Verdienen & Uitgeven H3

Verdienen & Uitgeven H3

1 / 36

Slide 1: Tekstslide

EconomieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 36 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Lesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Verdienen & Uitgeven H3

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelen

Aan het einde van de les...

Kun je uitleggen hoe productiefactoren de productiecapaciteit beïnvloed.
Hoe productiefactoren de hoogte en groei van het bbp beïnvloed.
Uitleggen welke factoren de arbeidsproductiviteit bepalen.

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Groeifactoren

Hoogte bbp is afhankelijk van:

Productiecapaciteit
(aanbodkant/structurele kant, lange termijn)
Bestedingen
(vraagkant/conjunctuur, korte termijn)

Bezettingsgraad: hoeveel er van de maximale productie-capaciteit gebruikt wordt.

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aanbodkant economie =
structurele kant

De aanbodkant van de economie gaat over de productie van goederen en diensten. Het gaat hierbij om alles wat bedrijven en producenten doen om hun producten te maken en op de markt te brengen.

Slide 4 - Tekstslide

Leg uit wat de aanbodkant van de economie is en geef voorbeelden.

In welke jaren is er sprake van economische groei?

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Productiecapaciteit (structuur)

De grootte van de productiecapaciteit (structuur)

wordt bepaald door de kwantiteit (omvang)

en de kwaliteit van de productiefactoren (KANO):

Kapitaal
Arbeid
Natuur
Ondernemerschap

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Groei is afhankelijk van de productiefactoren

Vooral natuur, arbeid en kapitaal

- Aantal productiefactoren

- Kwaliteit productiefactoren

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1. Arbeid

Kwaliteit en kwantiteit beroepsbevolking --> arbeidsproductiviteit.

Scholing/investeren in menselijk kapitaal.
Efficiëntie van de organisatie (arbeidsdeling en specialisatie)
Mechanisering en automatisering.
Maatschappelijke factoren/arbeidsmentaliteit

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Arbeidsproductiviteit en loonkosten per product

Arbeidsproductiviteit: gemiddelde productie per werknemer per tijdseenheid.

Stijging arbeidsproductiviteit --> meer productie per werknemer --> loonkosten verspreiden over meer producten --> lagere loonkosten per product --> lagere verkoopprijs --> betere concurrentiepositie.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Indexcijfer loonkosten

Indexcijfer loonkosten = indexcijfer loonkosten per werknemer x 100%

Indexcijfer arbeidsproductiviteit

Stel de loonkosten per werknemer stijgen met 9% en de arbeidsproductiviteit met 5%.

Dan is het indexcijfer van de loonkosten per product -->
109 : 105 x 100% = 103,8 --> loonkosten per product stijgen met 3,8 %

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Arbeid

De omvang (kwantiteit) van de productiefactor arbeid wordt bepaald door:

de omvang van de bevolking (zoals geboortes, immigratie en emigratie)
de samenstelling van de bevolking (zoals vergrijzing)
de participatiegraad (zoals deeltijd en kinderopvang)
de wetgeving (zoals leerplichtleeftijd en pensioenleeftijd)

De arbeidsproductiviteit (kwaliteit) wordt bepaald door:

de mate van scholing
de efficiëntie (doelmatigheid) van de organisatie
de mate van mechanisering, automatisering en digitalisering
de arbeidsmentaliteit

i n d e x c i j f e r l o o n k o s t e n p e r p r o d u c t = \frac{​ i n d e x c i j f e r l o o n k o s t e n p e r w e r k n e m e r ​ ​}{​ i n d e x c i j f e r a r b e i d s p r o d u c t i v i t e i t ​} \times 100

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2. Kapitaal

De omvang (kwantiteit) van de productiefactor kapitaal wordt bepaald door:

het producentenvertrouwen
de winsten van bedrijven
de rente (in Nederland door de ECB)
de besparingen van gezinnen
de invloed van de overheid met subsidies en heffingen

(arbeids-, kapitaal- of milieubesparend)

De innovatie (kwaliteit) van de productiefactor kapitaal wordt bepaald door de besteding ervan die leidt tot een verhoging van de arbeidsproductiviteit.

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

3. Natuur

De omvang (kwantiteit) en kwaliteit van de productiefactor Natuur is moeilijker te beïnvloeden dan de andere productiefactoren, maar denk aan:

ontginning van nieuwe bronnen
inpoldering
irrigatie

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

4. Ondernemerschap

De omvang (kwantiteit) en de kwaliteit van de productiefactor Ondernemerschap kun je beschouwen als een eigenschap van de productiefactor arbeid, denk hierbij aan:

zorgen voor een efficiënte organisatie
maken van goede investeringskeuzes
vergroten van de productiecapaciteit o.b.v. de productiefactor waar een tekort aan is
de overheid kan ondernemerschap stimuleren

door subsidies (zoals starters-, zelfstandigen-,

MKB- en investeringsaftrek)

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bespreken opgave 3.12

Meer vluchtelingen krijgen een verblijfsvergunning

De AOW-leeftijd is verhoogd

Door verdeling van de gewassen is de opbrengst per hectare sterk gestegen

In economisch slechte tijden gaan meer jongeren verder studeren

Er komen steeds meer windmolenparken

Door klimaatverandering raken stukken land ongeschikt voor landbouw

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag!

- Maken 3.2 t/m 3.12

- Met degene die naast je zit aan de slag, overleggen mag

- Vragen? > Lees samen de vraag nog een keer door > Aan mij vragen

- Maak de opdrachten in je schrift

Klaar?

- Nakijken van de opgaven

- Oefenopgaves maken

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Les 2

Verdienen & Uitgeven H3

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Arbeid

De omvang (kwantiteit) van de productiefactor arbeid wordt bepaald door:

de omvang van de bevolking (zoals geboortes, immigratie en emigratie)
de samenstelling van de bevolking (zoals vergrijzing)
de participatiegraad (zoals deeltijd en kinderopvang)
de wetgeving (zoals leerplichtleeftijd en pensioenleeftijd)

De arbeidsproductiviteit (kwaliteit) wordt bepaald door:

de mate van scholing
de efficiëntie (doelmatigheid) van de organisatie
de mate van mechanisering, automatisering en digitalisering
de arbeidsmentaliteit

i n d e x c i j f e r l o o n k o s t e n p e r p r o d u c t = \frac{​ i n d e x c i j f e r l o o n k o s t e n p e r w e r k n e m e r ​ ​}{​ i n d e x c i j f e r a r b e i d s p r o d u c t i v i t e i t ​} \times 100

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat was dit ook alweer?

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vandaag gaan we het hebben over

Lorenzcurve - Wat was dat ook al weer?
Inkomensongelijkheid
Voor en nadelen van ongelijkheid
Aan de slag met de opdrachten!

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Weet iemand het verschil tussen
het primair en secundair inkomen?

Slide 21 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Primaire inkomens (worden verdiend in het productieproces)

loon
pacht/huur
rente
winst

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Secundair inkomen =

primair inkomen

- belastingen & sociale premies

+ uitkeringen

Secundair inkomen is = primair inkomen - belastingen - sociale premies + uitkeringen

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lorenzcurve

Wat kun je in een Lorenzecurve aflezen?

Hoe de welvaart in een land over de bevolking verdeeld is.

Wat zegt deze Lorenzcurve over Brazilië?

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lorenzcurve

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lorenzcurve

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lorenzcurve

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat geeft de lorenzcurve aan?

De armste 30 % van de mensen verdient 30 % van het inkomen

De armste 30 % van de mensen verdient 3 % van het inkomen

De rijkste 70 % van de mensen verdient 40 % van het inkomen

De rijkste 30 % van de mensen verdient 60 % van het inkomen

Slide 28 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kan de secundaire inkomensverdeling gelijker zijn dan de primaire?

- Mensen met lagere inkomens hebben soms geen primair inkomen, maar wel een uitkering

- Mensen met lagere inkomens krijgen vaak toeslagen

- Door het progressieve belastingstelsel betalen mensen met een hoog inkomen relatief meer belasting dan de lagere inkomens

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ongelijkheid heeft voordelen

Ongelijkheid geeft een prikkel om extra in te spannen.
Zorgt voor initiatieven van mensen/onderzoek/ ontwikkeling/scholing --> verbetering productiviteit.

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ongelijkheid heeft nadelen

Minder economische groei door onderconsumptie
Minder investeringen in menselijk kapitaal (geen opleidingen)
Meer schulden
Minder vertrouwen en minder cohesie (minder betrokken)
Meer sociale gezondheidsproblemen

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De arbeidsproductiviteit van een land kan gemeten worden door:

de totale waarde van de productie te delen door het aantal arbeidsjaren

de totale toegevoegde waarde te delen door het aantal werknemers

het nationaal inkomen te delen door de totale beroepsbevolking

het bruto binnenlands product te delen door het aantal werknemers

Slide 32 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is geen oorzaak van een stijging van de arbeidsproductiviteit per uur?

mechanisering en automatisering

het maken van overuren

scholing

arbeidsverdeling en specialisatie

Slide 33 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Door innovatie bij een tuinbedrijf worden 6 van de 9 werknemers overbodig en ontslagen. De arbeidsproductiviteit in het tuinbedrijf is gestegen met...

67%

100%

200%

300%

Slide 34 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Irrigatie is een voorbeeld van het verhogen van de kwantiteit en kwaliteit van de productiefactor...

Kapitaal

Arbeid

Natuur

Ondernemerschap

Slide 35 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat geeft de lorenzcurve aan...

De inkomensongelijkheid van een land

De koopkracht van een land

De alfabetiseringsgraad van een land

De ontwikkelingsgraad van een land

Slide 36 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Verdienen & Uitgeven H3

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Woordweb

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Quizvraag

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Quizvraag

Slide 33 - Quizvraag

Slide 34 - Quizvraag

Slide 35 - Quizvraag

Slide 36 - Quizvraag

Meer lessen zoals deze

Hoofdstuk 3 Verdienen en uitgeven

verdienen en uitgeven hoofdstuk 3

Verdienen en uitgeven H3 deel 1 (goede versie)

WEBB - Verdienen en uitgeven H3 3.13 t/m 3.21

Verdienen & Uitgeven (5e) H3 . De structuur

Verdienen en uitgeven H3 paragraaf 1 en 2

Verdienen en uitgeven H3 paragraaf 1 en 2

V&U H3 3.1 t/m 3.12