Systematische naamgeving + soorten reacties + scheidingsmehtoden

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Periode 1

Systematische naamgeving

Soorten reacties

Scheidingsmethoden

Systematische naamgeving

Wat weten jullie nog over de systematische naamgeving.

Leerdoelen

1. Je kent de regelgeving mbt het geven van een systematische naam en weet waar je deze in de BiNaS kunt vinden. (R)
2. Je kunt de systematische naam geven van koolwaterstoffen. (T1) 
3. Je kunt vanuit de systematische naam de structuurformule en molecuulformule weergeven. (T1)

Stap 1: stamnaam

De langste koolstofketen is de hoofdketen en geeft de stamnaam.

Let op!: de ring is zo mogelijk de hoofdketen, ook al bevat het niet de langste C-keten.

Stap 2: zijgroepen

Zijgroepen worden in de regel voor de stamnaam vermeld.

Uitzonderingen: NH₂ groepen, OH groepen en COOH groepen

Stap 2: zijgroepen 

Wat bij een NH₂ groep en een OH groep of een OH groep en een COOH groep?

Volgorde van belangrijkheid tabel 66D in BiNaS!

Stap 2: zijgroepen

Meerdere zijgroepen die voor de stamnaam komen --> alfabetische volgorde.

Meerdere keren dezelfde groep

Stap 3: Onverzadigde verbindingen

Dubbele en drievoudige bindingen

Meerdere dubbele bindingen

Stap 4: nummering 

1. Enkel groepen voor de stamnaam: Alle losse nummers achter  

    elkaar moeten een zo laag mogelijk cijfer opleveren.

Stap 4: nummering 

2. Dubbele of drievoudige bindingen: De dubbele of 

     drievoudige binding krijgt een zo laag mogelijk getal. Gaat  

     boven regel 1.

Stap 4: nummering 

3. Ook groep achter de stamnaam: Als een groep achter de stamnaam staat krijgt hij automatisch het laagste nummer. Gaat boven regel 1 en 2.

Extra opmerkingen

• In ringen kun je beginnen bij elk C-atoom en links- of rechtsom gaan. Daarbij gelden gewoon regel 1, 2 en 3.
• In enkele gevallen mag je het nummer weglaten:         Wanneer er slechts één mogelijkheid is.                             Wanneer de groep  automatisch nummer 1 krijgt. 

Stuctuurformule tekenen

Wat is de systematische naam van het molecuul op de afbeelding?

Wat is de systematische naam van het molecuul op de afbeelding?

Wat is de systematische naam van het molecuul op de afbeelding?

Wat is de systematische naam van het molecuul op de afbeelding?

Wat is de systematische naam van het molecuul op de afbeelding?

Wat is de systematische naam van het molecuul op de afbeelding?

Wat is de systematische naam van het molecuul op de afbeelding?

Geef de structuurformules en molecuulformules van:
1. 2,2-dimethylhexaan
2. 2,2,3,3-tetramethylbutaan

Geef de structuurformules en molecuulformules van:
1. 2,2,3-trimehtyl-4-propylheptaan
2. 4-methylhex-2-yn
3. 3-butylcyclopenteen

Soorten reacties

Welke soorten reacties zijn er?

Leerdoelen

1. Je kunt de verschillende soorten reacties benoemen. (R)
2. Je kunt een reactievergelijking opstellen en kloppend maken. (T1)

Soorten reacties 

• Ontledingsreacties: één beginstof verdwijnt en er ontstaan twee of meer reacties producten: A --> B + C
• Vormingsreactie of synthese: twee of meer beginstoffen vormen reactieproducten: A + B --> C (+D)
• Verbranding: de reactie van een stof met zuurstof onder vuurverschijnselen. Als reactieproducten ontstaan oxiden

Soorten reacties 

• Exotherme reactie: Hierbij komt energie in de vorm van warmte vrij.
• Endotherme reactie: Hierbij is er voortdurende energietoevoer nodig om de reactie aan de gang te houden.

Reactievergelijking kloppend maken van een volledige verbranding

Geef de reactievergelijking van de volledige verbranding van propaan.

Maak de hiernaast staande reactievergelijkingen kloppend.

Maak de hiernaast staande reactievergelijkingen kloppend.

Scheidingsmethoden

Welke scheidingsmethoden kennen jullie nog

Leerdoelen

1. Je kunt de verschillende scheidingsmethoden benoemen. (R)
2. Je kunt de verschillende scheidingsmethoden uitleggen en gebruiken. (T1) 

Scheidingsmethoden

Jullie zouden nu 5 scheidingsmethoden moeten kennen. Welke weet je nu nog?

Waarop berusten de verschillende scheidingsmethoden?

Aan de slag

Nabespreking

1. Je kent de regelgeving mbt het geven van een systematische naam en weet waar je deze in de BiNaS kunt vinden. (R)
   
2. Je kunt de systematische naam geven van koolwaterstoffen. (T1)
   
3. Je kunt vanuit de systematische naam de structuurformule en molecuulformule weergeven. (T1)
4. Je kunt de verschillende soorten reacties benoemen. (R)
   
5. Je kunt een reactievergelijking opstellen en kloppend maken. (T1)
6. Je kunt de verschillende scheidingsmethoden benoemen. (R)
   
7. Je kunt de verschillende scheidingsmethoden uitleggen en gebruiken. (T1) 

• Systematische naamgeving
• Stamnaam
• Zijgroep
• Onverzadigde verbindingen
• Ontledingsreactie
• Vormingsreactie/synthese
• Verbranding

• Exotherme reactie
• Endotherme reactie 
• Filtreren
• centrifugeren
• indampen
• destilleren
• adsorberen
• extraheren

Begrippen uit deze les

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Huiswerk