2H NE werkwoordelijke uitdrukkingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Bij welke voorbeelden is een zin (gedeeltelijk) ontleed?

1. Hij loopt hard weg. loopt = werkwoord
2. Herman heeft een rode auto. een rode auto = lijdend voorwerp
3. Gisteren/ keek/ ik/ een filmpje op Youtube.
4. Mijn vader bakt altijd alles aan. Mijn = bezittelijk vnw

Wat is de eerste stap bij het ontleden van een zin?

1. zinsdeelstrepen zetten
2. onderwerp zoeken
3. werkwoordelijk gezegde zoeken
4. persoonsvorm zoeken

Wat doe je daarna (na pv)?

1. zinsdeelstrepen zetten
2. onderwerp zoeken
3. bijwoordelijke bepaling zoeken
4. werkwoordelijk gezegde zoeken

Stap 3 is ''het gezegde'' zoeken

1. Juist
2. Onjuist

      Over het wg  hebben we tot nu toe we geleerd:

Een werkwoordelijk gezegde zijn

alle werkwoorden

van een (enkelvoudige) zin.

Als voor het hele werkwoord ''te'' of ''aan het'' staat, hoort dit bij het wg.

Let op: sommige werkwoorden zijn scheidbare werkwoorden.

Uitleg enkelvoudige zin:

enkelvoudige zin (1 pv):

Wij gaan naar school fietsen.

Want: Wij gingen naar school fietsen.

samengestelde zin (meerdere pv's):

Ik kwam binnen en sloeg de deur dicht. (binnenkomen, dichtslaan)

Want: Ik kom binnen en sla de deur dicht.

Welke zin is een enkelvoudige zin?

1. Morgenavond zal Ajax van Feyenoord winnen!
2. Overmorgen zal Feyenoord van PSV winnen, want PSV mist Lozano.

Voorbeeld ''te''/ ''aan het''

1. Nora beloofde Hakim te bellen.

''te'' staat voor het hele werkwoord

''te'' hoort wel bij het werkwoordelijk gezegde

2. De dief rende te snel voor de politieagent.

''te'' staat niet voor het hele werkwoord

''te'' hoort niet bij het werkwoordelijk gezegde

3. Mirjam was tijdens de les Nederlands in haar agenda aan het tekenen.

''aan het'' staat voor het hele werkwoord
''aan het'' hoort wel bij het werkwoordelijk gezegde

Bij welke zin hoor ''te'' bij het werkwoordelijk gezegde?

1. Halima besloot een nieuwe auto te kopen.
2. Marc zette zijn groene Saab te koop.

Scheidbare werkwoorden

Nicole zet koffie voor Herman.

''Koffie zetten'' zijn twee losse woorden.

''Koffie zetten'' is geen scheidbaar werkwoord.

Dus: koffie hoort niet bij het werkwoord/ wg

De agente houdt de dief uiteindelijk toch aan.

''Aanhouden'' schrijf je wel aan elkaar, maar kan gescheiden worden.

Dus: aanhouden is  wel een scheidbaar werkwoord.

Dus: aan hoort bij het werkwoord en het wg

De agente ondervraagt de dief.

''Onder en ''vragen'' kunnen niet los van elkaar.

''Ondervragen'' is geen scheidbaar werkwoord.

In welke zin staat GEEN scheidbaar werkwoord?

1. Voor een weddenschap scheerde Thomas zijn hoofd kaal.
2. Mevrouw Houkes geeft al 10 jaar les.
3. Krijg jij alles wel mee?
4. Zij achtervolgen mij de hele dag al.

Kortom, dit wisten we over het wg:

Een werkwoordelijk gezegde zijn

alle werkwoorden

van een (enkelvoudige) zin.

Als voor het hele werkwoord ''te'' of ''aan het'' staat, hoort dit bij het wg.

Let op: sommige werkwoorden zijn scheidbare werkwoorden.

In welke zinnen is het wg met hoofdletters geschreven?

1. Die bruggers LOPEN altijd zo TE KLIEREN op de gang!
2. In de les MOETEN wij veel te hard WERKEN.
3. Deze les IS fantastisch.
4. HOUD jij mij goed VAST?

Filmpje met truc:

Hoe vind je alle werkwoorden van een zin?

Maar....

Dit klopt niet helemaal:

''Een werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden van een (enkelvoudige) zin''

Want: werkwoordelijke uitdrukkingen horen ook bij het wg!

Werkwoordelijke uitdrukkingen

Ik raak nu helemaal de kluts kwijt.
Geen letterlijke betekenis
Betekent: raak in de war

Janine koos het hazepad.

Geen letterlijke betekenis

Betekent : vluchtte

Jesse raakt vaak zijn sleutels kwijt.

Letterlijke betekenis
Geen werkwoordelijke uitdrukking

Youssef koos een raketijsje.
Letterlijke betekenis.
Geen werkwoordelijke uitdrukking

In welke zinnen staat een werkwoordelijke uitdrukking?

1. Jij laat je wel makkelijk op de kast jagen!
2. De conciërge laat haar de vloer vegen.
3. De dief beloofde op het rechte pad te blijven.
4. Jorn werd voor het lapje gehouden.

Wat is de wg van deze zin?

Meneer Van Zanten viel meteen maar met de deur in huis.

1. viel
2. viel meteen met de deur in huis
3. viel met de deur in huis

Wat is de wg van de tweede zin?

Ik ben er klaar mee. Hier trek ik de lijn.

1. trek
2. trek de lijn
3. trek ik de lijn

Wat is de wg van deze zin?

Ik ben even aan het telefoneren.

1. ben aan het telefoneren
2. ben telefoneren
3. ben

Nu zijn jullie het haasje...

Tijd voor huiswerk

       Nu zijn jullie het haasje...

           Huiswerktijd!