Week 20 Nederlands 3 havo grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands 3 havo week 20

Leerdoelen

Deze week:

• We weten wat een lijdend voorwerp is.
• We weten wat een meewerkend voorwerp is.
• We weten wat een voorzetselvoorwerp is.
• We weten wat een bijwoordelijke bepaling is.

Nieuwe week & nieuwe taak

Maar eerst...

 even ontspannen met een goed boek!

Afspraken in de les

Algemene afspraken m.b.t. corona!

• Je hebt je spullen op orde. Je hebt bij je: Kern (Nederlands lesboek), een schrift, een leesboek en pen/papier.
• Spullen niet op orde: BV op Magister. 
• Huiswerk niet op orde: HV op magister (ook als je huiswerk voor een deel af is).
• Mobiele telefoons => bij start van de les in je tas. Een mobiele telefoon is alleen toegestaan als de docent het aangeeft.
• Twee keer waarschuwen moet voldoende zijn! Zo niet, na de les bij de docent melden en dan maken we een afspraak hoe het in het vervolg beter kan in de les.

PTD rapportperiode 3 

Herhaling taalverzorging (spelling totaal)

45 min

(1x)

NEE

104

SO

Boekentoets (2 boeken)

45 min

VK

NEE

Nr.	Toets-vorm	Leerstof/ Leerdoel	Tijd	Weging	Her- kans
301	PW	Lezen + woordenschat en theorie lezen	90 min	3	Nee
302	SO	Grammatica en formuleren	45 min	1	Nee
303	Presentatie	Boekentoets	Max 10 min	1	Nee

31 mei

Grammatica

Agenda week 20 16mei t/m

20 mei 2022

• Vervolg grammatica en formuleren.
• Eigen boekje, Vlekkeloos en Kern hoef je niet mee te nemen.
• Code LessonUp: ftozd
  
• Je leest alleen boeken die op de lijst staan!
  
• Je leest nieuwe boeken! Dus niet dezelfde boeken als in periode 1.

Herhaling vorige les

De vorige les zijn we gestart met de herhaling van grammatica.

Maken 

Maak opdracht 1 op bladzijde 10 t/m 12 van je boekje

Lijdend voorwerp (p. 6)

Om het lijdend voorwerp te vinden zoek je eerst het onderwerp en het werkwoordelijk gezegde. Dan stel je de vraag Wie / wat + wg + ow? Het antwoord op die vraag is het lijdend voorwerp.

Mijn oma bakt een appeltaart. Wie / wat bakt mijn oma? Antwoord: een appeltaart = lv.

Als controle kun je de vraag stellen Wie / wat wordt / worden door het ow ge…?

Wie / wat wordt / worden door mijn oma gebakken? Antwoord: een appeltaart = lv

Pas op!

· Niet in alle zinnen staat een lijdend voorwerp.

Mijn oma is al de hele dag aan het bakken.

Morgen vertrekken we om tien uur.

Onze hond is erg waaks.

· Het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

· In een zin met een naamwoordelijk gezegde kan geen lijdend voorwerp voorkomen.

Lijdend voorwerp (p. 6)

Pas op!

· Niet in alle zinnen staat een lijdend voorwerp.

Mijn oma is al de hele dag aan het bakken.

Morgen vertrekken we om tien uur.

Onze hond is erg waaks.

· Het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

· In een zin met een naamwoordelijk gezegde kan geen lijdend voorwerp voorkomen.

Meewerkend voorwerp (p. 7)

Om het meewerkend voorwerp te vinden zoek je eerst het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp. Dan stel je de vraag Aan / voor wie + wg + ow + lv? Het antwoord op deze vraag is waarschijnlijk het meewerkend voorwerp. Om dat zeker te weten stel je nog een controlevraag: Kan ik aan of voor weglaten (als het er staat) of juist toevoegen (als het er niet staat)? Als dat zo is, dan weet je zeker dat je te maken hebt met een meewerkend voorwerp.

Meewerkend voorwerp (p. 7)

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp voorkomen. Dat is vooral het geval als er in de zin een werkwoord staat dat iets met ‘zeggen’ (vertellen, beloven, vragen, aankondigen, uitleggen, etc.) of ‘geven’ (geven, overhandigen, (uit)lenen, uitreiken, sturen, verlenen, verkopen, etc.) te maken heeft.

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met aan of voor, maar dat hoeft niet. Als het begint met aan of voor, dan moet je dat kunnen weglaten; staat aan of voor er niet voor, dan moet je dat erbij kunnen zetten.

Voorzetselvoorwerp (p. 8)

Sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel bij zich. Bijvoorbeeld: twijfelen (aan), rekenen (op), wachten (op), houden (van) en luisteren (naar). Zo’n vast voorzetsel kun je niet vervangen door een ander voorzetsel (zonder de betekenis van het werkwoord waar het bij hoort, te veranderen) en wordt meestal niet letterlijk, maar figuurlijk gebruikt. Ik wacht op mijn vader. Letterlijk: ‘Ik zit boven op mijn vader te wachten.’

Figuurlijk: ‘Ik wacht tot mijn vader komt.’

Voorzetselvoorwerp (p. 8)

Als er in het werkwoordelijk gezegde zo’n werkwoord met een vast voorzetsel voorkomt, heb je te maken met een voorzetselvoorwerp. Je vindt het zo:

1. Kijk of er in het werkwoordelijk gezegde een werkwoord voorkomt dat een vast voorzetsel bij zich heeft.

2. Controleer of je het zinsdeel dat begint met dit voorzetsel, kunt weglaten of vervangen door een zinsdeel dat begint met een ander voorzetsel, zonder de betekenis van het werkwoord te veranderen.

Voorzetselvoorwerp (p. 8)

3. Lukt dit niet, dan is er een voorzetselvoorwerp. Dit is het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel. (Lukt dit wel, dan is het zinsdeel dat begint met het voorzetsel, een bijwoordelijke bepaling. Zie stap 7.)

Ik wacht op het plein op mijn vader.

wg = wacht (wachten heeft een vast voorzetsel: op!)

Op mijn vader = vv

(op figuurlijk gebruikt en niet te vervangen door een ander voorzetsel)

op het plein = bwb (op letterlijk gebruikt (geeft een plaats aan) en wel te vervangen door een ander voorzetsel: in het park, bij de auto, achter het stadhuis, etc.)

Bijwoordelijke bepaling (p. 9)

Een bijwoordelijke bepaling vertelt wat over het werkwoordelijk gezegde en geeft antwoord op vragen als:

Waar? Jan loopt in de tuin.

Wanneer? Jan komt morgen.

Hoe? Hij skiet heel erg goed.

Waarheen? Ik fiets naar school.

Waarom? Vanwege de kou neem ik de bus.

Waardoor? Door de vorst knapte de waterleiding.

Waarmee? De slager snijdt de biefstuk met een speciaal mes.

Met wie? Ik ga met hem naar het schoolfeest.

Enzovoort!

Bijwoordelijke bepaling (p. 9)

Let op!

· Ook bovenstaande vraagwoorden zelf zijn in een zin een bijwoordelijke bepaling.

Waarom zeg je dat? waarom = bwb

· Dat geldt ook voor woorden als zeker, absoluut, allicht, natuurlijk, misschien, vermoedelijk, waarschijnlijk, niet en wel!

Misschien komt hij niet. misschien = bwb

niet = bwb

Bijwoordelijke bepaling (p. 9)

Soms bevat een zin geen enkele bijwoordelijke bepaling, dan weer een, en andere keren meer dat een!

Vanwege het slechte weer heb ik vandaag de bus genomen in plaats van de fiets.

vanwege het slechte weer = bwb

vandaag = bwb

in plaats van de fiets = bwb

· Een bijwoordelijke bepaling kan altijd worden weggelaten.

Ik heb de bus genomen. geen bwb!

Evaluatie

• Wat was het lesdoel en heb je voor jezelf het gevoel dat je lesdoel is behaald?
  
  
• Weet je wat een lijdend voorwerp is?
• Weet je wat een meewerkend voorwerp is?
• Weet je wat een voorzetselvoorwerp is?
• Weet je wat een bijwoordelijke bepaling is?

Nakijken huiswerk

Nakijken opdrachten

Maak opdracht 2, 3 en 4 op bladzijde 12 t/m 14 van je boekje

Antwoorden opdracht 2 (p. 12)

1. Volgens veel leerlingen is zinsontleding moeilijk.

pv is

ow zinsontleding

ng is [moeilijk]

2. Ook zou het weinig zinvol zijn.

pv zou

ow het

ng zou [weinig zinvol] zijn

pv blijkt

ow het

ng blijkt [een nuttig onderdeel van het schoolvak Nederlands]

Antwoorden opdracht 2 (p. 12)

3. pv blijkt

ow het

ng blijkt [een nuttig onderdeel van het schoolvak Nederlands

4. Bij Frans, Engels en Duits schijnt kennis van de grammatica echt onmisbaar te zijn.

pv schijnt

ow kennis van de grammatica

ng schijnt [(echt) onmisbaar] te zijn

Antwoorden opdracht 2 (p. 12)

5. Misschien word jij wel dé grammatica-expert van het Rijswijks Lyceum!

pv word

ow jij

ng word [dé grammatica-expert van het CLD]

Antwoorden opdracht 3 (p. 12)

1. Mijn nicht wordt [piloot].

2. Ik ben eindelijk [weer blij].

3. Peter en Simon waren [brutaal].

4. De keurige heer lijkt [ontevreden].

5. De vader van mijn vriend is al jaren [leraar].

Antwoorden opdracht 3 (p. 12)

6. De docent bleef [rustig] tijdens de ontruiming.

7. Mijn moeder was [heel tevreden] over mijn gedrag.

8. De chagrijnige jongen bleek [de voorzitter van de leerlingenraad].

9. Zij schijnt [een betrouwbare vrouw].

10. Wordt zij na al die jaren studeren eindelijk [dierenarts]?

Antwoorden opdracht 3 (p. 12)

11. Zijn bloeddruk bleek [te hoog].

12. Was het afdelingshoofd eindelijk [beter]?

13. Waarom bleef de docent [vriendelijk] tegen de onbeleefde ouder?

14. Was hij [de jongste van de klas]?

15. Tot ongenoegen van iedereen werd de ongenode gast [verschrikkelijk dronken].

Antwoorden opdracht 8 (p. 14)

1. Wat is volgens jou het lastigste zinsdeel?

pv is

ow Wat

ng is [het lastigste zinsdeel]

2. Worden alle stappen in het gele boekje even duidelijk uitgelegd?

pv Worden

ow alle stappen

wg worden uitgelegd

pv schijnt

ow Die leerling

wg schijnt overgeslagen te hebben

Antwoorden opdracht 8 (p. 14)

3. Die leerling schijnt de meeste oefeningen overgeslagen te hebben.

pv schijnt

ow Die leerling

wg schijnt overgeslagen te hebben

4. Ongetwijfeld is hij ook een paar keer afwezig geweest.

pv is

ow hij

ng is [afwezig] geweest

Antwoorden opdracht 8 (p. 14)

5. Hij is immers wel vaker niet op school.

pv is

ow hij

wg is

6. Hij kan maar beter goed blijven oefenen.

pv kan

ow Hij

wg kan blijven oefenen

Antwoorden opdracht 8 (p. 14)

7. Vooral bij de vreemde en klassieke talen zul je grammaticakennis nodig blijken te hebben.

pv zul

ow je

wg zul nodig blijken te hebben

8. Wat voor soort leerling ben jij trouwens?

pv ben

ow jij

wg/ng [Wat voor soort leerling] ben

OK!

Als je hier bent aangekomen, dan heb je je weektaak Nederlands afgemaakt!!!