Les 1: bovenste luchtwegen, griep en verkoudheid

• farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 1

P4 : Lucht

Leerdoelen periode 4

Lesdoel

• Wat de meest voorkomende aandoeningen van de bovenste luchtwegen zijn
  
• Wat de werking en toepassing is van de verschillende geneesmiddelgroepen die bij luchtwegaandoeningen worden gebruikt
  
• Welke patiënteninstructies van belang zijn bij geneesmiddelen bij luchtwegaandoeningen. 

Programma

Hoeveel weet je al over de luchtwegen?

Ik weet veel

Ik weet een beetje

Voor mij is dit nog nieuw

Luchtwegen

Bovenste luchtwegen

• Mondholte

• Neusholte

• keelholte

Onderste luchtwegen

• luchtpijp, de luchtpijptakken (bronchiën) en het longweefsel (longblaasjes).

Aandoeningen van de luchtwegen

• Verkoudheid
• Overgevoeligheid/ allergie
• Aften
• Keelinfecties

Allergische reactie

Abnormale reactie op lichaamsvreemde stof (allergeen)

Normaal merk je niets van het onschadelijk maken van antigeen

Als je klachten krijgt --> allergische reactie

Antigeen = allergeen

Allergie

• Onstaat na HERHAALD contact
• Elke lichaamsvreemde stof--> specifiek antilichaam
  
• Antilichamen opgeslagen en gebonden aan mestcellen
  
• Te heftige reactie -->mestcel kapot --> mediatoren vrij (histamine)
  

Allergie

• Allergie is niet te voorspellen
  
• Eventueel per keer anders
  
• Niet aangeboren
  
• Wel erfelijk is aanleg voor allergie > contact allergie vermijden
• medicatie, voedsel (gluten)

Verdieping aandoeningen 

wat	Maak een mindmap over verkoudheid, overgevoeligheid, aften. Benoem de symptomen, oorzaak en niet medicamenteuze adviezen
Tijd	15 min
hoe	In twee tallen
hulp	boek-buur
uitkomst	Je weet wat de meeste voorkomende aandoeningen zijn van de luchtwegen en welke symptomen daarbij horen
klaar	klassikaal

Behandeling infecties

Bacterie --> antibioticum (oraal)
Virus -->symptomen behandelen
Schimmel -->antimycoticum (lokaal)

Niet medicamenteus

Aandoeningen van de mond

• Reinigen gebit
• Verhogen speekselproductie :zuigtablet, kauwgom
• Gorgelen: met vloeistof

Verkoudheid

• Stomen; verminderd hoofdpijn en oorpijn

Poetsen met zachte borstel
Verhoging speekselproductie  smering mond en keel
Speeksel is ook licht antiseptisch
De geneesmiddelen in een zuigtablet hebben zelf nauwelijks effect (te korte verblijftijd voor goede werking)
Zuigen is de goede werking, kiezelsteentje zou ook kunnen , maar beschadigt mogelijk gebit
Bij gorgelen spieren en weefsles in de keel beter doorbloed, bevordert genezing
Gorgelen zachtjes en hoofd regelmatig bewegen naar voren, achteren en opzij

Geneesmiddelen koppelen aan geneesmiddelgroepen

wat	Je krijgt aantal geneesmiddelen en een werkblad met daarop de geneesmiddelgroepen
Tijd	15 min
hoe	In twee tallen
hulp	boek-buur
uitkomst	Je kan de geneesmiddelen koppelen aan de geneesmiddelgroepen. Je neemt het over in je tabel
klaar	klassikaal

Werking van de geneesmiddelen

wat	Beantwoord de volgende meerkeuze vragen
Tijd	10 min
hoe	In twee tallen
hulp	boek-buur
uitkomst	Je kent de werking van de belangrijkste geneesmiddelen
klaar	Je neemt de antwoorden over in je tabel

Wat is waar over xylometazoline

1. geeft een vernauwing van de kleine bloedvaten van het neusslijmvlies, waardoor het neusslijmvlies slinkt
2. mag maximaal 7 dagen gebruikt worden
3. mag je meer dan 3 keer per dag gebruiken
4. vermindert de loopneus

Corticosteroid neusspray's :

1. vermindert ontsteking in de neus
2. werken pas na een paar weken
3. therapietrouw is van belang
4. vermindert zwelling in de neus

cromoglicinezuur neusspray's :

1. Remmer histamineafgifte
2. moet je gebruiken voordat je in aanraking komt met het allergeen Beschermt neusslijmvlies tegen overgevoeligheidsreactie
3. therapietrouw is van belang
4. 1-2 keer per dag gebruiken

antihistaminica neusspray's

1. blokkeren de werking van histamine
2. levocabastine is alleen op recept
3. bij acute klachten van overgevoeligheid
4. verminderen de ontsteking in de neus

eisen neusspray

• Neusdruppels = rhinoguttae

• Isotoon
• Geconserveerd
• Viscositeit
• Voor gebruik neus snuiten
• Druppels: hoofd opzij (eventueel achterover)
• Pipetje reinigen

Hoesten

Hoest

• Bij aandoening bovenste en onderste luchtwegen
  
• Reactie op prikkel= nuttig
• Acuut hoesten = korter dan 3 weken
• oorzaak: luchtweginfectie, longontsteking, hyperreactiviteit van de slijmvliezen (roken, airconditioning), ACE remmer

Hoesten door acre-remmer

• ace-remmer: hartaandoeningen
• bijwerking
• prikkelhoest
• A2 antagonisten als alternatief 
• let op chronisch gebruik codeïne

Hoest

• productief: vooral slijm
• niet-productief: kriebel/prikkel, vastzittende hoest

Hoestmiddelen

• Hoestprikkeldempende stoffen
  
• Expectorantia (slijm ophoesten makkelijker)
  
• Mucolytica (slijm afgebroken, minder taai)
  
• Emollientia (verzachten slijmvliezen)
  
• Antihistaminica
  

Geneesmiddelen bij hoest

wat	Je gaat je verdiepen in de geneesmiddelen die gebruikt worden bij hoestklachten
Tijd	10 min
hoe	In twee tallen
hulp	boek-buur
uitkomst	Je kent de geneesmiddelgroepen, geneesmiddelen en werking van de geneesmiddelen bij hoest
klaar	Je neemt de antwoorden over in je tabel

Let op

• hoestmiddelen en diabetes
• noscapine + VKA! 

Welke 3 dingen heb je deze les geleerd

Afsluiting

• vooruitblik
• huiswerk
• rondvraag 

Versopte neus

Verkoudheid

Overgevoeligheid

Aften

Keelpijn

ontsteking mondslijmvlies