Jaar 2 - Thema 13 - Grammatica Kader

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Lijdende en bedrijvende vorm

Lesdoel

- Je weet wat een bedrijvende en lijdende zin is.

- Je moet ze kunnen herkennen in de zin.

- Je moet ook een zin van bedrijvend naar lijdend kunnen omzetten en andersom.

Hoe doe je dit?

Wat is het onderwerp van deze zin:
Erwin liep over het dak.

1. Erwin
2. liep
3. over
4. dak

Wat is het onderwerp van deze zin:
Morgen ga ik schaatsen op de vijver.

1. Morgen
2. schaatsen
3. ik
4. vijver

Wat is het lijdend voorwerp van deze zin:
Ik plak morgen mijn band.

1. Ik
2. plak
3. morgen
4. mijn band

Wat is het lijdend voorwerp van deze zin:
De leraar waarschuwde hem al eerder.

1. De leraar
2. waarschuwde
3. hem
4. eerder

De theorie

- In de bedrijvende vorm is degene die iets doet het onderwerp van de zin.

De man wast de auto. Bedrijvende zin 

De man = onderwerp,   wast= pv,    de auto = lv

De auto wordt door de man gewassen. Lijdende zin

De auto = o,   wordt gewassen = wwg,   de man = lv

Tip: twijfel je of het een bedrijvende of lijdende zin is?

In de zinnen die lijdend zijn, staat altijd een vorm van de werkwoorden worden of zijn en een voltooid deelwoord.

Bedrijvende zin

1. Vader betaalt de rekening.

2. Mijn mentor belde mijn moeder op.

3. De jongen heeft de krant gebracht.

Lijdende zin

1. De rekening wordt door vader betaald.

2. Mijn moeder werd door mijn mentor gebeld.

3. De krant is door de jongen gebracht.

Even oefenen. Sleep de zinnen naar het juiste hokje. Is de zin bedrijvend of lijdend?

Bedrijvend

Lijdend

Hij zal waarschijnlijk de iPhone kopen.

De auto is door de man gekocht.

Mijn dochter zoekt een kamer in Utrecht.

Je moet hem niet zo plagen.

De menigte werd door de politie verspreid.

Hij zou dat zelf gedaan hebben.

De kamer was door de brand zwartgeblakerd.

Maak nu in VO-Next

Thema 13 - grammatica 

Stap 1 = 12/15 goed

Stap 2+3 in je Worddocument 'NE Thema 13'. 

Hoe beoordeel je jezelf?
A = een beginner (ik begrijp het nog niet helemaal, ik heb hulp nodig)
B = een doorgroeier (ik begrijp het bijna, soms heb ik nog hulp nodig)
C = een gevorderde (ik begrijp het, maar maak soms nog eens een fout)
D = een expert (ik begrijp het perfect en kan het zelf aan anderen uitleggen.