Lezen: Tekstverbanden en signaalwoorden (2)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Lesdoelen

Uitleg 

Oefenen

Evalueren

Lesdoelen

Aan het eind van deze les..

• kun je tekstverbanden herkennen a.d.h.v. signaalwoorden
• kun je het oorzakelijk verband, samenvattend verband en vergelijkend verband in een tekst herkennen.

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

'Eerst ga je naar platform 9 3/4. Vervolgens ga je door de muur. Daarna pak je de trein.'

1. Het chronologisch verband

• De gebeurtenissen worden in de juiste tijdsvolgorde     beschreven

• Let op de volgende signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst,   daarna, vervolgens, nadat en dadelijk. 

• Let ook op jaartallen!
  

'Er zijn gerechten waarbij witte rijst gewoon hóórt. Denk aan een gevulde Mexicaanse burrito of een Indische curry.'

2. Het toelichtend verband

• In de alinea wordt extra informatie gegeven over een   (deel)onderwerp, vaak in de vorm van een voorbeeld.
  

• Je herkent dit verband aan de signaalwoorden: bijvoorbeeld, zoals, zo, neem nou.., denk aan...

'Ik heb goed geleerd voor de toets, maar ik heb een onvoldoende gehaald.'

3. Het tegenstellend verband

• Bij een tegenstellend verband worden in de tekst       tegenovergestelde dingen genoemd.

• Je herkent dit verband aan de signaalwoorden: maar, hoewel, toch, echter, tegenover, aan de ene kant..., aan de andere kant...

'Roos heeft de hele week geleerd voor de proefwerkweek. Zij zal dus wel een voldoende halen.'

4. Het concluderend verband

• Uit een aantal uitspraken eerder in de tekst wordt een     conclusie getrokken.

• Let daarbij op de volgende signaalwoorden: dus, kortom, concluderend, dat houdt in..  

'Om te beginnen at ik een hamburger. Daarnaast kreeg ik een milkshake. Bovendien heb ik nog een ijsje op.'

5. Het opsommend verband

• Bij een opsommend verband worden zaken/dingen achter       elkaar genoemd.

• Let op de volgende signaalwoorden: 

       ten eerste / tweede/ derde, 

       om te beginnen, ook, daarnaast,  ten slotte.

'Ik wil heel graag een voldoende halen, want dan krijg ik van mijn vader een tientje.'

6. Het redengevend verband

• Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets     doet of vindt.

• Let daarbij op de volgende signaalwoorden: omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is.

Bas heeft een auto nodig om op tijd op zijn werk te komen. 

7. Het doel-middelverband

• Er wordt een doel genoemd en een middel waarmee dat doel bereikt kan worden.

• Let daarbij op de volgende signaalwoorden: door middel van, met behulp van, zodat, opdat, om.. te.., met als doel, waarmee, daarmee
• ''Ze heeft bijles genomen om goed te kunnen scoren in de volgende toetsweek.''

Op mijn school zijn de regels helemaal niet streng in vergelijking met de regels bij mijn zus.

8. Het vergelijkend verband

Met een vergelijkend verband maakt de auteur iets duidelijk door een verschil of een overeenkomst te noemen.

Herken je aan: in vergelijking met, net als, als, evenals, zoals, meer/groter/beter dan, vergeleken met

Doordat het glad is, gaan veel fietsers onderuit. 

9. Het oorzakelijk verband

Dit verband geeft aan waardoor iets gebeurt. 

Je herkent dit verband aan de signaalwoorden: doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij

Het oorzakelijk verband lijkt op het redengevend verband. Verschil: bij een reden neem je zelf een besluit om iets wel of niet te doen. Bij een oorzaak gebeurt iets buiten jouw wil.

Doordat het glad is, gaan veel fietsers onderuit. 

Kortom, als je totaal buiten adem raakt moet je even een seintje geven. De coopertest kan best pittig zijn voor de eerste keer.

10. Het samenvattend verband

De auteur geeft een verkorte weergave van eerdere informatie in de tekst.

Het gaat dus niet om een conclusie!

Signaalwoorden: kortom, samengevat, met andere woorden, al met al

Feit

Je kan dit controleren.

Vroomshoop heeft ongeveer 8700 inwoners.

In Amsterdam wonen 110 nationaliteiten.

Argumenten

Uitleggen waarom je iets vindt.

Let op signaalwoorden: omdat, want, daarom, namelijk..

Ik hou van sporten, omdat ik dan mijn energie kwijt kan.

Ik vind dit gebouw mooi, want het heeft mooie vormen.

Hoe herken je het verschil?

• Kijk of je het kunt controleren. Ja: het is een feit. Nee: het is een mening.
• Een mening herken je vaak aan: Ik vind , volgens mij, lijkt mij, er moet, we zouden moeten
• Een argument herken je aan: want, omdat, immers, daarom en namelijk. 

create.kahoot.it

Zelf aan de slag

Maken: Cursus 1, §3 Tekstverbanden en signaalwoorden (2),  opdr. 4 en 5.

Alles af?

1. Kijk je werk zorgvuldig na + verbeter waar nodig.

2. Huiswerk ander vak afmaken.

3. Leren toets / lezen.

• Wat heb je vandaag geleerd?
  

• Heb je nog vragen?
  

Evaluatie