Bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Introductie

Les over zinnen en zinsstructuur.

Grammatica is de basis

Zinnen en zinsstructuur

Enkelvoudige zin

• Zin met één persoonsvorm
  

Samengestelde zin

• Zin met twee of meer persoonsvormen
  

Schrijf een enkelvoudige zin.

Voorbeeld enkelvoudige zin

• Het wordt slecht weer vandaag.
• Ik ga vandaag naar de Action.
• Hij kijkt veel naar Star Wars.
  

Voorbeeld samengestelde zin

• Het wordt vandaag mooi weer en we gaan lekker naar het strand. 
• Hij kijkt veel naar Star Wars en schrijft daar over op zijn website.
  

Samengestelde zin

• Bestaat uit twee of meer zinnen.
• Er staat een voegwoord in de zin. 
• Kunnen nevengeschikte zinnen zijn, of ondergeschikte zinnen.
  

Nevenschikking

- Zinnen kunnen los van elkaar voorkomen.

- Je zou in principe tussen alle zinnen een punt kunnen zetten.

Onderschikking

- De zinnen kunnen niet los van elkaar voorkomen.

- De zinnen zijn afhankelijk van elkaar.

Schrijf een samengestelde zin.

Voegwoorden

• Voegwoorden zijn een soort cement.
  
• Je kunt met voegwoorden zinnen aan elkaar plakken.

Nevenschikking voegwoorden

• en
• , maar
• , dus
• , want
  
• of

Onderschikking voegwoorden

• aangezien
• als , dan
• dat
• , doordat
• , terwijl
• , toen
  
• , omdat
• ......

Wat is een bijzin?

• Je hebt bij een onderschikking te maken met een bijzin.

• Een bijzin is een zinsdeel in de vorm van een zin. Deze zin heeft een eigen persoonsvorm.
  

• Een bijzin geeft extra informatie over een persoon of ding. 

Volgorde hoofdzin

- Persoonsvorm staat vooraan in een zin, onlosmakelijk verbonden met het onderwerp.

Volgorde bijzin

- Persoonsvorm staat achteraan.
- Persoonsvorm staat niet naast het onderwerp of je kan het woordje 'niet' tussen het onderwerp en de persoonsvorm plaatsen.

BIJZINNEN

• Mijn broer die in Leuven woont, is morgen jarig. (= ik heb verschillende broers, maar ik heb het nu over die ene broer die in Leuven woont, niet over de andere)
  
• Alle foto's waarop hij te zien was, zijn verdwenen.
  
• Dit is het dorp waar hij is opgegroeid.
• Het raam dat kapot is, wordt morgen vervangen.
• Het meisje dat daar loopt, heeft mooie schoenen aan.

BIJZINNEN MET ALS | DAT | OF | WAAR

_________________________

als = wanneer

dat = uitleg / wat? > dat

of = wel/niet

waar = plaats 

Je mag niet naar huis, als je huiswerk niet af is. 

Ik wil dat je naar mij luistert. 

Ik zal kijken of ik je kan helpen.

Weet u waar de wc is?

Schrijf een zin met een bijzin.
(als | dat | of | waar)

Oefenen

• Link online > grammatica

www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl