een bijzin aan elkaar. Er zijn zo veel onderschikkende voegwoorden, dat je ze niet uit je hoofd kunt leren. 

Voorbeelden zijn: doordat, nadat, omdat, totdat, voordat, aangezien, als, daarom, dan, hoewel, indien, mits, tenzij, terwijl, toen, zodra.  

voorbeeld

Het heeft hard geregend, waardoor er

overal plassen liggen.

De tweede zin is geen goedlopende zin:

1. Het heeft hard geregend. (goed!)

2. Er overal plassen liggen. (fout!)