Verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden zijn. Je kunt deze ook herkennen in een tekst en toepassen in het maken van opdrachten.

Introduceer de leerdoelen aan het begin van de les om de leerlingen te informeren over wat ze zullen leren.

Wat weet jij al over verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden?

Wat zijn verwijswoorden?

Verwijswoorden zijn woorden die verwijzen naar een ander woord in de tekst, zoals 'hij', 'zij', 'het', 'deze', 'die', enzovoort.

Geef definities en voorbeelden van verwijswoorden om de leerlingen te helpen begrijpen wat ze zijn.

Voorbeeld van verwijswoorden

In de zin 'Jan ging naar de winkel omdat hij boodschappen moest doen', verwijst 'hij' naar 'Jan'.

Laat de leerlingen voorbeelden van verwijswoorden in een tekst vinden en vraag hen om te benoemen naar welk woord in de tekst ze verwijzen.

Wat zijn tekstverbanden?

Tekstverbanden zijn verbindingswoorden die de relatie tussen zinnen en alinea's in een tekst aangeven, zoals 'daarom', 'omdat', 'ten eerste', 'ten tweede', enzovoort.

Leg uit wat tekstverbanden zijn en geef voorbeelden van de verschillende soorten tekstverbanden.

Voorbeeld van tekstverbanden

In de zin 'Ik heb mijn jas aangetrokken omdat het koud is', geeft 'omdat' het verband aan tussen 'mijn jas aangetrokken' en 'koud is'.

Laat de leerlingen voorbeelden van tekstverbanden in een tekst vinden en vraag hen om te benoemen welk verband ze aangeven.

Wat zijn signaalwoorden?

Signaalwoorden zijn woorden die aangeven welk soort tekstverband er gebruikt wordt, zoals 'oorzaak', 'gevolg', 'vergelijking', 'tegenstelling', enzovoort.

Leg uit wat signaalwoorden zijn en geef voorbeelden van de verschillende soorten signaalwoorden.

Voorbeeld van signaalwoorden

In de zin 'Ik heb mijn jas aangetrokken omdat het koud is', geeft 'omdat' het tekstverband aan en 'koud is' het signaalwoord 'oorzaak'.

Laat de leerlingen voorbeelden van signaalwoorden in een tekst vinden en vraag hen om te benoemen welk tekstverband ze aangeven.

Oefenopdracht: verwijswoorden

Lees de tekst en onderstreep de verwijswoorden. Benoem vervolgens naar welk woord in de tekst ze verwijzen.

Geef de leerlingen een tekst om te lezen en vraag hen om de verwijswoorden te vinden en te benoemen naar welk woord in de tekst ze verwijzen.

Oefenopdracht: tekstverbanden

Lees de tekst en vul de ontbrekende tekstverbanden in. Gebruik de woorden uit de lijst: 'bijvoorbeeld', 'daarom', 'ten eerste', 'ten tweede'.

Geef de leerlingen een tekst met ontbrekende tekstverbanden en vraag hen om de juiste woorden in te vullen.

Oefenopdracht: signaalwoorden

Lees de tekst en onderstreep de signaalwoorden. Benoem vervolgens welk tekstverband ze aangeven.

Geef de leerlingen een tekst om te lezen en vraag hen om de signaalwoorden te vinden en te benoemen welk tekstverband ze aangeven.

Waarom zijn verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden belangrijk?

Door het begrijpen en herkennen van deze elementen in een tekst, kun je de tekst beter begrijpen en verwerken. Het maakt het ook makkelijker om vragen te beantwoorden en samenvattingen te maken.

Leg uit waarom het belangrijk is om verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden te begrijpen en te herkennen.

Oefenopdracht: toepassen

Lees de tekst en beantwoord de vragen. Gebruik verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden om je antwoorden te onderbouwen.

Geef de leerlingen een tekst met vragen en vraag hen om verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden te gebruiken om hun antwoorden te onderbouwen.

Samenvatting

Verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden zijn belangrijke elementen in een tekst. Door ze te begrijpen en te herkennen, kun je de tekst beter begrijpen en verwerken. Gebruik ze ook om vragen te beantwoorden en samenvattingen te maken.

Vat de belangrijkste punten van de les samen om de leerlingen te helpen herinneren wat ze hebben geleerd.

Toepassen in de praktijk

Lees een korte tekst en beantwoord de vragen. Gebruik verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden om je antwoorden te onderbouwen.

Geef de leerlingen een tekst met vragen en vraag hen om verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden te gebruiken om hun antwoorden te onderbouwen.

Oefenopdracht: verwijswoorden

Lees de tekst en onderstreep de verwijswoorden. Benoem vervolgens naar welk woord in de tekst ze verwijzen.

Geef de leerlingen een tekst om te lezen en vraag hen om de verwijswoorden te vinden en te benoemen naar welk woord in de tekst ze verwijzen.

Oefenopdracht: tekstverbanden

Lees de tekst en vul de ontbrekende tekstverbanden in. Gebruik de woorden uit de lijst: 'bijvoorbeeld', 'daarom', 'ten eerste', 'ten tweede'.

Geef de leerlingen een tekst met ontbrekende tekstverbanden en vraag hen om de juiste woorden in te vullen.

Oefenopdracht: signaalwoorden

Lees de tekst en onderstreep de signaalwoorden. Benoem vervolgens welk tekstverband ze aangeven.

Geef de leerlingen een tekst om te lezen en vraag hen om de signaalwoorden te vinden en te benoemen welk tekstverband ze aangeven.

Toepassen in de praktijk

Lees een korte tekst en beantwoord de vragen. Gebruik verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden om je antwoorden te onderbouwen.

Geef de leerlingen een tekst met vragen en vraag hen om verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden te gebruiken om hun antwoorden te onderbouwen.

Reflectie

Wat heb je vandaag geleerd over verwijswoorden, tekstverbanden en signaalwoorden? Wat vond je het meest interessant of nuttig?

Geef de leerlingen de gelegenheid om te reflecteren op wat ze hebben geleerd en om eventuele vragen of opmerkingen te stellen.

Evaluatie

Beantwoord de evaluatievragen om feedback te geven op deze les.

Geef de leerlingen een evaluatieformulier om in te vullen om feedback te krijgen op de les en suggesties voor verbetering te ontvangen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.