Comorbiditeit

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Comorbiditeit en multimorbiditeit

Comorbiditeit is het bestaan van één of meer (chronische) aandoeningen naast de zogenoemde indexziekte/hoofddiagnose waar de meeste aandacht naar uitgaat. 

Indien er geen indexziekte/hoofddiagnose wordt onderscheiden, en er wel sprake is van meerdere chronische aandoeningen, spreekt men van multimorbiditeit.

Meer dan de helft van de mensen ouder dan 55 jaar met een chronische aandoening heeft één of meer andere aandoeningen

Op 1 januari 2022 hadden 5,7 miljoen mensen in Nederland twee of meer chronische aandoeningen (multimorbiditeit).

www.vzinfo.nl

Van de mensen ouder dan 50 jaar met een depressie of angststoornis heeft 80% somatische comorbiditeit

https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/comorbiditeit/zorg-voor-patienten-met-co-of-multimorbiditeit/behandeling-begeleiding-en-terugvalpreventie/medicatiebeleid

Er is een sterke correlatie tussen somatische en psychiatrische comorbiditeit, ongeveer 50% van de patiënten met een chronische psychiatrische ziekte heeft een somatisch gezondheidsprobleem. Als voorbeeld zien we bij schizofrenie frequent cardiovasculaire aandoeningen, COPD, infecties, endocriene stoornissen, en kanker

https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/leidraad_multidisciplinaire_beoordeling_bij_multimorbiditeit/inleiding_probleemstelling_en_huidige_stand_van_zaken.html

Wat zijn gevolgen van
co-multimorbiditeit?

Gevolgen van co-multimorbiditeit

onder of overbehandeling

vaker opname in ziekenhuis

meer complicaties, pijn

vroegtijdig overlijden

vermindering van kwaliteit van leven

versnipperde zorg

toename zorgcomplexiteit

toename zorgintensiteit

polyfarmacie

zelfstandigheid en eigen regie neemt af

https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/leidraad_multidisciplinaire_beoordeling_bij_multimorbiditeit/herkenning_van_pati_nten_die_baat_hebben_bij_een_multidisciplinaire_beoordeling.html

Aandachtspunten

• complexe zorg
•  vereist optimale communicatie en samenwerking tussen zorgverleners
• de kans op verminderde therapietrouw
• beperkte mogelijkheden voor zelfmanagement
• polyfarmacie
• weinig onderzoek gedaan in die doelgroep
• Aanbevelingen in richtlijnen voor de afzonderlijke aandoeningen kunnen elkaar  tegenspreken

Een depressie kan de motivatie voor een gezonde leefstijl en de regulatie van de diabetes echter verminderen. Omgekeerd kan een slecht ingestelde diabetes een nadelig effect hebben op depressieve symptomen. 

Welke combinaties van ziekte/aandoeningen komen op jouw werkplek voor?
Ga op zoek naar cijfers over comorbiditeit/multimorbiditeit bij deze aandoeningen.

Bij ouderen komen de volgende aandoeningen vaak samen voor

diabetes

hart- en vaatziekten

artrose

Hartfalen

Vaak ook:

hypertensie

diabetes mellitus

nierproblemen

COPD

bloedarmoede

depressie

www.u-center.nl

Welke leervragen heb je over comorbiditeit?

Bespreek de huidige zorg die deze
patiënt zou krijgen

- Wie zijn er betrokken?
- Wat is jouw rol?
- Wat gaat goed?
- Waar zitten knelpunten?
- Zie je verbetermogelijkheden?

Casus

Dhr Pieterse is 55 jaar en bekend met vasculitis, pulmonale
hypertensie en perifeer vaatlijden. Twee jaar geleden heeft dhr een
onderbeenamputatie gehad ten gevolge van het vaatlijden. Sindsdien
gebruikt dhr veel morfine tabletten om zijn pijn onder controle te
houden. Dhr heeft last van pleinvrees en is al 2 jaar het huis niet uit
geweest. Dhr is gescheiden en woont samen met zijn 15 jarige
dochter in een oud huurhuis. Dhr houdt ramen en deuren dicht
omdat hij het snel koud heeft. De dochter van dhr zorgt voor de
boodschappen. Dhr wordt nu opgenomen met dyspnoe en
duizeligheidsklachten en blijkt een hoog koolmonoxide gehalte in zijn
bloed te hebben.

mandyverleijsdonk.nl