2.5: De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

2.5 De bezetting van Nederland!

Wat gaan we doen deze les?

• Leerdoel 11, 12 en 14
• Vragen maken

Leerdoel 11, 12 & 14

12. Je kunt uitleggen welke plannen Duitsland op economisch en politiek gebied met Nederland had.
 

14. Je kunt uitleggen welke motieven Nederlanders hadden voor aanpassing, collaboratie en verzet.

11. Je kunt uitleggen hoe de Duitse verzetting in Nederland verliep en hoe deze eindigde.

Bezetting Nederland

• Nederland wilde aanvankelijk neutraal blijven.
  
  
• 1940 Duitse troepen vallen Nederland binnen. 
  
  
• Na het bombardement, capituleert Nederland. 
  
  
• Bezetting:  de verovering van een ander land en het overnemen van de macht. 

Waarom zou Nederland zich toch uiteindelijk overgeven?

Wat is strategisch gezien voor Duitsland een reden om Nederland in te nemen?

Politieke veranderingen 

• Duitsers zagen Nederlanders als stamverwanten: Germaans bloed.
  
  
• Nederlanders zouden ook te winnen zijn voor nationaalsocialisme.
  
  
• Weinig grote bestuurlijke veranderingen, daardoor was er weinig verzet tegen Duitse overheersing. 

Komt er denk je veel weerstand vanuit de politiek?

Economische veranderingen

• De Nederlandse economie kwam in dienst te staan van de Duitse economie.
  
  
• Werkloosheid nam af door productie voor Duitsland.
  
  
• Schaarste aan voedsel een kleding: distributiebonnen.
  
  
• Vanaf 1942 gedwongen arbeid in Duitsland.
  

Waarom is het belangrijk dat de economie in een land draaiende blijft?

Wat maakt het voor Duitsland fijn dat ze het werken in de fabrieken daar verplicht maken?

Wat zou er fijn kunnen zijn voor de minderbedeelde mensen in Nederland aan de voedselbonnen?

'Goed' en 'Fout'

• Aanpassing: meeste mensen pasten zich aan de oorlogssituatie aan en gingen door met hun leven.
  
  
• Verzet: verzetsgroepen maakten illegale krantjes, stalen voedselbonnen en maakten valse persoonsbewijzen. 
  
  
• Collaboratie: meewerken met de vijand.

Noem een voorbeeld van aanpassing tijdens de oorlog in Nederland.

Noem een voorbeeld van verzet tijdens de oorlog in Nederland.

Noem een voorbeeld van collaboratie tijdens de oorlog in Nederland.

Henk Kistemaker (H.K.) (1922-2003) meldt zich, op aandringen van zijn vader, aan voor de SS omdat hij werkloos is. Zijn vader is dokwerker en heeft, omdat hij vloeiend Duits spreekt, goede contacten met de bezetter. Ook is vader anticommunistisch en voorstander van een Groot-Duitsland. Bij Henks vertrek naar Duitsland bracht vader, tot grote schaamte van Henk, de Hitlergroet. In het eerste gedeelte van de oorlog heeft Henk gevochten als infanterist bij SS Standarte Germania en in het tweede gedeelte als Funker (radiobediende) bij SS pantserregiment 5 Wiking.

Verzet, aanpassing of collaboratie?

Hannie Schaft (H.S.) (1920-1945) is opgevoed met socialistische ideeën. In de oorlog heeft ze op verschillende manieren (onder andere door het stelen van persoonsbewijzen van niet-joodse vrouwen om deze door te geven aan joodse vrouwen en door het verzenden van pakjes naar Westerbork en andere kampen) geprobeerd haar protest tegen de bezetting om te zetten in daden tegen de bezetters. Ze ging echter veel verder. Ze papte met Duitsers aan om aan informatie te komen. Verschillende Nederlanders, ook verzetsmensen, zagen haar als verraadster. Ze heeft meegewerkt aan verschillende sabotage-aanslagen.

Wat zou jij doen?