HV1 les 9 week 11-2 P3 Voorzetselvoorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom 

Toetsen

Grammatica vrijdag 5 april

Leesvaardigheid vrijdag 17 mei

Te behandelen grammatica Kern P3

Taalkundig ontleden

H5 Grammatica in talen 

H6 Zelfstandig naamwoord, lidwoord, bijvoeglijk naamwoord 

H7 Werkwoordsvormen 

H35 Voornaamwoorden (persoonlijk, betrekkelijk, bezittelijk, aanwijzend) 

H36 Bijwoord & voorzetsel 

Redekundig ontleden

H20 Persoonsvorm & onderwerp 

H21 Soorten werkwoorden en werkwoordelijk gezegde 

H22 Lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp 

H37 Voorzetselvoorwerp & bijwoordelijke bepaling 

oefentoets & oefenbladen

Vandaag

stil lezen

Herhaling meewerkend

Uitleg voorzetselvoorwerp

Stil lezen

Lesdoelen

Je leert hoe je de volgende zinsdelen herkent in een zin:

het voorzetselvoorwerp

Herhaling vorige les

meewerkend voorwerp

Vertel....

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp kan in een zin staan, maar dat hoeft niet. 

Er staat altijd maar maximaal één meewerkend voorwerp (mv) in een zin.

Om het meewerkend voorwerp te vinden is het belangrijk dat je de zinsdelen in de juiste volgorde ontleedt. 

Je begint met het zoeken van de persoonsvorm en het onderwerp.

Vervolgens verdeel je de zin in zinsdelen.

Dan ga je op zoek naar het werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp.

Pas dan ga je verder met het meewerkend voorwerp.

Maak aantekeningen

Meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp (mv) kun je vinden door de volgende vraag te stellen:

meewerkend voorwerp: aan/voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + (lijdend voorwerp)=meewerkend voorwerp

Let op: Het voorzetsel 'aan' of 'voor' kan bijna altijd worden weggelaten of toegevoegd bij het meewerkend voorwerp.

Meewerkend voorwerp

Hij heeft aan Sanne een cadeau gegeven.

pv: heeft

ow: wie heeft? Hij

wg: heeft gegeven

zinsdelen maken

lv: wie/wat heeft hij gegeven? een cadeau

mw: aan/voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + (lijdend voorwerp) 

aan (voor) wie heeft hij een cadeau gegeven? aan Sanne

Let op: in deze zin kun je eenvoudig het voorzetsel ‘aan’ weglaten: ‘Hij heeft Sanne een cadeau gegeven.’ Als dat kan, weet je dus al dat je te maken hebt met een meewerkend voorwerp.

Meewerkend voorwerp

Zojuist wilden Bart en Ben een cadeaubon gaan kopen voor de juf.

pv: wilden

wg: wilden gaan kopen

ow: wie/wat: Bart en Ben

zinsdelen maken

lv: wie/wat wilden Bart en Ben gaan kopen? een cadeaubon

mv: voor wie wilden Bart en Ben een cadeaubon gaan kopen?

voor de juf

Voorzetselvoorwerp 

Je moet eerst weten wat voorzetsels zijn. Het voorzetsel is meestal eenvoudig te herkennen, de meeste voorzetsels zijn namelijk op de puntjes in te vullen

... de kast (of kooi)

in de kast

op de kast

achter de kooi

naast de kooi

onder het kleed

... het schoolfeest 

tijdens/na/voor het schoolfeest

Voorzetselvoorwerp

Meestal is het meteen duidelijk welk voorzetsel je moet gebruiken als je kijkt naar wat er precies gebeurt. De onderstaande zinnen zijn allemaal juist, je moet alleen goed naar de kat kijken en dan gebruik je het juiste voorzetsel.

De kat zit op de bank.

De kat zit naast de bank.

De kat zit onder de bank.

De kat zit achter de bank.

De kat zit tussen de kussens van de bank.

Vaste voorzetsels

Soms is het niet duidelijk welk voorzetsel je moet gebruiken, in sommige zinnen hoort een voorzetsel bij een werkwoord. 

Voorbeelden van vaste voorzetsels bij werkwoorden.

trouwen met

zich verbazen over

verliefd zijn op

Voorzetselvoorwerp

Het voorzetselvoorwerp begint met een voorzetsel en wordt vaak gevolgd door een voorwerp, bijvoorbeeld:

Ik hou van pindakaas.

werkwoord met vast voorzetsel: houden van 

voorzetselvoorwerp: van pindakaas

Voorzetselvoorwerp

In een zin met een voorzetselvoorwerp 'eist' het werkwoord eigenlijk een bepaald vast voorzetsel. Je kan het voorzetsel niet vervangen door een ander voorzetsel. Zoals:

houden van

denken aan

zoeken naar

snakken naar

zich verdiepen in

trouwen met

Opmerking: Soms heeft een werkwoord verschillende 'vaste' voorzetsels, maar dan is er vaak wel sprake van een betekenisverschil.

Voorzetselvoorwerp

Rapper Kanye West breekt na jaren een jarenlange samenwerking met zijn manager. 

Werkwoord? 

Hoort er een vast voorzetsel bij?

Rapper Kanye West breekt na jaren een jarenlange samenwerking met zijn manager. 

VZV: .................

Verschil voorzetselvoorwerp en lijdend voorwerp

Een voorzetselvoorwerp lijkt op een lijdend voorwerp. Toch zijn er erg belangrijke verschillen. 

Een lijdend voorwerp begint niet met een voorzetsel.

Ik zoek een nieuwe heggenschaar.

lijdend voorwerp: een nieuwe heggenschaar

Ik zoek naar een nieuwe heggenschaar.

voorzetselvoorwerp: naar een nieuwe heggenschaar

Huiswerk nakijken

H22 maken opdr. 4 t/m 7

Huiswerk 

H37 maken opdr. 1, 2 en 3. 

Aan de slag

Je gaat aan de slag met het huiswerk. 

Hoe? Je gaat zelfstandig aan de slag

met de opdrachten, maar je mag zachtjes overleggen met je buur.

Ben je klaar? Schrijf een verhaaltje van 10 zinnen met de volgende onderdelen: 

persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp, lijdend voorwerp,  meewerkend voorwerp en voorzetselvoorwerp.

Zijn voor jou de lesdoelen behaald

Ik kan uitleg geven over de onderstaande zinsdelen:

voorzetselvoorwerp

Vertel......

Volgende les

H37 redekundig ontleden: bijwoordelijke bepaling