neurologische aandoeningen OPS

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Neurologische aandoeningen

Diverse begrippen

• Motorische symptomen
• sensorische symptomen
• emotionele symptomen
• cognitieve symptomen 
• orgaansymptomen

Een motorische stoornis of symptomen, ook wel motorische coördinatie stoornis of motor Dyspraxie is een veel voorkomende aandoening tijdens de kindertijd. mensen met deze aandoening hebben problemen met de verwerking van visueel ruimtelijke informatie die nodig is om hun motorische handelingen te kunnen doen en zijn niet in staat om complexe motorische activiteiten te doen zoals:

Dansen

Turnen

Vangen of het gooien van een bal met precisie

Produceren van een vloeiend leesbaar handschrift 

Sensorische symptomen=

Eenvoudig gezegd is sensorische informatieverwerking het vermogen om informatie vanuit de wereld om ons heen en vanuit ons lichaam op te nemen, te selecteren en de verschillende stukjes informatie met elkaar te verbinden zodat wij er op de juiste manier op kunnen reageren.

De informatie vanuit ons lichaam verzamelen we met behulp van onze zintuigen. Wanneer we met onze zintuigen iets zien, voelen, ruiken, proeven of horen, noemen we dat waarnemen. Vaak is zo’n waarneming aanleiding voor ons om iets te doen of juist niet te doen. Maar ook bij dagelijkse activiteiten zoals eten en aankleden, maken we gebruik van de informatie van deze waarnemingen.

Bij sensorische informatieverwerking neemt, naast het kijken en luisteren naar, het voelen van, het aangeraakt worden, het bewogen worden en het voelen in welke houding je je bevindt en welke bewegingen je maakt, een belangrijke plaats in.

Emotionele symptomen zijn: Rusteloosheid, gejaagdheid, gespannenheid, Snel geëmotioneerd en geïrriteerd zijn, Machteloosheid, Vermoeidheid, lusteloosheid, neerslachtigheid, Huilbuien, Angst, Gespannenheid, Schuldgevoel, Paniekerig, Verveling, Snelle stemmingswisselingen.

Cognitieve symptomen Binnen het cognitieve vermogen vallen een aantal gebieden

aandacht & concentratie

het geheugen

het tempo van informatieverwerking

het redeneervermogen

schoolse vaardigheden, alledaagse dingen

het leervermogen

oriëntatie omgeving

Verschillen tussen cognitieve beperkingen en cognitieve stoornissen

Cognitieve beperkingen kunnen veroorzaakt worden door angst, medicatie, depressie, neurologische afwijkingen, vermoeidheid, sociaal isolement, werk en bijkomende infecties.

Cognitieve stoornissen worden alleen veroorzaakt door neurologische afwijkingen. Deze zijn terug te zien op de MRI-scan. Deze hebben een lichamelijke oorzaak.

Orgaansymptomen= symptomen of klachten

 die zich uiten op het fysieke vlak bijvoorbeeld een loopneus bij een verkoudheid of koorts bij griep etc  

Delier

• Een delier is verwardheid die binnen
    enkele uren tot dagen ontstaat
  
  
  
• Iemand met een delier kan opgewonden
    en onrustig zijn. Of juist stil en terug-
    getrokken.
  
  
• Een delier kan ontstaan door een ziekte,
    een operatie, een ongeval of  medicijnen
  
  
  
• Altijd een lichamelijke oorzaak!
  

Wat is een delier?

1. een vorm van dementie
2. een acute verwardheid die in een langzame tijd is ontstaan
3. een acute verwardheid die in een korte tijd ontstaat
4. depressieve gevoelens met suïcidale gedachten

Wat is geen symptoom van een delier?

1. verwardheid en onrust
2. apathie
3. hallucinaties
4. somberheid

Delier en Dementie: verschillen

Wat kan een voorteken zijn van een delier?

1. Desoriëntatie
2. Rusteloosheid
3. Moeite met het begrijpen van wat er gebeurt of gezegd word
4. Alle antwoorden zijn goed

Herkennen van een delier

Een delier kan erg lijken op een dementie.

Wat zijn de verschillen?

 

Drie vormen van delier

• Hyperactief delier ('plukkerig', onrustig)
• Hypoactief delier (apathisch, teruggetrokken gedrag)
• Gemengde vorm 

Kenmerken van een Delier

Bovenstaande symptomen ontstaan snel (binnen uren tot dagen) en zijn wisselend aanwezig (vaak ‘s avonds en ‘s nachts erg verward en onrustig, overdag afwisselend suf / gedesoriënteerd en relatief helder).

Iemand met een delier

1. Is onrustig
2. is rustig
3. is apatisch
4. is zowel onrustig, rustig en apatisch

Oorzaak delier

Bij een delier is altijd een lichamelijke oorzaak zoals:

Infectie (vooral een urineweginfectie en longontsteking), koorts

Medicatie (bij starten of juist bij plotseling stoppen); 

Botbreuken of (grotere) wonden

Urineretentie (= urine die achterblijft in de blaas na het plassen)

Hartinfarct, hartritmestoornissen

Hormoonstoornissen; ontregelde suikerziekte, slecht werkende schildklier

Tekorten aan bepaalde voedingsstoffen of algehele ondervoeding

Operatie/ narcose

Bij een delier...

1. is er altijd een lichamelijke oorzaak
2. is de energievoorziening naar de hersenen niet goed
3. Is er een stoornis in de thalamus
4. alle antwoorden zijn goed

Wat is geen oorzaak van een delier?

1. Dementie
2. UWI
3. Uitdroging
4. Obstipatie

Behandeling delier

• Oorzaak opsporen en behandelen. 
• Delier verdwijnt alleen als onderliggende lichamelijke stoornis verdwijnt/ vermindert
  
• Aanpassen zorg en begeleiding. Bijv.:

1. Structuur aanbieden (dag/ nacht, vaste verzorgers)
   
2. Angst voorkomen en bestrijden (geruststelling, fysieke aanwezigheid, hulp bij oriëntatie)
   
3. Voorkomen van gevaarlijke situaties (door bijv. agressie, hallucinaties of slechte zelfzorg)
   

• Eventueel medicatie. 

Als aanpassing zorg en begeleiding de symptomen onvoldoende kan bestrijden, is het mogelijk om angstremmende en/ of rustgevende medicatie te geven. Medicatie heeft echter ook altijd bijwerkingen, mogelijk nadelige gevolgen.

Hoe wordt een delier behandeld?

1. zorgvrager activeren, prikkelen
2. lichamelijke oorzaak behandelen
3. familie/mantelzorg even op afstand houden
4. veilige omgeving

wanneer verdwijnt een delier?

1. Een delier verdwijnt vanzelf binnen een paar uur.
2. Wanneer de patiënt beter slaapt en eet.
3. Een delier verdwijnt vanzelf binnen een week.
4. Wanneer de oorzaak is behandeld.

1. Dementie

2. Delier

Neuropathie

Oftewel: zenuwschade door minder goed werkende bloedvaten

Symptomen: pijn, tintelingen, gevoelloosheid, zweten, minder gevoel en spierkracht in benen

Een mogelijke complicatie bij diabetes is neuropathie. Wat is dit?

1. een netvliesbeschadiging
2. een nierbeschadiging
3. een zenuwbeschadiging
4. een bloedvatbeschadiging

(Poly)neuropathie

• uitval / vermindering perifere zenuwen

• oorzaak niet geheel duidelijk: hoge of sterk wisselende suikerwaarden / verminderde doorbloeding zenuwen

Indeling neuropathie

Afwijkingen in:

-sensibele zenuwen (gevoelszenuwen)

-motorische zenuwen (zenuwen die spierfunctie aansturen)

-autonome zenuwen (aansturen functie transpireren, hart etc)

Oppervlakkige en diepe gevoel:

-oppervlakkig:protectieve(beschermende)sensibiliteit (PS): gevoel in de huid

-diepe gevoel: propriocepsis : onvoldoende waarneming lengte van de spieren en de standen van de gewrichten

Diagnostiek

Latere complicaties gevolgen

Door te lang te hoge suikerspiegel onstaan er neurologische afwijkingen waaronder slecht tot geen gevoel in de voeten .

Neuropathie: Uit zich in slecht functionerend zenuwstelsel. Diabetes neuropatie gaat gepaard vermindering van de geleidingssnelheid van de zenuwen 

Gevolgen zijn: uitval van temperatuur gevoel, trillingsgevoel, pijngevoel of gevoel in spiergeleiding   

Hoe heet de complicatie van diabetes mellitus waarbij sprake is van gevoelloosheid, pijnlijke tintelingen of een branderig gevoel in de handen en voeten

1. Atherosclerose
2. Nefropathie
3. Retinopathie
4. Neuropathie

Het woord neuropathie is afgeleid van:

1. leer van de hersenen
2. aandoening aan de zenuwen
3. leer van de zenuwen
4. aandoening aan de ledematen

Meningitis

Sarella en Naomi

Wat is een meningitis/ hersenvliesontsteking

• Ontsteking van de hersenvliezen
• hersenvliezen als bescherming
• Door bacterie of virus

Waardoor kan een meningitis veroorzaakt worden?

1. Bacterie
2. Virus
3. Zowel virus als bacterie

Meningitis of nekkramp zijn andere benamingen voor:

1. Hersenschudding
2. Koortsstuipen
3. Epilepsie
4. Hersenvliesontsteking

Wat merk je bij een meningitis

• Verschijnselen bij baby's
• Verschijnselen bij volwassenen

Het kan moeilijk zijn om onderscheid te maken tussen virale of bacteriële meningitis, omdat de symptomen vrijwel gelijk zijn. Het is raadzaam tijdig een arts in te schakelen die onderzoekt om welke vorm het gaat. De bacteriële vorm kan immers zeer gevaarlijk zijn. 

De belangrijkste symptomen van hersenvliesontsteking zijn:

Hoofdpijn (met name bij bukken).

Stijve nek.

Koorts.

Daarnaast komen de volgende klachten voor:

Braken.

Overgevoeligheid voor licht.

Spierslapte (bij ernstige gevallen).

Verlamming.

Verminderd spraakvermogen.

Dubbelzien.

Epileptische aanvallen

Rode vlekjes (die niet wegdrukbaar zijn) op de romp, slaperigheid (eventueel gevolgd door coma) en stuiptrekkingen, in combinatie met bovengenoemde symptomen, duiden op bacteriële meningitis. 

Ook hoog gehuil bij baby's en jonge kinderen (in combinatie met bovengenoemde symptomen) kan een aanwijzing zijn voor hersenvliesontsteking. 

Meningitis

Meningitis is heel pijnlijk doordat de hersenvliezen veel zenuwuiteinden bevatten. De patiënt heeft hoofdpijn. De nek is bij voor- en achteroverbuigen in meer of mindere mate stijf.

Vaak een virus: vaak vanzelf over.

Bacterieel: hevigere en acute symptomen, petechiën, levensbedreigend en vaak met restverschijnselen (psychisch of lichamelijk)

Welk verschijnsel komt NIET voor bij meningitis?

1. Nekkramp
2. Diarree
3. Koude rillingen
4. Gewrichtspijn

Onderzoeken naar meningitis

• Lichamelijk onderzoek/ neurologisch onderzoek
• Lumbaalpunctie
• Ct-scan
• Bloedonderzoek
• Bloedkweek

De diagnose gebeurt door vloeistof uit de ruggenmerg af te nemen en die in het laboratorium te onderzoeken. De behandeling bestaat uit het toedienen van specifieke antibiotica. Een inenting is dé manier om mensen tegen meningitis te beschermen. Een grootscheepse inentingactie is het meest effectieve middel om verdere verspreiding te voorkomen. Er bestaat een vaccin dat langdurige bescherming tegen meningitis A biedt (tot op 10 jaar) en dat zelfs voorkomt dat mensen die besmet zijn met de bacterie maar zelf nog gezond zijn, de bacterie overdragen.

De diagnose meningitis

• Zekerheid na lumbaalpunctie