3.2 Heren en horigen (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Heren, horigen en heiligen

Paragraaf 2: Heren en Horigen

In deze les

• Korte terugblik vorige les (wisbordje) 5 min.
•  Instructie paragraaf 2 10 min.
• Verwerking 15 min.
• Tijd over: Verlengde instructie/Zelfstandig werken 5/10 min.
• Afsluiting 5 min.

• Lesdoel: Aan het eind van de les kan je op het wisbordje tekenen hoe het leven op een domein er uit zag. 

Terugblik vorige les

• Stap 1: Pak het wisbordje, stift en wisser
• Stap 2: Noteer één oorzaak waarom het West-Romeinse Rijk ophield te bestaan.
• Kader: Noteert twee redenen.
• Klaar? Wacht dan heel even totdat ik zeg dat je het bordje om mag draaien.

Voorbeelden van goede antwoorden

• Het leger was te klein
• Het Rijk te groot
•  Onderlinge ruzie tussen de Romeinen (bijv. als er een nieuwe keizer gekozen moest worden)
• Germaanse volken trokken het Rijk binnen

Leven van het land

• Middeleeuwen beginnen rond het jaar 500

• Onveilige periode: geen Romeinse soldaten = geen bescherming

• Romeinse wegen raakten in verval; mensen gingen minder reizen

• Mensen maakten en verbouwden alles zelf; de handel stopte

Wanneer begonnen de middeleeuwen?

1. 500 jaar voor het begin van het Romeinse rijk
2. Toen het Romeinse rijk nog bestond
3. Toen het Romeinse rijk ophield te bestaan
4. 500 jaar na het einde van het Romeinse rijk

Maak de juiste combinaties

Voor de middeleeuwen

Na de middeleeuwen

mensen zijn aan het handelen

mensen verbouwen hun eigen voedsel

mensen reizen tussen steden

mensen durven niet meer te reizen

Waarom werd het onveilig toen de Romeinen weg waren?

1. Er werden geen wapens meer gemaakt
2. Alleen de Romeinen wisten waar de rovers zaten
3. Er waren geen Romeinse soldaten meer voor bescherming
4. De Romeinen hadden alle rovers vrijgelaten

Werken voor een heer

• Boeren hadden zwaar leven: hard werken en een onveilig bestaan

• Heer (machtige boer) kon bescherming bieden

• Deel van de oogst afstaan en klusjes doen in ruil voor bescherming
• Dit was verplicht. De boeren was geen vrij mens meer: horigen
• De heer en de horigen woonden samen op of rondom een domein

Hier woonden de horige boeren

Aan de slag

• Opdracht: Je gaat een domein tekenen. 
• Daarna ga je elkaars werk nakijken met behulp van een model. 
• Het opdrachtenblad en nakijkblad krijg je van mij. 
• Tijd: 7 minuten om de tekening te maken
• Tijd: 7 minuten om na te kijken.
• Tijd: 1 minuut om feedback uit te leggen.

'Ik begrijp het'

'Ik wil graag extra uitleg'

Of: had 4 punten of minder gescoord

Zelfstandig maken:
Paragraaf 2: opdracht 15 t/m 29

Klaar? Je mag verder werken of de leerdoelen  beantwoorden die boven de paragraaf staan.

Verlengde instructie

Samen maken:

Paragraaf 2: opdracht 15 t/m 29

Samen de leerdoelen beantwoorden.

Afsluiting

• In deze les
• Heb je nog vragen?
• Thuis kan je maken: tot en met opdracht 29
• Volgende les: Paragraaf 3
• Ruim allemaal netjes je wisbordje, stift en wisser op.