3. De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom

Programma:

- Wakker worden

- Huiswerk

- Vorige keer

- Leerdoelen

- 3.3 De Verlichting

- Opdracht Verlichting

- Zelfstandig werken

- Afsluiting

Wat is een standenmaatschappij?

De 1ste en 2e stand hadden welke rechten/plichten?

1. Weinig belasting betalen, Eigen rechtspraak
2. Veel belasting, hogere straffen
3. Herendiensten leveren

Sleep de standen naar de juiste plek.

1ste stand

2de stand

3de stand

Bekijk de afbeelding. De derde stand draagt de andere twee standen.

Welke situatie in de Franse samenleving wil de tekenaar laten zien?

1. Deze stand betaalde alle belastingen.
2. Deze stand bevatte veel rijke burgers.
3. Deze stand moest zwaar werk verrichten.
4. Deze stand omvatte het grootste deel van de bevolking.

Welke uitspraak over de derde stand is juist?

1. De bovenste laag binnen deze stand bezat veel grond.
2. Het grootste deel was tevreden over de standensamenleving.
3. Iedereen in deze stand moest herendiensten verrichten.
4. Rijke bankiers behoorden tot deze stand.

Geestelijkheid

Adel

Boeren 
en 
Burgers

Bidden voor iedereen

Veiligheid bieden

Belasting betalen

10% aan de kerk betalen

Gratis op het land van edelman werken

Veiligheid

vrijstelling van belasting

hun land wordt bewerkt & 

privileges 

- vrijstelling van belasting

- veiligheid

- privileges

Tevreden

Tevreden

Ontevreden

Grote problemen in Frankrijk, 18de eeuw

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen:

- Wat de Verlichting was.
- Een aantal verlichte denkers zijn.

- Een aantal denkbeelden uit de Verlichting

Mensenrechten

- Verklaring van rechten van de

mens en burger 1789

Bescherming:

- Uitbuiting, onderdrukking

- Garandeerd persoonlijke vrijheid.

Gebruik je verstand!

• Zoals men bij de Wetenschappelijke Revolutie zelf ging onderzoeken, zo ging men in de 18e eeuw over maatschappelijke dingen rationeel denken
  Rationeel: Met je verstand!
  
  
• Het is alsof de mensen voortaan alles veel helderder kunnen zien, daarom wordt deze periode ook wel de verlichting genoemd.

Godsdienst

• Met de verlichting begonnen mensen ook anders te denken over het geloof.
• Atheïsme
• Tolerantie: Mensen accepteren, ook al zij een andere mening hebben.
  

Anders denken over politiek

• Met de verlichting ging men ook anders over politiek denken.
  
  
• Montesquieu : scheiding der machten om machtismisbruik te voorkomen.
  

Wetgevende macht

Rechtsprekende macht

Uitvoerende macht

Maken regels en wetten.

Voeren de wetten en regels uit.

Straffen wanneer wetten en regels worden overtreden.

Andere verlichte denkers

John Locke: Het volk heeft samen de macht, maar niet iedereen kan tegelijk regeren. Macht was daarom aan de koning gegeven.

Rosseau: Geen koning nodig. Alle macht ligt bij het volk.

Andere verlichte denkers

Voltaire: (Verlicht) absoluut vorst is nodig om het domme volk te regeren.

Verlicht absolutisme: Vorst probeert met verlichte ideeën zijn bestuur te verbeteren.

Frederik II van Pruisen

Hij zei: "Alles voor het volk, niets door het volk".

- Stond andere godsdiensten toe.

Opdracht Verlichting

Samen met je buurman/buurvrouw koppel uitspraken aan denkbeelden.

Tijd: 10 minuten

Waarom is de Verklaring van de rechten van de mens en burger belangrijk?

Hoe zou jij het begrip rationeel uitleggen?

Leg in eigen woorden uit wat de verlichting is (wees niet te kort in je antwoord)

Een verlicht vorst wilde...

1. Het volk laten regeren
2. Zelf regeren, met verlichte ideeën
3. Zelf regeren, zonder verlichte ideeën

Zelfstandig werken

Wat? Maken opdrachten paragraaf 3

Werkboek pagina:  42 & 43
Tekstboek pagina:  58 & 59
Opdracht:  3, 5, 7, 8, 10
Hoe? In stilte! (Zs)
Hoe lang? Rest van de les.
Hulp? Je mag de docent vragen stellen.
Klaar? Leren voor de RTTI

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen:

- Wat de Verlichting was.
- Een aantal verlichte denkers zijn.

- Een aantal denkbeelden uit de Verlichting