Bouwsteen 2 - Behind The Scenes

• Muziek
• ckv
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Introductie

Wat speelt zich achter de schermen van een orkest af? Wie is Phion en wie werkt er allemaal bij zo'n orkest is waar de leerlingen in les twee meer over zullen leren. Het is aan te raden les 1 te geven voordat les 2 gebruikt wordt. Les 1 kan wel op zichzelf worden gebruikt.

Instructies

Benodigdheden:

• Digiboard
• Devices

Leerdoelen:

Aan het eind van de les kan de leerling...

• Kort vertellen wat Phion is en wat Phion doet;
• Minimaal drie functies benoemen binnen het orkest;
• Minimaal twee dingen benoemen waar een dirigent op met letten;
• De ervaring en kennis van het repetitiebezoek verwerken in een artistiek product. 

Repetitiebezoek & Evaluatie

Tip!

_{Klik op het notitie-icoontje rechtsonder de volgende slides voor een korte lesuitleg.}

Phion is het orkest van Gelderland en Overijssel. Phion wil voor zoveel mogelijk mensen van betekenis zijn met live symfonische muziek.

Orkest van Gelderland & Overijssel

Klik op deze hotspots om te zien welke activiteiten Phion o.a. allemaal uitvoert

Phion heeft ook een educatie afdeling! Er wordt veel lesmateriaal gemaakt voor het basisonderwijs, maar ook steeds meer voor het voortgezet onderwijs (o.a. deze CKV lessen!). Ook worden er 'meedoe-concerten' georganiseerd. Hierbij doet het publiek actief mee met het concert/de voorstelling. Verder bezoeken musici ook scholen. 

Natuurlijk worden er veel concerten gegeven. Het orkest speelt in allerlei concertzalen in Overijssel en Gelderland, maar ook in bijv. kastelen, in het park, op straat of op festivals. Phion verlegt grenzen en wil kaders van traditionele concertbeleving doorbreken.

Phion werkt veel samen met culturele instellingen. Zo is er een groot netwerk en kan Phion veel bijdragen aan o.a. educatie. Ook werkt Phion samen met de Nederlandse Reisopera en gaan ze met hen op tour.

Phion organiseert nog veel meer projecten. Bijv. 'Phion in de Wijk' waarbij ze in een buurthuis koken, muziek maken en praten met de mensen over 'thuis voelen'. Ook worden er workshops gegeven aan bedrijven of wordt er een project georganiseerd voor kinderen met fysieke beperking waarbij ze samen muziek maken en de kracht van muziek voor hen ontdekken.

Toelichting

Start met de Hotspot met het vraagteken.

Bij Phion werken meer mensen

dan alleen de musici.

Wat voor functies zullen er nog

meer zijn bij een organisatie

als Phion?

Bij Phion werken meer mensen
dan alleen de musici.
Wat voor functies zullen er nog
meer zijn bij een organisatie
als Phion?

Toelichting

Geef de leerlingen 30 seconden de tijd om na te denken en een antwoord te geven. Bespreek kort de antwoorden.

Bij Phion werken meer mensen dan alleen de musici. 

Wie dan? Klik op de hotspots!

Musici

De musici zijn degene die de muziek maken. Musici zijn dus beroepsmuzikant. 

Dirigent

Een dirigent leidt een orkest tijdens de uitvoering van een muziekstuk.

Een dirigent geeft de maat aan, wijst het orkest op details en zorgt ervoor dat alles goed samenklinkt.

Technici

De technici en orkestbode van een orkest zorgen ervoor dat alles op het podium wordt gezet. Ze zorgen ervoor dat de zaal klaar is. Zo regelen ze de lichten, zetten ze de instrumenten, stoelen en muziekstandaards klaar. 

Educatie medewerkers

Degene die dit heeft getypt is de educatief medewerker. Het orkest heeft een team van Educatie die samen bedenken hoe er onderwijs kan worden gekoppeld aan het orkest. Dit gaat dan vaak over kunst en cultuur. Als medewerker educatie bedenk je welke lessen of lespakketen er moeten worden gemaakt, hou je contact met scholen, bedenk je educatieprojecten en maak je alles lessen. Net als deze les!

Financiële medewerkers

De financiën van het orkest moeten goed geregeld worden. Alle medewerkers moeten betaald worden, zalen gehuurd, tickets verkocht. Zonder financiële medewerkers valt alles in de soep. 

Directie

De directie bestaat uit meerdere medewerkers waaronder de directeur. De directie heeft de leiding over het orkest. Ze organiseren, geven leiding aan anderen, houding toezicht, adviseren en zorgt ervoor dat alle neuzen dezelfde kant opgaan. Zo bepaalt de directie ook als een bedrijf gaat vernieuwen. 

Orkestzaken

Iemand die bij orkestzaken binnen het orkest werkt is Florien Rauws. Florien is één van de orkestinspecteurs van Phion. Een orkestinspecteur zorgt ervoor dat het orkest een concert kan geven. De orkestinspecteur zorgt er bijvoorbeeld voor dat alles op tijd klaar is of dat er een vervanger komt als een musicus ziek is. Hebben de musici een vraag? Dan gaan ze naar de orkestinspecteur.

Planners

De planners bij een orkest zijn ook heel belangrijk. Iedereen moet op het juiste moment op de juiste plek zijn. Instrumenten moeten naar zalen worden gereden. Er moeten hele planningen worden gemaakt. Niet alleen voor de concerten, maar ook voor de repetities. 

Marketing

Iedereen die bij marketing werkt gaat over de activiteiten die ervoor zorgen dat de verkoop van concerten/kaarten goed gaat.  Marketing bedenkt dus hoe er zo goed mogelijk reclame kan worden gemaakt. 

Administratie

Medewerkers van de administratie moeten verslagen uittypen, soms klanten of gasten verwelkomen, vergaderzalen klaarzetten, telefoontjes aannemen en afhandelen en ga zo maar even door.  

De dirigent

Oogcontact met de musici houden (zodat de juiste instrumenten inzetten op de juiste momenten) en werken met mimiek (gezichtsuitdrukking, expressie).

Waar moet een dirigent allemaal op letten?

Dynamiek: grote gebaren zorgen dat het volume sterker wordt, kleine gebaren maakt het geluid zachter.

Tempo: een korte opslag (korte snelle beweging aan het begin) zorgt dat iedereen sneller speelt en natuurlijk volgt iedereen het tempo van de slagen.

Een dirigent leidt een orkest tijdens de uitvoering van een muziekstuk en zorgt dat alles goed samen klinkt.

Wie is dit?

Een professioneel orkest als Phion werkt meestal met een vaste chef-dirigent, die meerdere programma’s per seizoen leidt en de artistieke koers van een orkest mede bepaalt. Daarnaast zijn er ook gastdirigenten.

Otto Tausk is in seizoen 2020-2021 aangetreden als chef-dirigent van Phion.

Hoe noem je een dirigeerstok ook wel?

1. Aanwijsstok
2. Zwaaistok
3. Baton
4. Muziekstok

Dit is een partituur, de bladmuziek voor de dirigent. De dirigent moet alle verschillende partijen tegelijkertijd lezen!

Er zit, net als bij de vaste opstelling, ook altijd een vaste volgorde van instrumenten in een partituur:

Bovenaan: houtblazers. Dan koperblazers, vervolgens slagwerk, dan evt. harp/piano en als laatst de strijkers.

Orkestleden spelen uit een partij waarin enkel hun eigen noten staan.

Doe je mee?

Toelichting 

Dirigeer je klas!

Tegelijkertijd beginnen: 

• Hou je handen op buikhoogte,
• Beweeg ze tegelijkertijd omhoog; op het moment dat je je handen tegelijkertijd als het ware naar beneden laat vallen en ze op de hoogte zijn zoals je oorspronkelijk stond, geven de leerlingen als het goed is de eerste stamp. 
• Dit zal waarschijnlijk niet in een keer spatgelijk gaan. 
• Doe dit een paar keer. 
• De dirigent moet oefenen, maar de leerlingen natuurlijk ook. Concentreren, goed kijken, op elkaar letten en stampen.

Toelichting

Jullie brengen een bezoek aan Phion (Orkest van Gelderland & Enschede) in Enschede of in Arnhem.

In Enschede vindt het plaats in het Muziekcentrum. 

In Arnhem vindt het plaats in het Musis.

Wat gaan jullie hier doen?

Repetitie bekijken
Rondleiding 

Toelichting

Vertel de leerlingen dat een repetitie een 'oefenmoment' is. Het orkest oefent hier stukken voor bepaalde concerten of projecten.

Na het repetitiebezoek

Vlog

Maak een korte video – max. 1 minuut – waarin je je bevindingen vertelt. Wat waren je verwachtingen en zijn deze uitgekomen? Wat heeft het meeste indruk op je gemaakt? Wat ben je nieuw te weten gekomen? Zou je wel eens naar een concert willen?

Recensie

Schrijf als een kritische journalist een recensie over dit repetitiebezoek. – max ½ A4. Wat vond je er van? Welke kritische noot wil je laten horen? Wat moet een lezer volgens jou weten over het repetitiebezoek?

Instagram post

Welke elementen van dit repetitiebezoek zijn het promoten waard? Maak een Instagram post op www.canva.com. Wat wil je promoten van het repetitiebezoek? Hoe maak je de instagrampost aantrekkelijk? Je mag kiezen tussen een story of post op de feed. 

Informatie bij elke opdracht!

Bij iedere opdracht schrijf je kort op waarom je hiervoor gekozen hebt om op het repetitiebezoek te evalueren. Ook vertel je kort wat je er van vond en wat je hebt geleerd. Dit hoeft niet lang te zijn: max 1/2 A4.

Toelichting

Om op de repetitie te evalueren en te reflecteren, kiezen de leerlingen van tevoren uit een van de mogelijke opdrachten. Kan een leerling geen keuze maken, dan kan er aan het rad worden gedraaid.