Eiwitten en Vetten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Koolhydraten

• Welke typen zijn er?
• Waar vind je ze?
• Hoe worden ze afgebroken?
• Hoe worden ze opgenomen in het bloed?
• Waar worden ze gebruikt of opgeslagen?

BINAS 82

Mond: mechanische vertering en afbraak zetmeel (poly-) tot maltose (di-)

12V darm: Nieuw amylase

Dunne darm: afbraak maltose tot glucose en opname glucose.

Beschrijf in stappen de koolhydraatvertering. Noem organen, enzymen, substraten en producten.

Eiwitten 

• Pepsinogeen geactiveerd tot pepsine door zoutzuur in maag
• Trypsinogeen geactiveerd tot trypsine door enterokinase in twaalfvingerige darm
• Peptidasen in dunne darmsap
• Aminozuren verlagen pH
  

Eiwit

20 verschillende aminozuren
Essentiele aminozuren en niet-essentiele aminozuren

BINAS tabel 67H
De niet essentiele aminozuren kunnen in de lever worden gemaakt uit andere aminozuren.

Welke aminozuren horen minimaal in een gezond dieet (benoem ze allemaal)?

pepsine = peptidase

Maag

Maagwand produceert maagsap

Kliercellen maken H+ en CL- (HCL)

Andere cellen produceren slijm of pepsinogeen

Pepsinogeen = inactief enzym

HCL en pepsine kan pepsinogeen activeren

Maag

pepsine activeert ook pepsinogeen.

Werking enzymen optimaal bij pH 2,5

pepsine = peptidase

alvleesklier

De alvleesklier produceert alvleessap (enzym).

Alvleessap breekt eiwitten, zetmeel en vetten af.

Neutraliseert tot pH = 8 mbv HCO3-

Simpele negatieve terugkoppeling

1. Lage pH in duodenum (12v darm)
   
2. S-cellen in duodenum geven secretine af
   
3. Reactie in pancreas (alvleesklier)
   
4. Afgifte bicarbonaat
   

Referentie

Campbell ed. 9 figuur 45.11

Referentie:

Campbell ed. 9 figuur 45.11

Maagportier

Leg uit waardoor je met onvoldoende HCO3- in je alvleessap je onvoldoende aminozuren opneemt uit je voedsel.

Welke enzymen zijn betrokken bij vetvertering?

Vet 

(Lipide)

Glycerol

3 vetzuurketens

Vetten

• Glycerol en drie vetzuren
• Verzadigd en onverzadigd
• onverzadigd zit veel in plantaardige oliën en vis

Cellen leverlobjes produceren gal

Afbraak bilirubine (geel)

GAL

vet vertering

gal (lever) =emulgator

lipase (alvleesklier) = enzym

Fosfolipiden bestaan uit......

1. 1 molecuul glycerol en 2 vetzuurmoleculen
2. 1 molecuul glycerol, 3 vetzuren en 1 fosfaat
3. 1 molecuul glycerol, 2 vetzuren en 1 fosfaat
4. 1 molecuul glycerol, 1 vetzuren 2 fosfaat

De bouwstenen van lipiden zijn...

1. lipiden
2. aminozuren
3. glucosemoleculen
4. glycerol + vetzuren

Welk verteringssap bevat geen enzym?

1. darmsap
2. maagsap
3. gal
4. alvleessap

1. Emulgeren door gal
2. Opname vetzuren in darmcellen
3. Productie nieuwe vetten in glad ER

1. Emulgeren door gal
2. Opname (Diffusie) vetzuren
3. Productie nieuw vetten in ER
4. Productie Chilomicronen (golgi)
5. Exocytose
6. Transport met lymfevaten (niet de poortader!!!)
   

Vetvertering

Lipase (darm)

Breekt vetten af tot vetzuren en glycerol

door vetzuren daalt de pH

Wet van fick

Door welke factoren uit de wet van fick, werkt resorptie van voedingsstoffen snel??

BINAS 83

alvleesklier

12-vingerige darm

maagsapklieren

lever

secretine

enterokinase

gal

pepsinogeen

lipase

amylase