VHC Concertgebouw les 3

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Wat is een repetitie?

Toelichting 

Antwoord: Wat is een repetitie? Een repetitie is het oefenen van een muziekstuk met het hele orkest of met een deel van het orkest. Om een concert te kunnen spelen, moet een musicus eerst thuis goed oefenen en daarna ongeveer 4x repeteren met het orkest.

De muzikanten lezen bladmuziek, hierin staan de noten die ze moeten spelen. De

dirigent heeft een partituur, daarin staan de noten van alle partijen. Als je een fout

speelt, dan hoort de dirigent dat; dus goed oefenen! 

Wat gebeurt er voorafgaand aan het concert?

Het publiek en het orkest komen binnen en zoeken hun plaats. Applaus van het publiek; de dirigent komt op en het orkest gaat staan. De dirigent geeft een hand aan een mevrouw met een viool vooraan in het orkest (concertmeester) en maakt een buiging. De dirigent gaat op een verhoging staan (de bok), het orkest gaat klaar zitten en het publiek wordt stil, dan heft de dirigent zijn handen en zijn stokje (baton) en het concert begint. 

In een orkest zijn drie verschillende instrumentengroepen. Open de hotspots om te zien welke! 

1

Strijkinstrumenten

2

Blaasinstrumenten

3

Slagwerk

Op welke manieren kun je muziek maken op een instrument?

Kun je een paar muziekinstrumenten noemen?

Blazen

Strijken

Slaan

Toelichting 

Sleep het juiste woord naar de afbeelding. Kunnen leerlingen instrumenten noemen waarop je moet blazen, strijken of slaan?

Toelichting

Kijk met de leerlingen naar de video. Tijdens het filmpje worden vragen aan de leerlingen gesteld. 

00:29

Hoe heet dit instrument?

Hoe heet dit instrument?

1. Harp
2. Klokkenspel
3. Celesta
4. Marimba

00:40

Van welke film is deze muziek afkomstig?

Van welke film is deze muziek afkomstig? 

1. Pirates of the caribbean
2. Harry Potter
3. Lord of the rings
4. The Hobbit

00:46

Hoe noem je deze instrumentengroep?

Hoe noem je deze instrumentengroep?

1. Houtblazers
2. Strijkers
3. Slagwerk
4. Koperblazers

Toelichting 

• Bekijk klassikaal de video en geef vooraf de opdracht om goed te kijken en luisteren welke instrumenten in het orkest spelen. Tijdens het filmpje worden daar vragen over gesteld.

Toelichting bij de laatste opdracht

• Vraag de leerlingen om instrumenten uit het orkest te benoemen.
• In een harmonieorkest zitten o.a. klarinet, dwarsfluit, piccolo (kleine fluit), hobo, fagot, saxofoon, trompet, hoorn, euphonium/bariton, trombone, tuba en slagwerk. Soms ook: bugel, cornet, contrabas en harp.

00:47

In het begin spelen vooral:

1. De Strijkers
2. De Blazers
3. De Slagwerkers

01:33

Welke grote groep instrumenten zitten links van de dirigent?

1. De Klarinetten
2. De Trompetten
3. De Dwarsfluiten
4. De Slagwerkers

01:44

Welke instrumenten zie je nog meer in dit orkest?

Toelichting 

• Vraag de leerlingen om instrumenten uit het orkest te benoemen.

In een harmonieorkest zitten o.a. 

klarinet, dwarsfluit, piccolo (kleine fluit), hobo, fagot, saxofoon, trompet, hoorn, euphonium/bariton, trombone, tuba en slagwerk. Soms ook: bugel, cornet, contrabas en harp.

" Wist je dat... Een paukenist de hoogte  van de trommels kan aanpassen met pedalen? 

Aangezien het zulke grote trommels zijn, raken ze gemakkelijk ontstemd (vals) 

door schommelingen in de temperatuur of vochtigheid in de zaal. 

Daarom zie je vaak een paukenist tijdens een concert een paar keer, met z’n hoofd op de trommel, 

zachtjes met z’n vingers tikken, zodat hij heel zachtjes kan horen of de pauk niet vals is geworden."

Let's quiz! Welke instrumenten hoor je?

Let op!

Sommige instrumenten hoor je vaker dan 1x.

Let's quiz! Welke instrumenten hoor je?

Strijkers, houtblazers, koperblazers en slagwerk

Houtblazers, koperblazers en slagwerk

Koperblazers, saxofoons en slagwerk

Welk orkest zie je?

Symfonieorkest

Harmonieorkest

Fanfare

Toelichting 

• Klik op de hotspots om te zien welke instrumentgroepen er in het orkest zitten. Welk orkest zien de leerlingen? Sleep de juiste orkestbenaming naar de afbeelding.
• Vraag aan de leerlingen om uit elke groep muziekinstrumenten te benoemen.

Welk instrument hoort niet in het rijtje?

Toelichting 

• Welk instrument hoort niet thuis in het rijtje? Sleep dat instrument naar het kruis.
• Vraag de leerlingen waarom dit instrument er niet bij hoort en laat ze de namen van de instrumenten noemen.

Van links naar rechts:

viool, harp, djembé en gitaar. 

De djembé hoort er niet bij, want dat is geen snaarinstrument.

In een orkest werken meer mensen dan alleen de musici. 

Wie dan? Klik op de hotspots!

Musici

De musici zijn degene die de muziek maken. Musici zijn dus beroepsmuzikant. 

Dirigent

Een dirigent leidt een orkest tijdens de uitvoering van een muziekstuk.

Een dirigent geeft de maat aan, wijst het orkest op details en zorgt ervoor dat alles goed samenklinkt. De dirigent gebruikt een partituur, een muziekboek waarin de partijen van alle instrumenten en stemmen staan met hun muzieknotatie. Veel dirigenten spelen ook zelf een instrument. Componisten maken gebruik van een dirigeerstokje. 

Technici

De technici en orkestbode van een orkest zorgen ervoor dat alles op het podium wordt gezet. Ze zorgen ervoor dat de zaal klaar is. Zo regelen ze de lichten, zetten ze de instrumenten, stoelen en muziekstandaards klaar. 

Educatie medewerkers

Degene die dit heeft getypt is de educatief medewerker. Het orkest heeft een team van Educatie die samen bedenken hoe er onderwijs kan worden gekoppeld aan het orkest. Dit gaat dan vaak over kunst en cultuur. Als medewerker educatie bedenk je welke lessen of lespakketen er moeten worden gemaakt, hou je contact met scholen, bedenk je educatieprojecten en maak je alles lessen. Net als deze les!

Financiële medewerkers

De financiën van het orkest moeten goed geregeld worden. Alle medewerkers moeten betaald worden, zalen gehuurd, tickets verkocht. Zonder financiële medewerkers valt alles in de soep. 

Directie

De directie bestaat uit meerdere medewerkers waaronder de directeur. De directie heeft de leiding over het orkest. Ze organiseren, geven leiding aan anderen, houding toezicht, adviseren en zorgt ervoor dat alle neuzen dezelfde kant opgaan. Zo bepaalt de directie ook als een bedrijf gaat vernieuwen. 

Orkestzaken

Iemand die bij orkestzaken binnen het orkest werkt is Florien Rauws. Florien is één van de orkestinspecteurs van Phion. Een orkestinspecteur zorgt ervoor dat het orkest een concert kan geven. De orkestinspecteur zorgt er bijvoorbeeld voor dat alles op tijd klaar is of dat er een vervanger komt als een musicus ziek is. Hebben de musici een vraag? Dan gaan ze naar de orkestinspecteur.

Planners

De planners bij een orkest zijn ook heel belangrijk. Iedereen moet op het juiste moment op de juiste plek zijn. Instrumenten moeten naar zalen worden gereden. Er moeten hele planningen worden gemaakt. Niet alleen voor de concerten, maar ook voor de repetities. 

Marketing

Iedereen die bij marketing werkt gaat over de activiteiten die ervoor zorgen dat de verkoop van concerten/kaarten goed gaat.  Marketing bedenkt dus hoe er zo goed mogelijk reclame kan worden gemaakt. 

Administratie

Medewerkers van de administratie moeten verslagen uittypen, soms klanten of gasten verwelkomen, vergaderzalen klaarzetten, telefoontjes aannemen en afhandelen en ga zo maar even door.  

Waarom heeft een dirigent een stokje?

1. Dan kan de dirigent op de lessenaar tikken om aandacht te vragen
2. Dan kunnen de musici achterin het orkest de bewegingen beter zien

Hoe noem je een dirigeerstokje ook wel?

1. Aanwijsstokje
2. Zwaaistokje
3. Baton
4. Muziekstokje

Toelichting

Deze video is extra

Componist

Binnen het orkest is er geen componist. Maar het orkest voert wel de muziek uit die een componist heeft bedacht. Op de volgende slide vind je meer informatie!

Maar wie schrijft dan de muziek?

Wil jij later in de muziekwereld gaan werken?

Wil jij later in de muziekwereld gaan werken?

Ja

Misschien

Nee

Bezoek Concertgebouw

09.15 Je bent op school. We vertrekken dan met de bus naar Amsterdam.

11:15 We komen aan bij het Concertgebouw.

12:30 Lunchconcert

13:15 Pauze

14:00 We gaan zelf aan de slag met muziek!

16:00 We vertrekken naar huis.

+/- 17:45 We komen weer aan op school. De aankomsttijd is een beetje afhankelijk van de verkeersdrukte.