Les 4 Afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo lwoo, mavo
• Leerjaar 4

Les 4 Afweer

Leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties en op welke manieren immuniteit kan ontstaan.

Wat voor organismen kunnen ziekteverwekkers zijn?

Infectie

Lichaamsvreemde stoffen komen binnen via:

- bloedtransfusies

- orgaantransplantaties

- infecties (bacteriën, virussen, schimmels en dieren)

Algemene afweer

1. Laagje talg (vettige stof) op de huid
2. Slijmvlies luchtwegen en darmkanaal
3. Maagsap (zoutzuur doodt bacteriën)
4. Witte bloedcellen bestrijden ziekteverwekkers

Bij koorts ben je toch ziek, de hoge lichaamstemperatuur verstoort de ontwikkeling v/d ziekteverwekkers.

Antistoffen

Antigenen zijn eiwitten op het oppervlakte van een ziekteverwekker. 

Antistoffen worden gemaakt door witte bloedcellen en hechten aan de antigenen --> ziekteverwekker onschadelijk

Specifieke afweer

Een antistof is specifiek: 
één type antistof voor één type antigen.

Een type antistof in je bloed? 
Weet de arts welke ziekte je hebt (gehad).

Bijvoorbeeld Pfeiffer (virus).

Algemene VS specifieke afweer

Algemeen is bescherming tegen het indringen van ziekteverwekkers

Specifiek is gericht op het bestrijden van binnengedrongen ziekteverwekkers. 

Natuurlijke immuniteit

Je hebt de ziekte zelf ondergaan.

Witte bloedcellen onthouden de antigenen en het recept voor de antistoffen.

Denk aan waterpokken, verkoudheid, corona etc.

Een kind krijgt antistoffen via de moedermelk.

Wat voor kinderziekte
is dit?

1. mazelen
2. bof
3. rodehond
4. polio

Welke kinderziekte
is dit?

1. mazelen
2. bof
3. tetanus
4. polio

doel van de quizvragen is dat deze ziektes al niet meer herkent worden door mensen: ze komen nog heel weinig voor door vaccinaties. 

Kunstmatige immuniteit

Je bent immuun geworden door vaccinatie.

Het vaccin bevat een deel van de dode/verzwakte ziekteverwekkers of de antigenen.

Het lichaam gaat zelf antistoffen aanmaken. 

Actieve en passieve immuniteit

Actief = zelf de antistoffen aanmaken

Passief = antistoffen toegediend krijgen 

Wat is een voorbeeld van een kunstmatig actieve immunisatie?

Soorten immuniteit

Natuurlijke actieve immuniteit = ziek worden

Natuurlijke passieve immuniteit = placenta / moedermelk

Kunstmatige actieve immuniteit = vaccinatie

Kunstmatige passieve immuniteit = serum

Opdrachten

BS 6 Afweer

Opdracht 1 t/m 5, 7 en 8

Worden bij een vaccinatie antigenen ingespoten? En worden dan antistoffen ingespoten?

1. alleen antistoffen
2. alleen antigenen
3. zowel antistoffen als antigenen
4. geen van beide

Een kind heeft alle vaccinaties tegen DKTP en BMR gehad.
Een kind heeft alle vaccinaties tegen Een kind heeft de vaccinaties voor DKTP en BMR gehad.
Kan zo'n kind dan een ziekte zoals waterpokken krijgen?