VS §3 Wat hebben mensen echt nodig? (2025)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§3.3

Wat hebben mensen echt nodig?

Leerdoelen

Je kunt het stelsel van sociale zekerheid schematisch weergeven en uitleggen hoe dit stelsel bijdraagt aan de verzorgings- en verzekeringsfunctie van de verzorgingsstaat.

Je kunt de historische achtergronden van het stelsel van sociale zekerheid beschrijven, de verschillende gehanteerde functies en uitgangspunten uitleggen en socialezekerheidsregelingen classificeren binnen de stelsels van Bismarck en Beveridge.

Je kunt dilemma’s rond (minimale) overheidszorg herkennen en daarin een onderbouwd standpunt bepalen

Hoe duur is jouw outfit?

1. minder dan 80 euro
2. tussen de 80 en 150 euro
3. tussen de 150 en 220 euro
4. meer dan 220 euro

Wat heb je minimaal nodig?

Ga met z'n tweeën of drieën zitten

Je krijgt van mij een papier

Bespreek deze uitgaven met elkaar

Vul de tabel aan

Hoe hoog moet het sociaal minimum zijn?

Sociaal minimum

De hoogte is moeilijk te bepalen. Gaat het hier alleen om eten, drinken en wonen of moeten ook ontspanning en
sociale participatie worden meegenomen?

1222,79 euro per maand alleenstaand  20  jaar

voor een alleenstaande van 21 jaar en ouder: 1570,13 euro per maand

dit is het dilemma van het sociaal minimum.

Het moet hoog genoeg zijn om mensen te laten leven en deel te laten nemen aan de samenleving maar moet zeker niet te hoog zijn want je wil mensen stimuleren om te werken

Wet Werk en Bijstand

Heb je geen baan en geen recht op een andere uitkering dan is er dit vangnet van sociale zekerheid
Gebasseerd op het sociaal minimum (70% min.loon)

Twee functies verzekering

Minimumbehoeftefunctie

Wet werk en bijstand. 

Solidariteitsbeginsel: mensen met een hoger inkomen betalen meer belasting/premie maar ontvangen niet meer uitkering

Loondervingsfunctie

WW (percentage van laatstverdiende loon 70%)

Equivalentiebeginsel: er is sprake van evenredigheid tussen de hoogte van de betaalde premie en de hoogte van de uitkering

Draagkracht van de leefeenheid

Soms hangt de hoogte van de uitkering af van de samenstelling van het huishouden. 

De gedachte hierachter is dat het niet voordelig moet worden voor mensen om een uitkering te hebben t.o.v werken -> bijstandsuitkering

Bij de WW wordt er gekeken naar individuele rechten en plichten en telt de leeneenheid niet mee

Garanderen sociale en economische status

 doormiddel van premies

Garanderen van minimuminkomen

doormiddel van belastingen

Bismarckiaans

Beveridgiaans

Voordeel

je inkomen niet meteen drastisch minder wordt als je geen werk meer hebt

Dit is ook een voordeel voor de economie als geheel

Werknemersverzekeringen

Ontstaan eind 19e eeuw toen groepen arbeiders elke week geld bij elkaar legden. Als er dan eens iemand ziek werd dan werd hij uit deze pot doorbetaald. 

Volksverzekeringen

Na WOII kwam het besef dat alle mensen recht zouden moeten heben op sociale zekerheid

Deze verzekeringen, die meestal beginnen met 'algemene', zijn er voor iedereendie in Nederland woont of werkt (Aow: algemene ouderdomswet

AnW: algemente nabestaandenwet, Wlz: wet langdurige zorg)

Voordeel

Het biedt sociale zekerheid aan álle burgers

Draagkracht van de leefeenheid

Bijstand: hangt dus af van het inkomen van je partner

Sociale verzekeringen

Volks- en werknemersverzekeringen samen

Werknemers en werkgevers betalen hier samen voor doormiddel van premies (inkomstenbelastingen)

De uitdaging

Je ziet natuurlijk dat hier een uitdaging ligt. De druk op de werkende bevolking wordt groter en groter. Doordat we de financiering doen dmv een omslagstelsel lopen we tegen het probleem aan dat we te weinig werkenden hebben om het te betalen. De oplossing ligt in een kapitaaldekkingsstelsel.

Sociale voorzieningen

Dit is er voor om ervoor te zorgen dat niemand onder het sociaal minimum zakt
 (Participatiewet, voorheen wet werk en bijstand)
Wordt betaald uit belastingen

Het sociale vangnet

voorbeelden

Participatiewet, Wajong, IOAW, IOW, IOAZ, TW

Maken

Zie planner / of Spieghel Historiael

Meer weten?

Wil je meer weten over de voedselbank en met name over de gezinnen die hiervan afhankelijk zijn? Kijk dan naar de volgende documentaire van de voedselbank in Groningen