6.5 Opslag en afbraak in de lever

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6 Voeding en vertering 

Laptop & Binas
op tafel

Deze les:

• 6.5 Opslag en afbraak in de lever

Wat is de route die voedingsstoffen afleggen?

1. Weefselvloeistof -> membraan -> lymfe/bloed -> rest v/h lichaam
2. Membraan -> lymfe/bloed -> weefselvloeistof -> rest v/h lichaam
3. Membraan -> weefselvloeistof -> rest v/h lichaam -> lymfe/bloed
4. Membraan -> weefselvloeistof -> lymfe/bloed -> rest v/h lichaam

Als alle nuttige voedingsstoffen in de dunne darm al zijn opgenomen, waarom hebben we de dikke darm dan nog nodig?

Voedingsmiddelen met daarin nuttige bacteriën noemen we...

1. Prebiotica
2. Probiotica
3. Antibiotica
4. Semibiotica

Binas 82G en 82F
De vetvertering bij baby’s door lipase begint al in de maag. Het lichaam van volwassenen produceert ook lipase, maar niet meer in de maag. Welk orgaan maakt lipase?

• Je beschrijft de bouw van de lever en de aan- en afvoer van stoffen.
• Je beschrijft de invloed van de lever op de hoeveelheid   voedingsstoffen in het lichaam.
• Je beschrijft de herkomst, transport en opslag van gal.
• Je beschrijft de afbraak van gifstoffen door de lever.

De lever

• Groot, donkerbruin orgaan => sterke doorbloeding
• Twee aanvoerende bloedvaten: leverslagader (20%) & poortader (80%)
• Poortader: opgenomen voedingsstoffen uit de darmen

Bouw van de lever

• Levercellen in groepjes: leverlobjes.
• Elk leverlobje heeft aftakking van beide bloedvaten.
  
  
• Glucose, vetten en eiwitten, aminozuren en ureum vanuit de lever naar de leverader.

In welke richting stroomt het bloed van de poortader?

1. Nier => Lever
2. Darm => Lever
3. Lever => Nier
4. Lever => Darm

Afbraak rode bloedcellen

• Witte bloedcellen => afbraak rode bloedcellen => hemoglobine
  
• IJzer => opgeslagen voor nieuwe Hb moleculen
  
• Overig hemoglobine afgebroken => bilirubine

Bilirubine

Bilirubine wordt gemaakt door milt en lever bij het afbreken van oude rode bloedcellen. Hemoglobine wordt afgebroken, ijzer wordt bewaard de rest wordt bilirubine.

Je lever geeft dit samen met galzure zouten af als gal. 

Bilirubine is geel maar wordt door bacteriën in de darm omgezet naar een bruine stof. Dit zorgt voor de kleur van de ontlasting. 

Gal

• Levercellen maken gal
• Via buisjes gal afgevoerd => galblaas & 12-VD
  
  
• Gal: bilirubine + galzure zouten (emulgeren vet)
  

Wat is de functie van de lever met betrekking tot gal?

1. Gal verwijderen
2. Gal maken
3. Gal opslaan
4. Gal verteren

Gal bevat onder andere...

1. Aminozuren
2. Ureum
3. Bilirubine
4. IJzer

Verwerking van koolhydraten

Regeling van de glucose concentratie van het bloed:

• Hoge concentratie glucose => insuline => opslag glycogeen
• Lage concentratie glucose => glucagon => glycogeen omzet in glucose

Verwerking van eiwitten

• Aanmaak bloedeiwitten (bloedstolling).
  
• Lever kan aminozuren ombouwen tot andere aminozuren
   => niet-essentiële aminozuren.
• Te veel aminozuren afgebroken => ureum (afgevoerd naar nieren)

Verwerking van vetachtige stoffen

• Fosfolipiden => bouwstof voor membranen.
• Cholesterol => bouwstof celmembraan en grondstof voor hormonen.  

Verwerking van gifstoffen

• Gifstoffen afbreken:
• Medicijnen, alcohol en drugs.
  
  
• Afbraak geleidelijk, soms gaat het meerdere malen door de lever.

Ureum ontstaat door?

1. Het afbreken van aminozuren
2. Het afbreken van giftige stoffen
3. Het koppelen van aminozuren
4. Het afbreken van bilirubine

Waar of niet waar?
Medicijnen worden door de lever in een keer afgebroken

1. Waar
2. Niet waar

Vul in: Een hoge concentratie glucose in het bloed activeert  de afgifte van het hormoon                          door de                           .  Dit hormoon zorgt ervoor dat 

                                glucose uit het bloed opnemen en opslaan als                               . Wanneer de concentratie bloedglucose tot onder een bepaalde waarde daalt, dan activeert het hormoon                             de                                tot afbraak van                            naar glucose.

Insuline

Alvleesklier

Levercellen

Glycogeen

Glycogeen

Levercellen

Glucagon

Wat zijn de functies van de lever?