herh

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Redekundig ontleden: even herhalen/oefenen 

Lijdend Voorwerp

• Wie / wat + gezegde + onderwerp
• Ondergaat de handeling
• Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp!
• Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

Meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp (mv)

- Hoeft niet altijd in een zin te staan;

- Een MV is bijna altijd een mens of een dier;

- Controleer of je aan/voor kunt weglaten of kunt toevoegen.

Meewerkend voorwerp (mv)

Meewerkend voorwerp (mv)

Het meewerkend voorwerp is een zinsdeel. 

Dit zinsdeel geeft aan voor wie iets bestemd is. 

Mijn broer /heeft /een auto /voor mijn oom /gekocht. (met lv)

De auto is /voor mijn oom/ gekocht. (zonder lv)

Meewerkend voorwerp (mv)

Meewerkend voorwerp (mv)

Het meewerkend voorwerp is een zinsdeel. 

Dit zinsdeel geeft aan voor wie iets bestemd is. 

Aan hem/ heb/ ik /de oplossing /gegeven (met lv)

De oplossing /is /aan hem /gegeven. (zonder lv)

Meewerkend voorwerp (mv)

Voorzetselvoorwerp

1. begint altijd met een voorzetsel ​

                                   én​ 

2. is altijd verbonden met het belangrijkste werkwoord van de zin.​

Voorzetselvoorwerp

De jongen zorgt voor zijn oma.

De klas klaagt over de moeilijke toets.

Verschil vzv en bwb

• Plaats of tijd -> bijwoordelijke bepaling
• Kun je het voorzetsel vervangen door een ander voorzetsel, is het een bijwoordelijke bepaling.

Voorzetselvoorwerp of bijwoordelijke bepaling?

Ik wacht op de trein.

Ik wacht op het station. 

Voorzetselvoorwerp: niet letterlijk

Bijwoordelijke bepaling: letterlijk

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Om de bijwoordelijke bepaling te vinden, stel je de vragen:

• waar?= bijwoordelijke bepaling van plaats
  
• wanneer?= bijwoordelijke bepaling van tijd
  
• hoe?= bijwoordelijke bepaling van reden
  

Bepaling van gesteldheid

Vertelt iets over de "gesteldheid"(toestand) van het onderwerp of het lijdend voorwerp.

• De partijleider verscheen smalend lachend voor de camera 
• Tim verft zijn haren groen

Stel de vraag hoe + gezegde + onderwerp/lijdend voorwerp.

Controleer dan of het antwoord iets zegt over zowel het gezegde als over het onderwerp of het lijdend voorwerp. Zo ja, dan is dat een bepaling van gesteldheid. 

Jamila huilt al de hele dag.
Huilt = ...

1. Persoonsvorm
2. Onderwerp
3. Meewerkend voorwerp
4. Lijdend voorwerp

Mo geeft zijn zusje een nieuw boek.
Zijn zusje =

1. Persoonsvorm
2. Onderwerp
3. Meewerkend voorwerp
4. Lijdend voorwerp

Het boek van J.K. Rowling heb ik al weken uit.
Het boek = ...

1. Persoonsvorm
2. Onderwerp
3. Meewerkend voorwerp
4. Lijdend voorwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

Zin:

Lisanne

heeft

een lieve brief

voor haar oma 

geschreven. 

Het gros van de deelnemers draait lachend zijn hand om voor de aangereikte opdrachten.
Benoem 'lachend'

1. Bijwoordelijke bepaling
2. Bepaling van gesteldheid
3. Voorzetselvoorwerp

Archeologen ontdekken na 3000 jaar een gedecoreerd paardengraf in Sudan.

Na 3000 jaar?

1. bijwoordelijke bepaling
2. Bepaling van gesteldheid
3. Voorzetselvoorwerp

Wat is het voorzetselvoorwerp?
Er staat een brandweerauto voor ons huis.

1. staat voor
2. voor ons huis
3. ons huis
4. is er niet

Zij is erg bang voor spinnen.
Wat is het voorzetselvoorwerp?

1. bang voor
2. bang voor spinnen
3. voor spinnen
4. is er niet

Ik ben dit keer benieuwd naar de resultaten van de oefening.
Wat is het voorzetselvoorwerp?

1. is er niet
2. benieuwd naar
3. naar de resultaten
4. naar de resultaten van de oefening

Zij woonde lang in het centrum van Amsterdam.
Benoem de bvb('s).

1. van Amsterdam
2. lang
3. lang, van Amsterdam
4. het centrum

Wat is de bijwoordelijke bepaling/wat zijn de bijwoordelijke bepalingen in deze zin?

Ik heb alles aan mijn vriendin verteld.

1. aan mijn vriendin
2. ik
3. alles
4. er is in deze zin geen bijwoordelijke bepaling

Vandaag hebben we de bijwoordelijke bepaling behandeld.

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

1. Vandaag
2. we
3. de bijwoordelijke bepaling
4. hebben behandeld

'De fiscalist verklaarde het bedrijf failliet.'
Bepaling van gesteldheid?

Wat is de bepaling van gesteldheid in de volgende zin:
'Na de lange tocht kwam hij hongerig thuis.'

Wat is de bijwoordelijke bepaling/wat zijn de bijwoordelijke bepalingen in deze zin?

Ik heb mijn pyjama eigenlijk aan.

1. ik
2. heb
3. mijn pyjama
4. eigenlijk