Verdienen en uitgeven H3 (3.1 en 3.2 deel I)

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

5 havo ECONOMIE  ||  2021-2022

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Lesdoelen

Aan het einde van de les

• Kun je uitleggen hoe productiefactoren de productiecapaciteit beïnvloed. 
• Hoe productiefactoren de hoogte en groei van het bbp beïnvloed. 
• Uitleggen welke factoren de arbeidsproductiviteit bepalen. 

Groeifactoren

Hoogte bbp

• Productiecapaciteit (aanbodkant/structurele kant)
• Bestedingen

Bezettingsgraad: hoeveel er van de maximale productiecapaciteit gebruikt wordt.

In welke jaren is er sprake van economische groei?

In welke jaren is er sprake van economische groei?

Hoe kan de productie op lange termijn groeien?

Groei productiefactoren

Aantal productiefactoren

Kwaliteit productiefactoren

--> arbeidsproductiviteit

Arbeid

Kwaliteit en kwantiteit beroepsbevolking --> arbeidsproductiviteit. 

• Scholing/investeren in menselijk kapitaal. 
• Efficiëntie van de organisatie (arbeidsdeling en specialisatie)
• Mechanisering en automatisering.
• maatschappelijke factoren/Arbeidsmentaliteit

Leg uit wat het verschil is tussen automatieschering en mechanisering.

Arbeidsproductiviteit en loonkosten per product

Arbeidsproductiviteit: gemiddelde productie per werknemer per tijdseenheid. 

Stijging arbeidsproductiviteit --> meer productie per werknemer --> loonkosten verspreiden over meer producten --> lagere loonkosten per product --> lagere verkoopprijs --> betere concurrentiepositie. 

Rekenen

Indexcijfer loonkosten = indexcijfer loonkosten per werknemer  x 100%

                                                   Indexcijfer arbeidsproductiviteit 

Stel de loonkosten per werknemer stijgen met 9% en de arbeidsproductiviteit met 5%. Dan is het indexcijfer van de loonkosten per product --> 109 : 105 x 100% = 103,8 --> loonkosten per product stijgen met 3,8 %

Wat ook mag --> 9 - 5 = 4% 

Aan de slag

Maken H3.1 t/m 3.8

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

Waardoor wordt de arbeidsproductiviteit beïnvloed?

Naast de beroepsbevolking en arbeidsproductiviteit. Wat zou nog meer de productiecapaciteit bepalen?

Kapitaal