Lezen en Literaire begrippen - les 6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?

• Dagopening
• Cursus 1 - par. 5: schematische afbeeldingen 

Dagopening

                      De tijd tikt door

• Kijk jij uit naar de tijd dat je volwassen zult zijn? 
• Wat wil je dan per se doen of bereiken?

Cursus 1 - Lezen

Paragraaf 5

Schematische afbeeldingen

Cursus 1 - Lezen

• Je leert informatie uit een schematische afbeelding aflezen.
  
• Je leert informatie uit de tekst halen en die in een schematische afbeelding noteren.
  

Schematische afbeeldingen

Informerende teksten bevatten soms een schematische afbeelding, zoals een tabel, een boomstructuur, een diagram, een tijdbalk of een grafiek. Vaak staat daar een legenda bij: de betekenis van bepaalde kleuren of tekens. In zo’n afbeelding kun je bijvoorbeeld in één oogopslag zien wat de belangrijkste begrippen uit een tekst zijn en hoe die met elkaar te maken hebben. Ook worden schematische afbeeldingen ingezet om de informatie uit de tekst te verduidelijken of aan te vullen.

Schematische afbeeldingen

Een bijzondere vorm van een schematische afbeelding is een infographic. Dat is een grote afbeelding waarin kleinere afbeeldingen en korte, kernachtige blokjes tekst zijn gecombineerd tot een overzichtelijk geheel: zo kun je in één oogopslag zien wat de hoofdzaken van een tekst zijn en hoe die met elkaar samenhangen. 

Een infographic kan bij een tekst aansluiten, maar komt ook zelfstandig voor – dus in plaats van een tekst.

Schematische afbeeldingen

Soms is het voor jezelf ook handig om (een deel van) een tekst om te zetten in een schematische afbeelding. Zo’n afbeelding is vaak overzichtelijker dan een tekst. 

Het hoeft niet per se een grafiek, diagram of infographic te zijn: je kunt ook een schema maken (bijvoorbeeld oorzaak-gevolg of probleem-oplossing), een tabel, een tijdlijn of een argumentatiestructuur.

Tekst 1

Jongeren vaker op elektrische fiets: ‘Ze zijn roekelozer’

https://www.youtube.com/shorts/6YOI90WkzeE

Bij welke alinea sluit deze afbeelding aan? Leg uit.

Waarom vindt Tijl Vos het geen goed idee om elektrische fietsen te verkopen aan jongeren onder de zestien? (al. 3) Noteer twee redenen.

‘Het gaat om een flink bedrag natuurlijk. We willen dat mensen er zeker van zijn voordat ze dat geld uitgeven.’ (al. 3) Welke opvatting over jongeren kun je hier tussen de regels door lezen?

Waarom vindt hoogleraar Bert van Wee het niet gek dat jongeren op elektrische fietsen vaker betrokken zijn bij verkeersongelukken? (al. 4) Noteer twee redenen.

In welke leeftijdscategorieën vallen de minste letselgevallen volgens tekst 2?

1. 12-17
2. 90+
3. 0-5
4. 85-89

Wat zou daarvoor de verklaring zijn?

Wat is de functie van deze afbeelding?

1. belangrijke begrippen uit de tekst benadrukken
2. extra informatie bij de tekst geven
3. informatie uit de tekst verduidelijken
4. verbanden uit de tekst tonen

Wielrijders op welke fietstypen raken waarschijnlijkst het zwaarst gewond als ze een ongeluk krijgen? Leg uit.

Gebruik tekst 1 en de afbeelding op de vorige dia.

Vat de redenering in alinea 6 en 7 samen volgens het onderstaande schema.

Probleem
Oplossing 1
manier 1
manier 2
manier 3
Oplossing 2
nadeel

Vat de redenering in alinea 6 en 7 samen volgens het schema.

Huiswerk 10/01

Maken Cursus 1 Lezen

Paragraaf 5 schematische afbeeldingen

opdracht 2 en 3