Communicatie assertiviteit les 2

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Assertiviteit les 2

Thema 6 hoofdstuk 12

Inhoud

• Gebrek aan assertief gedrag
• Belang van assertief gedrag
• Aandachtspunten bij stellen van grenzen 

Hoe reageert iemand assertief?

Hoe reageert een non-assertief persoon?

Hoe reageert een agressief persoon

Gebrek aan assertief gedrag

• Vaak weet je dat het het beste is om assertief te reageren
• Maar tussen weten en doen zit vaak verschil
• Dat kan verschillende oorzaken hebben:
• Bescheidenheid
• Angst
• Te hoge verwachtingen van anderen
• Verlegenheid
• Schuldgevoelens
• Sterk plichtsbesef
• Geen eenling willen zijn
• Bewuste keuze

Gebrek aan assertief gedrag

• Bescheidenheid 
• Je voelt je misschien minder dan de ander
• Als je dit ervaart, is er een grootte kans dat het belemmerend werkt 
• Het is prima om bescheiden te zijn, maar je moet je niet minder waard voelen

• Angst 
• Heeft vaak een diepere oorzaak 
• 'onzichtbaar'
• Emotionele verwaarlozing 

Gebrek aan assertief gedrag

• Te hoge verwachtingen van anderen
• Wensen en behoeften niet uitspreken
• Pakt in de praktijk vaak verkeerd uit
• Mensen hebben veel aandacht voor eigen zaken

• Verlegenheid
• Ongeveer 500.000 mensen hebben last van verlegenheid 
• Verlegen mensen zijn onzeker, maar onzekere mensen zijn niet altijd verlegen
• Je voelt je gespannen in sociale situaties 

Gebrek aan assertief gedrag

Gebrek aan assertief gedrag

• Schuldgevoelens
• Sommige mensen voelen zich schuldig als ze 'nee' zeggen
• Schuldgevoelens hebben vaak oorsprong in de opvoeding

• Sterk plichtsbesef 
• Respecteren autoriteit en regels
• Vinden het belangrijk om de regels te volgen
• Plicht om anderen te helpen 

Gebrek aan assertief gedrag

• Geen eenling willen zijn
• Moeilijk voor zichzelf opkomen
• Je denkt al snel in mijn eentje bereik ik toch niks
• Belangrijk om ook in een groep je eigen grenzen te bewaren
• Mensen doen vaker dingen waar ze achteraf spijt van hebben/niet willen doen

• Bewuste keuze
• Soms kies je er bewust voor om niet op te vallen
• Er is pas een probleem als je regelmatig je eigen belangen ondergeschikt maakt
• Misbruik voorkomen

Wie maakt er soms de bewuste keuze om niet op te komen voor zijn eigen belangen op stage?

Ik

Ik niet

Belang van assertief gedrag

• Een verzoek op een prettige manier weigeren 
• Laat duidelijk en rustig horen wat je wilt of juist niet wilt
• Gebruik de ik-vorm
• Geef aan waarom je iets wilt of niet wilt
• Geef suggesties voor een oplossing of zoek samen naar een oplossing
• Maak er geen lang verhaal van, maar houd het kort

Belang van assertief reageren

• Voorbeelden kort en aangenaam 'nee' zeggen:
• Bedankt voor de uitnodiging/vraag:
• ... Maar het gaat me niet lukken
• ... maar het past niet in mijn agenda
• ... maar ik kan je helaas niet helpen op dit moment
• ... maar ik moet het aan me voorbij laten gaan
• ... maar dan is er altijd [vul in] en dat mis ik nooit
• ... maar ik heb die dag al iets anders

Belang van assertief reageren

• Opkomen voor eigen wensen, behoeften en belangen
• Maak op een assertieve manier duidelijk wat je vindt
• Voorbeeld: ik vind, het lijkt me belangrijk om, ik zou het fijn vinden als
• Is de ander het er niet mee eens, ga niet je mening doordrammen
• Luister naar de ander en vraag om zijn mening
• Voorbeeld: Wat vind jij van dit idee? Hoe kijk jij ertegen aan?
• Houd je verzoek kort, beperk je argumenten 

Belang van assertief reageren

• Blijf achter je keuze staan 
• Je kan gaan twijfelen
• Richt je op wat je wel goed hebt gedaan
• Heb je assertief gereageerd, dan is het vaak dat jij meer met je weigering zit, dan de ander

Belang van assertief reageren

• Onderhandelen is soms nodig
• Het is niet altijd mogelijk om een verzoek te weigeren
• Maar je hoeft niet op alle verzoeken in te gaan. 
• Dan kan je gaan onderhandelen
• Zelf aangeven wat je wel kan doen, en welke deeltaak je laat vervallen. 
• Je weet niet altijd meteen, of je wel of niet kan ingaan op een verzoek. 
• Je hoeft niet altijd meteen ja te zeggen.  

Aandachtspunten bij stellen van grenzen

• Aandachtspunten voor op een adequate manier grenzen stellen, weigeren en nee-zeggen
• Zeg geen 'ja' als je 'nee' bedoelt
• Gebruik geen smoesjes
• Laat rustig en duidelijk horen dat je iets niet wilt
• Spreek in de ik-vorm, haal er geen anderen bij
• Geef eventueel een reden of geef een alternatief 
• Weiger zo nodig nog eens duidelijk 
• Zorg dat je non-verbale communicatie in overeenstemming is met wat je zegt