Zestiende en zeventiende eeuw

Literatuurgeschiedenis
Vorige les: historische context 16de en 17de eeuw

Vandaag: even herhalen + nakijken opdracht
+ uitleg culturele context (paragraaf 2) 

1 / 44
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 44 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Literatuurgeschiedenis
Vorige les: historische context 16de en 17de eeuw

Vandaag: even herhalen + nakijken opdracht
+ uitleg culturele context (paragraaf 2) 

Slide 1 - Tekstslide

Ander woord voor ''reformatie''

Slide 2 - Open vraag

Wat was de aanleiding voor de hervorming (reformatie)?

Slide 3 - Open vraag

Tachtigjarige Oorlog (1568-1648)
Leider van het verzet was:
A
Filips II
B
Willem van Oranje
C
Karel V
D
Willem de Zwijger

Slide 4 - Quizvraag

Wat heeft het Wilhelmus te maken met de Tachtigjare Oolog?

Slide 5 - Open vraag

Betekende de ''Gouden Eeuw'' voor iedereen luxe en welvaart?
A
ja
B
nee

Slide 6 - Quizvraag

Nakijken 
opdr 1 
Spaanschen Brabander 
G.A. Bredero 

Slide 7 - Tekstslide

 Culturele context

Slide 8 - Tekstslide

Humanisme
Vanaf 14de eeuw -> geleerden gingen nadenken over de mens zelf 

Humanisme kwam op 
Humanisme is een levensbeschouwing die mensen voorop stelt en uitgaat van de waarde van mensen.

Erasmus (1466-1536) 
Verdraagzaamheid, gewetensvrijheid en gematigdheid 

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Tekstslide

 Antropocentrisme
<> theocentrisme

Menselijke prestaties waren niet langer ingegeven door God, maar kwamen uit de persoon zelf voort.

Antropocentrisch wereldbeeld = op de mens gericht wereldbeeld
Gr. anthroopos = mens



Slide 11 - Tekstslide

Kunst en cultuur
  • Renaissance = wedergeboorte
  • 14e eeuw, Italië
  • Terugkijken naar het glorierijke verleden: de Romeinse tijd en de daaraan voorafgaande Griekse cultuur
  • bestudeerd door de humanisten

Slide 12 - Tekstslide

Burgerlijke cultuur 
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 
- rijke burgers, stadsbesturen en stedelijke instellingen gaven opdracht voor kunst en cultuur
- burgerlijke cultuur 
- tonen van de ''Verkeerde Wereld'' 

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Zag je een spreekwoord?

Slide 15 - Woordweb


Slide 16 - Open vraag


Slide 17 - Open vraag


Slide 18 - Open vraag

Schuttersstukken 
- schutters: getrainde en bewapende burgers
- groepsportretten
- De nachtwacht van Rembrandt 

Genreschilderij 
- gewone gebeurtenissen uit dagelijks leven 
- strategie ''Verkeerde Wereld''
- bekijker kon lachen om fouten van anderen en ze zelf niet maken 

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Video

Slide 21 - Tekstslide

Aan de slag 
- Lezen: paragraaf 2 Culturele context (blz. 55,56, theorieboekje)

- Maken: opdracht 4 + 5 (blz. 47,48, vragenboekje) 

Slide 22 - Tekstslide

Zestiende eeuw 
Twee belangrijke ontwikkelingen in West-Europa:

1. Hervorming (reformatie)
2. Streven van vorsten naar centralisatie en absolutisme 

Nu: filmpje over hervorming. Daarna paar vragen. 

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Video

Waarom ontstond er steeds meer onvrede over de rooms-katholieke kerk?

Slide 25 - Open vraag

Wat waren ''aflaten''?

Slide 26 - Open vraag

De hervorming (reformatie) had op de gewone burger weinig impact.
A
waar
B
niet waar

Slide 27 - Quizvraag

Wie schreef er 95 stellingen tegen de aflaathandel?
A
Erasmus
B
Reynaert de Vos
C
Johannes Calvijn
D
Maarten Luther

Slide 28 - Quizvraag

Streven van vorsten naar centralisatie en absolutisme 
- Nederlanden (of Lage Landen): aanduiding voor zeventien gewesten. 
- 16de eeuw: koning van Spanje Karel V werd landsheer over deze Nederlanden.
- Filips II werd zijn opvolger.


Slide 29 - Tekstslide

Karel V & Filips II:

- Wilden één centraal geregeerd rijk met een absolutistisch vorst aan het hoofd (die vorst had dan onbeperkte macht natuurlijk...)
- Eén geloof: rooms-katholiek 

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Tachtigjarige Oorlog
De Nederlanden kwamen in opstand:
- tegen deze absolutistische politiek
- vervolging van hen die tot het nieuwe geloof waren overgegaan 

Tachtigjarige Oorlog (1568 - 1648) 

1648 einde: Vrede van Münster 
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd als onafhankelijke staat erkend 


Slide 32 - Tekstslide

Republiek der zeven verenigde Nederlanden (1586-1795)
- Gewest Holland maakte de dienst uit
- Kwamen regelmatig bijeen om gezamenlijk te vergaderen (De Staten Generaal).
Amsterdam
Centrum van de macht en welvaart

Slide 33 - Tekstslide

Willem van Oranje

- Edelman, tegenstander van Filips II
- Leider van het verzet 
- 'Vader des vaderlands'
- Wilhelmus (?) 

Slide 34 - Tekstslide

Ken je het Wilhelmus eigenlijk een beetje?

Vul de eerste zin aan: Wilhemus van ....
....
.... den dood.

Slide 35 - Open vraag

Slide 36 - Video

Gouden eeuw
Het noorden beleefde een gouden eeuw op het gebied van kunst, economie en wetenschappen.



Tachtigjarige oorlog (1568-1648) eindigde met de vrede van Münster.

Amsterdam werd belangrijkste havenstad. 

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Tekstslide

Wat heb je geleerd over de historische achtergrond van de 16de en 17de eeuw?

Slide 39 - Open vraag

Aan de slag 
Voor maandag:

- lezen theorie 1 Historische context, blz. 54
- maken opdracht 1 (Spaanschen Brabander), blz. 43 t/m 45

Slide 40 - Tekstslide

3 kenmerken

Slide 41 - Tekstslide

2. Individualisme
Ieder was een individuele persoonlijkheid die tot grootse dingen in staat was, niet dankzij de gemeenschap waarin hij leefde, maar door zijn eigen verstand en wilskracht
3

Slide 42 - Tekstslide

3. Empirisme
het zelf onderzoeken/willen uitvinden hoe de natuur en de wereld in elkaar zitten.

--> Bloei van de wetenschap

4

Slide 43 - Tekstslide

Homo universalis

Ultieme doel: uitblinken op alle gebieden van de menselijke cultuur

Voorbeeld: Leonardo Da Vinci (echte empirist)

6

Slide 44 - Tekstslide