H2 Interpersoonlijke communicatie

• Psychologie & Sociologie
• Secundair onderwijs

meetthesoldier.com

Inleiding : Meet the soldiers p26

o Lees het artikel
o Waar gaat het artikel over?

o Denk je dat dit initiatief succes zal hebben? Waarom (niet)?

o Zou je zelf deelnemen aan zo’n project om ruzies of conflicten op te lossen? Waarom (niet)?

o Zie je nog manieren om conflicten op te lossen?

o …

1. Interpersoonlijk communicatieproces p27

• Communicatiemodel -> reeds gezien bij ander vak???

• Communicatie ~ 'communicare', 'deelnemen aan' & 'communis', 'gemeenschappelijk'
  -> meerdere mensen bij betrokken
• Interpersoonlijke communicatie - tussen verschillende mensen

1.1 Communicatiemodel p27

Oef.1 p.28

Schema uitwerken om interpersoonlijke communicatie te verduidelijken.

Welke begrippen staan erin? Wat wordt er doorgegeven? Via waar? ...

1.1 Communicatiemodel p27

1.1 Communicatiemodel p27

• Boodschap wordt in een bepaalde code gezet.  (encoderen)
• Ontvanger moet deze interpreteren. (decoderen)
                                                         -> Dezelfde code belangrijk!!
• proces = transmissie
• Invloed van de context (sociaal, materieel of historisch).
  Oef.2 p.27-28 => historisch - school
  Oef.3 p.28 

1.2 Ruis p29

• Ervaringsgerichte casussen (per 2)
• Ruis in het communicatieproces?
                         = storende factor (kwadrant uitwerken)

1.2 Ruis p29

• Fysieke ruis: alle signalen van buitenaf 
• Fysiologische ruis: lichamelijke beperkingen bij zender of ontvanger
• Psychologische ruis: vooroordelen en stereotiepe opvattingen
• Semantische ruis: hanteren van verschillende codes

1.3 Soorten communicatie p30

• Verbale communicatie: woorden
• Non-verbale communicatie: zonder woorden/lichaamstaal, bewuste en onbewuste reacties/gedrag 
• Subverbale communicatie: communicatie die ondersteunt wat je zegt
  

Oef.6 p.30

1.3 Soorten communicatie p31

• Vocaal / auditief (stem / horen)
• Non vocaal / visueel (zonder stem / zien)

oef 7 p31 (tekst oef 6)

• Belang subverbale communicatie! 
                       vb. onderzoek vervolgde artsen p31

1.3 Soorten communicatie p31

oef 8 p31-32 : Subverbale communicatie bvb bij ironische opmerkingen

1.3 Soorten communicatie p31

oef 9 p32 => 3 soorten niet alle 3 even belangrijk => beoordelen 

• gelaatsuitdrukking => supersonisch snelle communicatie
• non-verbale communicatie : geen manipulatie / controle
• meer oogcontact, intensere blik, vaker knikken
• via woorden : boodschap / gebruik intonatie en stembuigingen, stemvolume

1.4 Binnen-, buiten-, overkant communicatie p33

• Binnenkant = wat binnen in je omgaat : gedachten, meningen, opvattingen, gevoelens
• Buitenkant = gedrag dat de ander kan waarnemen : houding, intonatie, gezichtsuitdrukkingen, uitspraken
• Overkant = je gesprekspartner die wordt beïnvloed door je buitenkant => het effect
• oef 10 p33 (op basis van tekst oef 6)

1.5 Spiegelgedrag p34

= gedrag van anderen spiegelen of imiteren

Fragment ook getest op mensen (link 8'04") => experiment het spiegelcomplot

oef 11 p34

• houdingen, bewegingen
• spreektempo, intonatie, woordkeuze

=> onderling vertrouwen en verbondenheid ~ interactie = oké

1.5 Spiegelgedrag p35

oef 12 p35 bvb wanneer iemand valt ~> troosten

spiegelneuronen => basis voor empathie

neurofysioloog Giacomo Rizzolatti => onderzoek aapjes

spiegelneuronen : zenuwcellen actief die zelfde gedrag / emotionele expressie van de andere in ons brein weerspiegelen

1.6 invloed van socio-culturele factoren p35

oef 13 p 35-37

Lees de casus en kies de juiste beïnvloedende factor op de communicatie

2. Communicatie-axioma's p38

Paul Watzlawick => 5 basisprincipes in de interpers. comm.

1. Je kunt niet niet communiceren
2. We spreken altijd dubbel
3. Iedereen heeft zijn waarheid
4. Digitale en analoge taal
5. Wie heeft het voor het zeggen?

2. Communicatie-axioma's p38

1. Je kunt niet niet communiceren

=> we communiceren altijd! ~> we beïnvloeden elkaar continu

non-verbale communicatie => elk gedrag is communicatie

2. Communicatie-axioma's p38

2. We spreken altijd dubbel

• inhoudsaspect = de inhoud van de boodschap
• betrekkingsaspect = manier waarop mensen tegenover elkaar staan
• relationele aspect = wat we van de andere verwachten

2. Communicatie-axioma's p38

3. Iedereen heeft zijn waarheid

eigen persoonlijk referentiekader

niet iedereen heeft hetzelfde standpunt of dezelfde informatie

2. Communicatie-axioma's p38

4. Digitale en analoge taal

• digitale taal : woorden, tekens, gebaren
• analoge taal : intonatie, gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal

analoge taal kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden

analoge taal is geloofwaardiger

2. Communicatie-axioma's p38

5. Wie heeft het voor het zeggen?

• Symmetrische communicatie
                         => zelfde machtsbasis Z-O
• Complementaire communicatie

2. Communicatie-axioma's p39

• oef 14 p39 : bekijk het fragment (link - 56') Trudeau
• oef 15 p39 : Lees tekst toerist in Bali
• oef 16 p40 : Bekijk het fragment 
• oef 17 p40 : Rollenspel => homemade : HT verfilming

3. Roos van Leary p41

Oef 18 p41 : Lees situatie => Hoe zou jij reageren?

• Timothy Leary => communicatiemodel : Roos van Leary
• gedrag lokt ander gedrag uit.
• gedrag en communicatie anderen sturen of beïnvloeden
• 2 dimensies / assenstelsel

3. Roos van Leary p41

Twee dimensies of assen

 

* ‘Boven-onder’- as = verticale as : 

                                                         mate waarin mensen invloed op elkaar uitoefenen

Boven : veel invloed of macht                 Onder : geen of weinig invloed of macht

* ‘Tegen-samen’- as = horizontale as : 

                                                          mate van aanvaarding (persoonlijk/afstandelijk)

Samen : veel aanvaarding                         Tegen : weinig of geen aanvaarding

  

3. Roos van Leary p41

 Vier kwadranten of gebieden :

Boven-samen

Boven-tegen

Samen-onder

Tegen-onder

3. Roos van Leary p42

oef 19p42 : Plaats de naam van de personen in het juiste kwadrant.

1. Joren maakt graag kwetsende opmerkingen in de klas en laat zich zo gelden.
2. Mette weigert de opdracht van de leerkracht te maken en gaat in een hoekje zitten.
3. Ahmed neemt de rest van zijn groepje op sleeptouw bij een groepswerk.
4. Malik luistert graag naar de goede raad van zijn grote broer.

3. Roos van Leary p42

Sociaal gedrag = altijd reactie op ander gedrag

• Bovengedrag lokt ondergedrag uit 

                       en omgekeerd

• Samengedrag lokt samengedrag uit
• Tegengedrag lokt tegengedrag uit

3. Roos van Leary p42

oef 20 p42 : Trek de pijlen

3. Roos van Leary p43

oef 21 p43 : Plaats de nummers 

van de omschrijvingen

op de roos

oef 22 p43 : kijk terug naar oef 18

3. Roos van Leary p43

Gepast en ongepast gedrag 

Gepast gedrag = Overstappen van ene 

sector naar andere (Gele binnencirkel)

Ongepast gedrag = Telkens hetzelfde 

gedragspatroon (Paarse buitencirkel)

3. Roos van Leary p44

oef 23 p44 : Zoek vb van ongepast gedrag

1. leidend : autoritair optreden  
2. meewerkend : vleien
3. afhankelijk : iemand slaafs volgen
4. teruggetrokken : geen contact durven maken
5. opstandig : lichtgeraakt zijn
6. agressief : iemand pesten
7. concurrerend : alleen aan jezelf denken
8. helpend : overbeschermend

3. Roos van Leary p44

Roos van Leary in de parktijk

oef 24 p44 : Lees de situaties en beantwoord de vragen

1. babysit
2. dropping

oef 35 p45 : Welke sector bij de boodschap?

oef 26 p45 : Rollenspel

3. Roos van Leary p44

3. Roos van Leary p44

3. Roos van Leary p44