Herhalingsles tv h5 en h6

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Herhalingsles 

Taalverzorging h5 en h6 

H5 - Bijwoordelijke bepaling 

-We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de 'prullenbak'. Alles wat je overhoudt na het benoemen van de zinsdelen, noem je de bwb.

-Een bijwoordelijke bepaling (bwb) geeft antwoord op vragen als: Waar? Waarheen? Waarom? Waardoor? Waarvandaan? Wanneer? Hoe? Van wie 

Voorbeeld

Op de Utrechtse kermis bezochten we een waarzegster. 

(Waar?)

Op de Utrechtse kermis 

Oefenopgave 

Ontleed de volgende zin:

Hessels nieuwe dwergkonijn komt uit het dierenasiel.

pv=

ow=

wg=

lv=

mv=

bwb=

Antwoord 

Hessels nieuwe dwergkonijn komt uit het dierenasiel.

pv=komt

ow=Hessels nieuwe dwergkonijn

wg=komt

lv= - 

mv= -

bwb= uit het dierenasiel 

H5 - Als/dan 

 Als gebruik je als iets hetzelfde is (even groot als). 

Dan gebruik je als er een verschil is: Kees is groter dan Jan.

Uitzondering: woordje zo (twee keer zo groot als). Er is wel een verschil, maar door het woordje zo, krijg je als. 

Oefenopgave 

1. Bij de Jumbo verdien je als vakkenvuller net zo veel als/dan bij de AH.

2. Het gras bij de buren is altijd groener als/dan bij ons.

3. Lana vindt dit blauwe jasje veel mooier als/dan dat rode jasje.

Antwoord 

1. als

2. dan

3. dan 

H5- verkleinwoorden 

Van zelfstandige naamwoorden kun je verkleinwoorden maken. Een verkleinwoord maak je meestal door het achtervoegsel -je achter een zelfstandig naamwoord te plakken: huis – huisje, stok – stokje.

Soms moet je ook nog iets anders veranderen. Bijvoorbeeld: ketting – kettinkje; koning – koninkje auto – autootje; café – cafeetje

Let op bij woorden die op een lange enkele klinker eindigen: pyjama – pyjamaatje; café – cafeetje; auto – autootje; paraplu – parapluutje; tosti – tostietje; baby – baby’tje.

Oefenopgave 

Wat is het verkleinwoord van:

1. beweging 

2. bodem

3.glas

Antwoord 

1. beweginkje 

2. bodempje

3. glaasje 

H6 - vaste voorzetsels 

Sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel (vz) bij zich: twijfelen aan, rekenen op, verlangen naar. Je zegt niet hopen bij of hopen met, want hopen op is een vaste combinatie. Bij werkwoorden met zo’n vast voorzetsel kun je het voorzetsel niet vervangen door een ander voorzetsel.

Voorbeeld:

– Al in juni verlangen veel leerlingen naar de zomervakantie.

Oefenopgave 

Vul het vaste voorzetsel in:

1. Verheug jij je al ... de zomervakantie?

2. Ondertussen kunnen jullie ... elkaar overleggen over de opdracht.

3. Duitsland grenst ... negen verschillende landen.

Antwoord 

1. op 

2. met

3. aan 

H6 - meervoud 

Zo maak je een meervoud op -en:

• Vaak hoef je alleen maar -en achter het woord te zetten:

boer → boeren, dans → dansen, lot → loten.

Zo maak je een meervoud op -s

• Vaak hoef je alleen maar -s achter het woord te zetten:

tafel → tafels, café → cafés, cadeau → cadeaus

• Soms moet je een apostrof (’) voor de -s schrijven. Dat doe je bij woorden op -a, -o, -u, -i of -y: pizza → pizza’s, polo → polo’s

H6 - meervoud 

Zo schrijf je het meervoud van woorden die eindigen op -ee en -ie

• Als het enkelvoud eindigt op -ee, maak je het meervoud met -ën:

zee → zeeën; slee → sleeën; orchidee → orchideeën.

• Als het enkelvoud eindigt op -ie, maak je het meervoud met -ën of met - n : knie → knieën; bacterie → bacteriën.

• Als de klemtoon op de -ie valt, komt er -ën bij: amfibie → amfibieën.

Oefenopgave 

Vul het meervoud in:

1. fantasie

2. bikini 

3. reis 

Antwoord 

1. fantasieën

2. bikini's 

3. reizen 

H6 - werkwoordspelling 

Oefenopgave t.t.

1. Ilonka (hebben) zich uitgebreid in Gambia (verdiepen).

2. Op het strand in Scheveningen (vinden) je de mooiste schelpen.

3. Aan het eind van de avond (worden) het kampvuur (doven).

Oefenopgave v.t. 

1. De overtocht naar Ameland (kosten) 15 euro.

2. (Hebben) jij de vliegtickets al (bestellen) ?

Antwoorden t.t. en v.t. 

1. Ilonka heeft zich uitgebreid in Gambia verdiept.

2. Op het strand in Scheveningen vind je de mooiste schelpen

3. Aan het eind van de avond wordt het kampvuur gedoofd.

1. De overtocht naar Ameland kostte 15 euro.

2. Had jij de vliegtickets al besteld?

Succes met leren!