blok 5 hoofd- en bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Samengestelde zinnen (herh.)

Samengestelde zinnen (herh.)

Noem de 4 nevenschikkende voegwoorden.

Noem een aantal onderschikkende voegwoorden.

Voegwoorden

Een samengestelde zin kan een voegwoord hebben. (soms is er geen vw)

- nevenschikkende voegwoorden: deze verbinden twee hoofdzinnen met elkaar.  

Voorbeeld: en, of, maar, want.

- onderschikkende voegwoorden: deze verbinden een hoofdzin en bijzin met elkaar.

Voorbeeld: als, dat, doordat, hoewel, mits, nadat, of, ofschoon, omdat, zodat, opdat, terwijl, toen, zodra...

Hoofd- en bijzinnen

Samengestelde zinnen bestaan uit hoofdzinnen en bijzinnen.

Hij gaat morgen naar de dierentuin, want dan is de entree gratis.

Hij gaat morgen naar de dierentuin, omdat de entree gratis is.

Omdat de entree gratis is, gaat hij morgen naar de dierentuin.

Kenmerken hoofdzin:

- OND en PV staan naast elkaar (er kan geen ander zinsdeel tussen: check met 'niet').

- PV staat op plek 1 of 2 in de zin.

- Elke samengestelde zin heeft minimaal een HZ.

Kenmerken bijzin:

- OND en PV staan niet naast elkaar/ je kunt het woordje 'niet'ertussen zetten.

- PV staat op de laatste of een na laatste plek in de zin.

Hoofd- en bijzinnen

Er zijn dus een paar combinaties mogelijk:

1. hoofdzin + hoofdzin

Hij zwaait opa en oma uit, want zij gaan een grote reis maken.

2. hoofdzin + bijzin

Hij hoopt dat hij opa en oma kan uitzwaaien.

3. bijzin + hoofdzin

Omdat opa en oma op reis gaan, zwaait hij ze uit.

Hoofd- en bijzinnen

Zo herken je hoofd- en bijzinnen:

1 . Zoek van de zinnen alle PV's en onderwerpen.

2. Probeer of je tussen de PV en OND een zinsdeel (niet) kunt invoegen.

      - Dat lukt niet: hoofdzin.

      - Dat lukt wel: bijzin.

Deze meneer beweert dat een blaffende hond niet bijt.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

Of Nederland snel uit de crisis komt, wachten we maar af.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

Wie de dader van de moord is, wordt nog niet bekend gemaakt.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

Sneeuwwitje werd ziek, doordat ze van de vergiftigde appel at.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

In het uitgaansgebied hangen camera's, want die vergroten de veiligheid.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

De meeste voetbalkenners twijfelen eraan of Nederland ooit wereldkampioen kan worden.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

Als we in Parijs zijn, wil ik graag wat kledingwinkels bezoeken.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-hoofdzin
4. Bijzin-bijzin