Mijn proefles

• Mentorles
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1

Positieve Groepsvorming

• Een negatieve groepssfeer tast het leef- en leerklimaat aan
  
• Vooral bezig met het overeind houden van de sociale behoeftes
  
• Na de vakantie of bij zij-instromers  

Vier fases van groepsvorming

1. Forming 
2. Storming 
3.  Norming 
4. Performing

Forming

1. Rangorde bepalen
2. Kat uit de boom kijken
3. Rollen en gedragscodes liggen vast
4. Groepsnormen worden duidelijk

De rol van de docent tijdens de formingfase is...

1. Goede voorbereiding
2. Doelgericht werken
3. Veiligheid bieden
4. Voorbeeldfunctie

Deze fase kun je positief doorlopen door...

• Snel de namen te leren 
• Leerlingen bij de deur te ontvangen 
• Praatjes te maken 
• Concrete taken en duidelijkheid aan te bieden 

Bolletje wol

Storming

1. Rangorde bepalen
2. Kat uit de boom kijken
3. Rollen en gedragscodes liggen vast
4. Groepsnormen worden duidelijk

De strijder 

De strateeg 

De vermijder 

Bespeelt de docent en valt niet negatief op

Vermijd het contact met de docent. Onopvallend ín de klas

Laat openlijk/ strijdend zien dat hij de meeste invloed heeft 

Deze fase kun je positief doorlopen door...

• Duidelijk leiding geven (positief!)
•  Normen en waarden bespreken 
• Veel praten met leerlingen 
• Onderlinge relaties bewaken 
• Taken gericht op samenwerking 

De ideale klasgenoot 

Norming

1. Rangorde bepalen
2. Kat uit de boom kijken
3. Rollen en gedragscodes liggen vast
4. Groepsnormen worden duidelijk

Vermaak mij!

Zie mij! 

Ik ben tegen! 

YOLO!

Weerstand en niet doen wat docent vraagt

Gezien worden en aandacht krijgen

Korte concentratie-spanne 

Alles moet leuk zijn. 

Spiegelbeeld 

Performing

1. Rangorde bepalen
2. Kat uit de boom kijken
3. Rollen en gedragscodes liggen vast
4. Groepsnormen worden duidelijk

Blijf obseveren, reflecteren en evalueren met de leerlingen over het groepsproces

Waar

Niet waar

Kijkschema Groepsdynamisch werken 

• Wat roept de klas op 
• Concreet waarneembaar gedrag 
• De wijze waarop ruimte genomen wordt 
• Meest voorschrijvende norm 
• Sociagram 
• Normdrager(s) + motieven 
• Interventies  

Paracetamolinterventie 

Onderdrukt tijdelijk de pijn, maar neemt de oorzaak niet weg.

Zoals time-out, schorsing, straffen, belonen, ...

Als je het probleem in de klas echt op wilt lossen, moet je dus verder onderzoek doen. 

Passende interventies 

1. Fysieke omstandigheden 

2. Structuur 

3. Relatie 

4. Inhoud 

Interventie fysieke omstandigheden

1. Werkvormen afwisselen
2. Onderwerp aan actualiteit verbinden
3. Welkom heten
4. Vaste plattegrond

Interventie Structuur

1. Opgeruimd lokaal
2. Kletspraatje maken
3. Gedragsregels in en met de klas opstellen
4. Geen cijfers openlijk teruggeven

Interventie Relatie

1. Escalatieladder bieden
2. Relatieversterkende activiteiten
3. Opstelling tafels, bijvoorbeeld U-vorm, busopstellling of groepjes
4. Variëren in complexiteit

Interventie Inhoud

1. Klassennaam/logo/vlag
2. Schoolregels ophangen
3. Complimenten uitdelen
4. Vakinhoudelijk energizers

Groepsvormende activiteiten 

• Klassikaal: gezelligheid en gezien worden 
• Kleine groepjes: nader kennis maken 

Onveilige klas: werk met kleine groepjes